Ούζο

Translate English Version

Ούζο

Το ούζο ανήκει στην κατηγορία των απεσταγμένων ανισούχων, αλκοολούχων ποτών. Παράγεται από την απόσταξη αλκοόλης των υποπροϊόντων του κρασιού και σπανιότερα σιτηρών, καθώς και από το οινόπνευμα πού προέρχεται από τα υποπροϊόντα κατεργασίας των ζαχαρότευτλων. Η παραδοσιακή μέθοδος απόσταξης γίνεται σε χειροποίητους χάλκινους αποστακτήρες, τους άμβυκες.

Παραλλαγή του ούζου ήταν γνωστή στην αρχαιότητα. Λέγεται ότι το έφτιαξαν πρώτοι οι Αιγύπτιοι, από όπου πέρασε στην Κλασική Ελλάδα. Ήταν εξαιρετικά διαδεδομένο επίσης στα εδάφη της Βυζαντινής και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η παραγωγή του αυξήθηκε και εξαπλώθηκε στην Ελλάδα μετά την απελευθέρωση από τους Οθωμανούς.

Το νησί της Λέσβου και ειδικότερα το Πλωμάρι θεωρείται η πατρίδα του σύγχρονου ούζου, καθώς ξεκίνησε να παράγεται εκεί το 19ο αιώνα. Στο Πλωμάρι υπάρχουν δύο μουσεία: το Μουσείο Ούζου της Ποτοποιίας Ισιδώρου Αρβανίτου και το Μουσείο Ούζου της Ποτοποιίας Βαρβαγιάννη.

Υπάρχουν διάφορες ιστορίες για την προέλευση της λέξης ούζο. Σύμφωνα με τη δημοφιλέστερη, στα κιβώτια με ούζο που εξάγονταν στη Μασσαλία, αναγραφόταν η φράση "uso di Massalia", δηλαδή "προς χρήση στη Μασσαλία". Λόγω της εξαιρετικής ποιότητας των προϊόντων που εξάγονταν στο μεγάλο λιμάνι της Γαλλίας, η φράση έγινε συνώνυμη της καλής ποιότητας.

Το ούζο θεωρείται το εθνικό ποτό της Ελλάδας και εξάγεται σε περισσότερες από 40 χώρες. Το όνομα και η προέλευση του ούζου προστατεύονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΠΓΕ -Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη), επομένως δεν μπορεί να παραχθεί σε άλλη χώρα. Η φράση Ούζο Πλωμαρίου αποτελεί επίσης ΠΓΕ.

Το ούζο αρωματίζεται μέσω της διαδικασίας της απόσταξης κυρίως με γλυκάνισο, που του δίνει χαρακτηριστική γεύση, αλλά και με άλλα βότανα και καρπούς όπως κορίανδρο, μάραθο, νυχάκι, ρίζα αγγελικής, γαρύφαλλο, κάρδαμο, μέντα, κανέλα, μοσχοκάρυδο, μαστίχα και φλαμούρι.

Βάσει νομοθεσίας, για την παραγωγή του ούζου απαιτείται το 20% τουλάχιστον της αλκοόλης να περνά από τη διαδικασία της απόσταξης. Κάποιοι παραγωγοί επιλέγουν να δημιουργούν ούζο 100% από απόσταξη. Ο αλκοολικός τίτλος πρέπει να είναι μεγαλύτερος του 37,5% vol.

Κάθε αποσταγματοποιός έχει τη δική του συνταγή σχετικά με το ποια βότανα και καρποί και σε ποια ποσότητα θα χρησιμοποιηθούν στην απόσταξη και πόσες φορές θα περάσει το απόσταγμα από το καζάνι. Ιδιαίτερη σημασία έχει το νερό που χρησιμοποιείται αλλά και ο γλυκάνισος. Η ικανότητα του παραγωγού είναι επίσης σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει την ποιότητα του αποστάγματος.

Το εμφιαλωμένο ούζο είναι σήμερα η μοναδική νόμιμη μορφή διακίνησης του προϊόντος. Συνοδεύεται από ποικιλία μεζέδων, κυρίως παστά, θαλασσινά και ελιές και σερβίρεται σε ψηλόλιγνα ποτήρια στα οποία ιδανικά, μετά το ούζο ρίχνουμε κρύο νερό και ακολουθεί η προσθήκη πάγου. Μετά τη μίξη ούζου με νερό εμφανίζεται χαρακτηριστικό γαλάκτωμα, που οφείλεται στο γλυκάνισο.

Ένα ποτήρι ούζο έχει 150 θερμίδες και σε λογική ποσότητα έχει θεραπευτικές ιδιότητες. Συγκεκριμένα, μειώνει την αρτηριακή πίεση, ενώ τα συστατικά του καταπολεμούν ηπατικές παθήσεις και ανακουφίζουν τους πάσχοντες από τη νόσο του Crohn. Ο γλυκάνισος βοηθά στην εντερική λειτουργία και συμβάλλει στην απορρόφηση του σιδήρου. Τα τερπένια έχουν αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτική δράση και προστατεύουν τα κύτταρα από νευρολογικές παθήσεις, την καρδιοπάθεια, καθώς και μορφές καρκίνου.