Κυκλάδες

Κυκλάδες

ΙΣΤΟΡΙΑ

Σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα οι Κυκλάδες πρωτοκατοικήθηκαν στους Προϊστορικούς Χρόνους. Η μεγαλύτερη οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξή της παρουσιάζεται στους Αρχαίους Χρόνους, στη διάρκεια των οποίων ανέπτυξαν τον φημισμένο Κυκλαδικό Πολιτισμό. Στους Ιστορικούς και Κλασσικούς Χρόνους υπήρξαν σύμμαχοι των Αθηναίων. Στα μέσα του 2ου π. Χ. αι. περιήλθαν στην κυριαρχία των Ρωμαίων και έπεσαν σε παρακμή. Στους Βυζαντινούς Χρόνους ανήκαν στο Θέμα του Αιγαίου και δοκιμάστηκαν από πολλές πειρατικές επιδρομές. Τον 12ο αι. κυριεύτηκαν από τους Βενετούς και γνώρισαν ιδιαίτερη ακμή.

Τον 16ο αι. έπεσαν στα χέρια των Τούρκων, από τους οποίους ελευθερώθηκαν και ενώθηκαν με το ελληνικό κράτος το 1830.

Στους μύθους οι Κυκλάδες συνδέονται στενά με τον Ποσειδώνα, στον οποίο αποδίδεται η δημιουργία τους. Λέγεται ότι πήραν το όνομά τους από τις νύμφες Κυκλάδες, τις οποίες ο θεός της θάλασσας μεταμόρφωσε σε νησίδες, όταν προκάλεσαν την οργή του. Υπάρχουν όμως και άλλες παραδόσεις για την ονομασία τους από τη λέξη κύκλος, είτε επειδή εκτείνονται γύρω από τη Δήλο σε νοητό κύκλο είτε επειδή οι άνεμοι, που φυσούν ορμητικοί, ανάγκαζαν τα πλοία να περιστρέφονται.

Σε μυθικές μορφές αποδίδεται και η ίδρυση του κάθε νησιού ξεχωριστά, ενώ πλήθος από παραδόσεις αντικατοπτρίζουν την πολυκύμαντη ιστορία τους. Γιατί οι Κυκλάδες λόγω της γεωγραφικής τους θέσης, ανάμεσα στην ηπειρωτική Ελλάδα, την Ασία και την Αφρική, υπήρξαν σε όλη την διάρκεια της ιστορίας τους η γέφυρα για την ανάπτυξη των δρόμων του εμπορίου και την εξάπλωση του πολιτισμού.

 

ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ

Νησιώτικο σύμπλεγμα που βρίσκεται στο νότιο και μέχρι το κεντρικό Αιγαίο, μεταξύ Κρήτης - Πελοποννήσου - Εύβοιας και των νομών Σάμου και Δωδεκανήσου. Τα νησιά βρέχονται από το Αιγαίο, το Μυρτώο και το Κρητικό Πέλαγος. Τα κυριότερα νησιά των Κυκλάδων είναι η Νάξος, η Άνδρος, η Τήνος, η Πάρος, η Κέα, η Μήλος, η Αμοργός, η Ίος, η Σύρος, η Κύθνος, η Μύκονος, η Σίφνος, η Σέριφος, η Θήρα (ή Σαντορίνη), η Σίκινος, η Κίμωλος, η Φολέγανδρος, η Ανάφη, η Αντίπαρος, η Γυάρος, η Ηράκλεια, η Μακρόνησος, η Πολύαιγος, η Ρήνεια, η Δονούσα, η Κέρος, η Θηρασία, το Δεσποτικό και η Δήλος. Γύρω από τα νησιά αυτά υπάρχουν πολλές νησίδες και βραχονησίδες.

Ο Νομός Κυκλάδων έχει έκταση 2.572 τ. χλμ. και πληθυσμό 100.083 κατοίκους. Πρωτεύουσα του νομού είναι η Ερμούπολη της Σύρου. Διοικητικά διαιρείται σε οκτώ επαρχίες : Άνδρου με πρωτεύουσα την Άνδρο, Θήρας με πρωτεύουσα τη Θήρα, Κέας με πρωτεύουσα την Κέα, Μήλου με πρωτεύουσα τη Μήλο, Νάξου με πρωτεύουσα τη Νάξο, Πάρου με πρωτεύουσα την Πάρο, Σύρου με πρωτεύουσα την Ερμούπολη και Τήνου με πρωτεύουσα την Τήνο.

