Translate 
Μαστίχα
Η μαστίχα (σχίνος) ή Pistacia lentiscus αποτελεί τοπικό προϊόν της Χίου. Το όνομά της προέρχεται από το αρχαιοελληνικό ρήμα μαστιχάω (=αλέθω με τα δόντια). Έχει ευρεία γκάμα χρήσεων και είναι αναγνωρισμένη ως φυσικό φάρμακο από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τη βρίσκουμε σε χονδρή μορφή, ψιλή μορφή, σε σκόνη και ως μαστιχέλαιο. Από το 1997 έχει χαρακτηριστεί ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης.
Η μαστίχα, γνωστή διεθνώς ως «Τα Δάκρυα της Χίου», καλλιεργείται εδώ και 2.500 χρόνια στον ελλαδικό χώρο. Η πρώτη αναφορά δακρύων μαστίχας έγινε από τον Ιπποκράτη.
Το φυτό ευδοκιμεί σε ολόκληρη τη Μεσόγειο, ωστόσο, στα νότια της νήσου Χίος, σε 24 Μαστιχοχώρια, καλλιεργείται η ποικιλία μαστιχοφόρος σχίνος (Chia), από την οποία εξάγεται η φυσική ρητίνη. Πολλές φορές έχουν γίνει προσπάθειες να παραχθεί μαστίχα σε άλλα μέρη του πλανήτη, αλλά χωρίς επιτυχία.
Το μαστιχόδενδρο είναι αειθαλής θάμνος ύψους 2-3 μέτρων και αναπτύσσεται πλήρως μετά 40-50 χρόνια, φτάνοντας τα 5 μέτρα. Τα ειδικά χαρακτηριστικά του εδάφους και του μικροκλίματος (περιορισμένες βροχοπτώσεις, ηλιοφάνεια, ασβεστολιθική σύσταση του εδάφους) σε συνδυασμό με την παραδοσιακή καλλιέργεια διαμορφώνουν τη μοναδικότητα αυτής της ρητίνης που εκκρίνεται σε σχήμα δακρύων από τον κορμό και τα μεγάλα κλαδιά, με επιφανειακές τομές των παραγωγών.
Οι κάτοικοι καλλιεργούν τα χωράφια τους, κλαδεύοντας τους σκίνους από το Δεκέμβρη, μέχρι την εαρινή ισημερία. Στα τέλη Μαΐου καθαρίζουν τη βάση του κορμού (τραπέζια) από τα χόρτα. Η προετοιμασία του εδάφους για την παραγωγή ξεκινάει τον Ιούνιο. Τον Ιούλιο οι αγρότες αρχίζουν να ρίχνουν ασπρόχωμα στα τραπέζια και μετά τις 15 του μήνα ακολουθεί το κέντημα των δέντρων για να δακρύσει. Έπεται η συλλογή της χοντρής μαστίχας τον Αύγουστο και της ψιλής τον Σεπτέμβριο. Στις αρχές Νοέμβρη το προϊόν κοσκινίζεται, πλένεται και καθαρίζεται κομμάτι-κομμάτι, και έπειτα προωθείται στο εμπόριο.
Η μαστίχα της Χίου διαθέτει αντιοξειδωτικές, αντιβακτηριακές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, ενώ μειώνει τα λιπίδια και τη γλυκόζη στο αίμα. Προσφέρει ακόμα σε στομαχικές διαταραχές (περιπτώσεις νόσου Crohn, γαστρίτιδας, έλκους και δυσπεψίας) και στο γαστρεντερικό σύστημα, ενώ χρησιμοποιείται επίσης για δερματικά προβλήματα και έχει επουλωτική δράση. Η μαστίχα αναστέλλει επίσης τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων και εμποδίζει την εξέλιξη του κυτταρικού κύκλου, διαθέτει δηλαδή και αντικαρκινική δραστηριότητα.
Η μαστίχα είναι πυκνοθερμιδική τροφή, όμως δεν περιέχει καθόλου λιπαρά και αλάτι, και είναι φτωχή σε σάκχαρα. Αντίθετα, είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και υδατάνθρακα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για βελτίωση της υψηλής αρτηριακή υπέρτασης, του σακχαρώδη διαβήτη, καθώς μπορεί να ρυθμίσει την γλυκόζη στο αίμα μειώνοντάς την. Επιπρόσθετα, βελτιώνει την HDL («καλή») χοληστερόλη και την ολική χοληστερόλη ενώ αντίθετα μειώνει την LDL («κακή») χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια. Επίσης βοηθά στην εξάλειψη - μείωση ελικοβακτηριδίου.
Για όλες αυτές τις ευεργετικές ιδιότητες θα πρέπει να καταναλώνεται σε συγκεντρώσεις μεγαλύτερες από 20 μg/ml.
Η μαστίχα έχει συμμετοχή στη βιομηχανία αρωμάτων και καλλυντικών (παρασκευή σαμπουάν, αφρόλουτρων, σαπουνιών, κρεμών σώματος και προσώπου), στην ποτοποιία, στη μαγειρική και στη ζαχαροπλαστική όπου χρησιμοποιείται η σκόνη μαστίχας ως συστατικό για βελτίωση της γεύσης σε προϊόντα όπως λουκούμια, τσίχλες, καραμέλες, ζαχαρωτά, παστέλια, τσουρέκια, μπισκότα, παγωτά και ψωμί. Μπορεί ακόμα να απολαμβάνεται ως προσθήκη σε αλκοολούχα ποτά και αναψυκτικά.
Ως ρόφημα η πιο διαδεδομένη της μορφή είναι σε λικέρ με την ιδιότητα χωνευτικού ροφήματος. Μπορείτε να τη βρείτε ακόμα σε ρακόμελο και σε ούζο ενώ μπορεί να καταναλωθεί και το μαστιχέλαιο. Η πιο δημοφιλή μορφή της είναι πάντως η τσίχλα! Με το μάσημα της μαστίχας, η υγιεινή των δοντιών, των ουλών και του στόματος βελτιώνεται σημαντικά. Επίσης απολαμβάνεται και ως γεύση παγωτού.