Translate 
Παναγία Σπηλιανή Σάμος
Η Ιερά Μονή που είναι αφιερωμένη στα Εισόδια της Θεοτόκου, βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα, βορειοδυτικά του Πυθαγορείου και τμήμα της μονής είναι χτισμένο μέσα σε σπήλαιο. Οι διαστάσεις του σπηλαίου είναι 120 x 36μ, με βάθος 8,5μ και εξερευνήθηκε για πρώτη φορά από τον Ι. Πετρόχειλο τον 7/1952. Στο βάθος του σπηλαίου υπάρχει αγίασμα που αναβλύζει από το έδαφος.
Η ιστορία της Μονής ξεκινάει τον 16ο αιώνα. Σύμφωνα με μαρτυρίες ναυτικοί έβλεπαν κάθε βράδυ προς το μέρος της Σπηλιανής ένα εντυπωσιακό φως. Ερεύνησαν το σημείο και ανακάλυψαν την είσοδο του σπηλαίου και έκπληκτοι βρέθηκαν μπροστά σε ένα μικρό ναό, όπου μέσα σε αυτόν υπήρχε ένα πανάρχαιο εικόνισμα της Υπεραγίας Θεοτόκου, λουσμένο σε ένα υπερκόσμιο φως.
Στο σπήλαιο διασώζεται μέχρι σήμερα η πανάρχαια, μαρμάρινη εικόνα της Παναγίας σπασμένη σε πέντε κομμάτια ενώ και τα χρώματα έχουν χαθεί λόγω της υγρασίας που υπάρχει μέσα στο σπήλαιο. Η εικόνα είναι εντοιχισμένη σε βράχο του σπηλαίου. Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση κάποιοι ξένοι έκλεψαν την εικόνα και προσπάθησαν να την μεταφέρουν στον τόπο τους. Ωστόσο, η εικόνα θέλοντας να παραμείνει στο νησί, έπεσε στην θάλασσα και έσπασε σε πέντε κομμάτια. Οι κάτοικοι του νησιού την βρήκαν στην παραλία και την επανατοποθέτησαν στον ναό. Από τότε οι ντόπιοι ονομάζουν την εικόνα «Παναγία Καληαρμένισσα», αφού αρμενίζοντας γύρισε στο σπίτι της.
Πιθανολογείται ότι το σπήλαιο αποτελούσε τόπο λατρείας από την αρχαιότητα. Υπάρχουν ενδείξεις ότι μέσα στο σπήλαιο κατοικούσε η Σαμία Σίβυλλα ή Φυτώ ή μία από τις Σίβυλλες (γυναίκες που σε κατάσταση έκστασης προφήτευαν το μέλλον). Επίσης πολλοί πιστεύουν ότι πρόκειται για την περίφημη σπηλιά του Πυθαγόρα, όπου για αρκετό καιρό διατηρούσε σε αυτήν την γνωστή και περίφημη φιλοσοφική σχολή. Κατά την διάρκεια των βυζαντινών χρόνων χρησιμοποιήθηκε ως χώρος προσευχής και τόπος ασκητισμού.
Δίπλα από την σπηλιά υπάρχει ένας μικρός δίκλιτος ναΐσκος που το αριστερό κλίτος είναι αφιερωμένο προς τιμή των Εισοδίων της Θεοτόκου και το δεξιό αφιερωμένο προς τιμή του Αγίου μεγαλομάρτυρος Γεωργίου. Η Ιερά Μονή Σπηλιανής αποτελεί μετόχι της Ιεράς Μονής Παναγίας Χοζοβιώτισσας που βρίσκεται στην Αμοργό. Το ευλαβικό προσκύνημα δέχεται πλήθος επισκεπτών από όλη την Ελλάδα.