Καλύτερα Μονοπάτια Πεζοπορίας

Translate

Καλντερίμι Μπίλιοβο

Το περίφημο μονοπάτι Μπίλιοβο συνολικού μήκους 4.790 μέτρων θεωρείται και όχι άδικα ως ένα από τα καλύτερα καλντερίμια στον Ελλαδικό χώρο. Συνδέει τα χωριά Σωτηριάνικα και Αλτομιρά της Έξω Μάνης και αποτελεί τμήμα ενός μεγάλου δικτύου μονοπατιών που χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι της περιοχής μέχρι και τα μέσα του 20^ου αιώνα για τη μετακίνησή τους μεταξύ των χωριών. Το μονοπάτι καλύπτει μία υψομετρική διαφορά 500 μέτρων αφού από το χωριό Σωτηριάνικα σε υψόμετρο 315 μέτρων ανηφορίζει προς το χωριό Αλτομιρά σε υψόμετρο 870 μέτρων. Το σωζόμενο τμήμα του λιθόστρωτου μονοπατιού έχει μήκος 3000 μέτρα και 83 στροφές από τις οποίες οι 78 είναι 180^ο.  Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1904 και θεωρείται σημαντικό επίτευγμα λαϊκής τεχνικής και αρχιτεκτονικής. Είναι πράγματι αξιοσημείωτο ότι 30 από τις στροφές είναι σε κλίση εδάφους μεγαλύτερη από 80%. Από τις λιγοστές πληροφορίες που υπάρχουν για τη κατασκευή του γνωρίσουμε ότι τη κατασκευή είχαν αναλάβει τα αδέλφια Νικόλαος και Στασινός Σταυριανέας από τα Σωτηριάνικα ενώ την χάραξη των 40 στροφών έκανε ο μηχανικός Παναγιώτης Αφεντάκης. Για το έργο, εργάσθηκαν πολλοί άνθρωποι από τα γύρω χωριά αλλά κυρίως από τα Αλτομιρά που είχε τεχνίτες στο σκάλισμα της πέτρας. Για το λάξευμα της πέτρα χρησιμοποίησαν σφυρί και καλέμι και σύμφωνα με μία ημερομηνία που βρίσκεται σκαλισμένη σε πέτρα, το έργο ολοκληρώθηκε το 1928.

Το εν λόγω μονοπάτι σύμφωνα με απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού χαρακτηρίστηκε ως μνημείο. Η απόφαση αφορά το σω­ζό­με­νο τμή­μα του πα­λαι­ού λι­θό­στρω­του μο­νο­πα­τιού ΜΠΙΛΙΟΒΟ, συ­νο­λι­κού μή­κους 2.962 μέ­τρων και σε ό­λο του το πλά­τος, τις πα­ρει­ές και τα πρα­νή του, δι­ό­τι α­πο­τε­λεί ση­μαν­τι­κό τε­χνι­κό έρ­γο με­γά­λης κλί­μα­κας με με­γά­λη ε­πι­μέ­λεια και τε­χνι­κή γνώ­ση, ι­στο­ρι­κά συν­δε­δε­μέ­νο με την κοι­νω­νι­κή και οι­κο­νο­μι­κή α­νά­πτυ­ξη της πε­ρι­ο­χής. Κα­τό­πιν αυ­τής της α­πό­φα­σης και ό­πως α­να­φέ­ρε­ται στη σχε­τι­κή α­να­κοί­νω­ση του Υ­πουρ­γεί­ου, α­πα­γο­ρεύ­ε­ται ο­ποι­α­δή­πο­τε ε­πέμ­βα­ση ε­πί του μο­νο­πα­τιού ή ο­ποι­α­δή­πο­τε οι­κο­δο­μι­κή δρα­στη­ρι­ό­τη­τα πλη­σί­ον του, χω­ρίς την προ­η­γού­με­νη έγ­κρι­ση του Υ­πουρ­γεί­ου Πο­λι­τι­σμού & Α­θλη­τι­σμού.

Η αφετηρία του μονοπατιού βρίσκεται στο χωριό Σωτηριάνικα, 20 περίπου λεπτά νότια της Καλαμάτας στο δρόμο προς Μάνη. Στο κέντρο του χωριού έχει τοποθετηθεί πινακίδα με τη σχετική ένδειξη «προς μονοπάτι Μπίλιοβο». Η διαδρομή περνάει από δύο γεφύρια και ένα εντυπωσιακό παλιό πηγάδι πριν ακολουθήσει τον τσιμεντένιο δρόμο και στη συνέχεια το χωματόδρομο. Διασχίζει αγροκτήματα από ελιές και στο τέλος του δρόμου συναντά την αρχή από το καλντερίμι το οποίο όμως για ένα διάστημα εναλλάσσεται με χωμάτινο μονοπάτι. Σε όλη τη διαδρομή υπάρχουν πινακίδες σε διάφορα σημεία που δείχνουν τη πορεία στους πεζοπόρους. Από ένα σημείο και μετά η διαδρομή είναι αποκλειστικά επάνω στο καλντερίμι που αρχίζει να ανηφορίζει. Ανεβαίνοντας η θέα προς τα χωριά της Μεσσηνιακής Μάνης, το φαράγγι του Ριντόμου και το Μεσσηνιακό κόλπο είναι πράγματι εντυπωσιακή.

Εκεί που τελειώνει το πρώτο ανηφορικό κομμάτι, το καλντερίμι αλλάζει πορεία και ακολουθεί μία επίπεδη πορεία. Σύντομα οι μεγάλες ευθείες εναλλάσσονται με στροφές 180^ο και το μονοπάτι σκαρφαλώνει στη πλαγιά του βουνού. Η ανηφορική αυτή πορεία συνεχίζεται ως το σημείο που διασταυρώνεται με το ρέμα. Κινείται παράλληλα με το ρέμα και η κλίση πλέον είναι πιο ομαλή. Το τελευταίο τμήμα βρίσκεται στη χειρότερη κατάσταση και χρειάζεται άμμεση αποκατάσταση. Προς το τέλος της διαδρομής το μονοπάτι χάνεται και χρειάζεται προσοχή για να μη χαθείτε. Από εκείνο το σημείο ένας χωματόδρομος που βρίσκεται λίγο πιο ψηλά οδηγεί στο κεντρικό δρόμο που έρχεται από τα Σωτηριάνικα. Αν και ο δρόμος οδηγεί στο τελικό προορισμό, διασχίζοντάς τον υπάρχει ένα ακόμη τμήμα του λιθόστρωτου μονοπατιού που μαζί με τον χωματόδρομο που το διαδέχεται οδηγούν τους πεζοπόρους στο τέλος της πορείας, εκεί όπου βρίσκεται ένα σημείο με πηγές και πυκνή βλάστηση αποτελούμενη από πανύψηλα πλατάνια. Όσοι καταφέρουν να φτάσουν στο τελικό προορισμό, το χωριό Αλτομιρά, δε θα πρέπει να παραλείψουν να περιηγηθούν στον σχεδόν εγκαταλειμμένο οικισμό. Ο οικισμός έχει κηρυχθεί διατηρητέος και τα πετρόκτιστα σπίτια με τις επιγραφές ταξιδεύουν τους επισκέπτες στα μέσα του 19^ου αιώνα. Η διαδρομή είναι 55% σε μονοπάτι, 34% σε άσφαλτο και 11% σε χωματόδρομο. Ο χρόνος πεζοπορίας είναι 1:30 λεπτά ενώ ο εκτιμώμενος χρόνος με στάσεις 02:10 λεπτά.