Το μικρό εξωκλήσι αφιερωμένο στους Άγιους Εφτά Παίδες της Εφέσου χρονολογείται άνω των 200 ετών και είναι από τα παλαιότερα της Οίας. Βρίσκεται κρυμμένο μέσα σε απόκρημνη σπηλιά στον κόλπο «Μουζακιά», δίπλα στον όρμο της Αρμένης, της καλντέρας της Σαντορίνης και συμβολίζει την σπηλιά όπου είχαν κρυφθεί οι Άγιοι Εφτά Παίδες στην Έφεσο για να σωθούν από τους διωγμούς κατά των Χριστιανών.
Γιορτάζει στις 4 Αυγούστου, ημερομηνία που τιμάται η Κοίμηση των Αγίων και ανήμερα της εορτής γίνεται ένα από τα μεγαλύτερα πανηγύρια της Οίας με σημαιοστολισμένα σκάφη να προσεγγίζουν το γραφικό ξωκλήσι. Μετά το τέλος της θείας λειτουργίας σερβίρεται φαγητό το οποίο μαγειρεύεται στον όρμο της Αρμένης και μεταφέρεται με βάρκα γιατί το πανηγυρόσπιτο της εκκλησίας είναι μικρό. Τα παλιά χρόνια πολλοί ήταν οι κάτοικοι του νησιού που πήγαιναν στο εκκλησάκι από το προηγούμενο βράδυ και διανυκτέρευαν στην αμμουδιά της σπηλιάς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόσβαση στο σημείο γίνεται μόνο μέσω της θαλάσσης αφού από την στεριά είναι αδύνατο να φθάσει κανείς λόγω των απόκρημνων σημείων της καλντέρας. Οι ψαράδες της περιοχής όταν περνούν από το σημείο πάντα σταματάνε για να ανάψουν τα καντήλια και να θυμιατήσουν.
Ιστορία των Εφτά Μαρτύρων
Οι Άγιοι Επτά Παίδες (Μαξιμιλιανός, Ιάμβλιχος, Μαρτινιανός, Διονύσιος, Αντωνίνος ή Ιωάννης, Κωνσταντίνος και Εξακουστοδιανός) έζησαν στα χρόνια του αυτοκράτορα Δεκίου (249-251), πέθαναν, και μετά από 200 χρόνια περίπου αναστήθηκαν και εμφανίστηκαν.
Όταν την εποχή αυτή ξέσπασαν άγριοι διωγμοί κατά των Χριστιανών, οι επτά παίδες μοίρασαν την περιουσία τους στους πτωχούς, εγκατέλειψαν την πόλη και κρύφτηκαν σε μία σπηλιά μέχρι να τελειώσει ο διωγμός. Έτσι δεν θα αναγκάζονταν να αρνηθούν την πίστη τους. Όταν όμως αντιλήφθηκαν ότι οι διώκτες τους πλησίαζαν στο καταφύγιό τους, προσευχήθηκαν στο Θεό κατά την διάρκεια της νύχτας να πεθάνουν για να μην πέσουν στα χέρια των διωκτών τους. Ο Θεός εισάκουσε τη δέηση τους και το πρωί κοιμήθηκαν χωρίς να ξυπνήσουν.
Ο βασιλιάς ανακάλυψε την κρυψώνα τους και διέταξε να φραγεί με μία μεγάλη πέτρα η είσοδος της σπηλιάς. Μετά από 194 χρόνια (περί το 446 μ.Χ.), επί Θεοδοσίου του Μικρού, έκανε την εμφάνισή της στην Έφεσο κάποια αίρεση που δίδασκε κατά της ανάστασης νεκρών. Εκείνη, λοιπόν, την εποχή, κάποιο παιδί στην αγορά της Εφέσου αγόρασε ψωμί με το νόμισμα της εποχής του Δεκίου, γεγονός ανεξήγητο. Ανέκριναν το παιδί, που ήταν ο Iάμβλιχος και τους οδήγησε στη σπηλιά και βρήκαν ζωντανά και τα υπόλοιπα παιδιά. Ήταν θαύμα Θεού που αποδείκνυε το αληθές της Αναστάσεως των νεκρών.
GPS Συντεταγμένες 36.4576, 25.39671