 

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

Το έδαφος των Κυκλαδονήσων είναι ορεινό, καθώς αποτελείται από κορυφές βουνών μιας ξηράς που καταποντίστηκε. Το ύψος των βουνών είναι μικρό. Στη Νάξο εκτείνεται η οροσειρά Ζιά (1.004 μ.), στην Άνδρο τα όρη Άγιοι Σαράντα (714 μ.), Πέταλο (1.003 μ.) και Κουβαράς (975 μ.), στην Τήνο ο Τσικνιάς (713 μ.), στην Πάρο ο Προφήτης Ηλίας (750 μ.), στην Κέα ο Προφήτης Ηλίας (568 μ.), στη Μήλο τα όρη Προφήτης Ηλίας (751 μ.) και Χοντρόβουνο (620 μ.), στην Αμοργό ο Κρίκελλος (826 μ.) στην Ίο ο Πύργος (737 μ.), στη Σύρο ο Πύργος (442 μ.), στην Κύθνο η Πέτρα (333 μ.), στη Μύκονο ο Ανωμερίτης (364 μ.), στη Σίφνο ο Άγιος Ηλίας (695 μ.), στη Θήρα ο Προφήτης Ηλίας (565 μ.), στη Σίκινο ο Τρούλλος (600 μ.) και στην Ανάφη η Βίγλα (484 μ.).

Το έδαφος των Κυκλάδων είναι ορεινό για αυτό δεν υπάρχουν πεδινές εκτάσεις, αλλά μόνο μικρές κοιλάδες και κάμποι. Στις Κυκλάδες υπάρχουν πάρα πολλές ιαματικές πηγές. Οι σημαντικότερες είναι η Σάριζα της Άνδρου, που τα νερά της εμφιαλώνονται και τα Θερμιά Κύθνου που είναι δύο πηγές γνωστές από την αρχαιότητα.

 

ΚΛΙΜΑ

Οι κλιματολογικές συνθήκες των Κυκλάδων – ξηρό και εύκρατο κλίμα - με τη γνωστή γλυκύτητα του χειμώνα αλλά και την φρεσκάδα που προσφέρουν τα μελτέμια στις περιόδους υψηλών θερμοκρασιών, επιτρέπουν ιδανικά την γνωριμία με την φύση και τις ομορφιές της σε όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Στις Κυκλάδες βρέχει λίγο, με εξαίρεση τα ορεινά της Τήνου, της Νάξου, της Κέας και της 'Ανδρου όπου η συχνότερη βροχόπτωση έχει σαν αποτέλεσμα πλούσια βλάστηση και πολλές φυσικές πηγές. Συχνά τον χειμώνα, τα ορεινά αυτών των νησιών σκεπάζονται από πυκνό χιόνι για πολλές μέρες.

Τα υπόλοιπα νησιά, λόγω έλλειψης βροχοπτώσεων και με την συνεισφορά ήπιων θερμοκρασιών, παρουσιάζουν θαμνώδη βλάστηση ενώ διαθέτουν τεράστιο πλούτο και ποικιλία ενδημικών αρωματικών φυτών και βοτάνων που τα περισσότερα έχουν σπάνιες φαρμακευτικές ιδιότητες.

Συγκεκριμένα οι Κυκλάδες παρουσιάζουν τα χαρακτηριστικά του εύκρατου θαλάσσιου κλίματος: ήπιοι ξηροί χειμώνες και δροσερά ευχάριστα καλοκαίρια. Χαρακτηριστικό του κλίµατος είναι η µεγάλη ηλιοφάνεια που μπορεί να ξεπεράσει τις 3.000 ώρες ετησίως. Η µέση ετήσια θερµοκρασία κυµαίνεται µεταξύ 14 και 19ο C περίπου και παρουσιάζει πολύ συχνά απότοµες µεταβολές εξαιτίας των ασταθών συνθηκών. Η νέφωση είναι σχετικά µικρή και η υγρασία κυµαίνεται µεταξύ 65 και 72,5%.

 

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Οι Κυκλάδες είναι άγονα νησιά και έτσι η καλλιεργήσιμη γη είναι περιορισμένη. Το έδαφος και το κλίμα του νομού προσφέρονται για δεντροκαλλιέργειες, με κύρια την ελαιοκαλλιέργεια. Στο νομό είναι επίσης αναπτυγμένη και η κτηνοτροφία των μικρών ζώων (αιγοπρόβατα), γιατί δεν υπάρχουν λειβάδια για μεγάλα ζώα.

Στις Κυκλάδες λειτουργούν αρκετά μεταλλεία, καθώς όλα σχεδόν τα νησιά είναι πλούσια σε μεταλλεύματα και ορυκτά. Από τα πιο φημισμένα είναι τα μάρμαρα της Νάξου, της Πάρου και της Τήνου και η σμύριδα της Νάξου.

Η αλιεία είναι ένας ακόμη σοβαρός οικονομικός παράγοντας για τα νησιά, στη θάλασσα των οποίων αλιεύονται εκλεκτά ψάρια.

Σοβαρό ρόλο στην οικονομία του νομού, τέλος, παίζει και ο τουρισμός, τόσο γιατί τα νησιά είναι όμορφα όσο και για τις αρχαιότητες που διαθέτουν.