1. Νημποριό Χάλκη
Τον ασφαλή και υπήνεμο όρμο των ανατολικών ακτών επέλεξαν οι παλιοί κάτοικοι του Χωριού για να μετοικήσουν, όταν εξέλειψε ο κίνδυνος των πειρατών. Οι Χαλκείς άρχισαν να κτίζουν το Νημποριό το 1850, επωφελούμενοι προνομίων διοικητικής αυτονομίας που τους παραχώρησε ο σουλτάνος. Το 1870 ο νέος οικισμός ήδη ήκμαζε απ’ το θαλάσσιο εμπόριο με τις Μικρασιατικές ακτές και τη σπογγαλιεία. Επόμενο ήταν πολιούχος του Νημποριού να γίνει ο Άγιος Νικόλαος. Χτισμένος αμφιθεατρικά γύρω από το κλειστό λιμάνι του, ο μοναδικός οικισμός της Χάλκης, το Νημποριό, αποπνέει αρχοντιά.
Αξίζει να επισκεφθείτε την ομώνυμη εκκλησία με το θαυμάσιο βοτσαλωτό και το ψηλότερο κωδωνοστάσιο στα Δωδεκάνησα και να δείτε το επιβλητικό Δημαρχείο: Ο πάνω όροφός του είναι επισκέψιμος καθώς έχει τη διαρρύθμιση ενός αυθεντικού παλιού χαλκίτικου σπιτιού. Μπορείτε, επίσης, να κάνετε μια στάση στον Πύργο του Ρολογιού, ένα μοναδικής αρχιτεκτονικής κτίριο που έγινε με δαπάνες Χαλκιτών του εξωτερικού και να παρατηρήσετε το κτίριο του ταχυδρομείου, σε ύφος πρώιμου ιταλικού μοντερνισμού. Πέρα όμως από τα δημόσια κτίρια, αξίζει να τριγυρίσετε στην προκυμαία και στα γραφικά σοκάκια του διατηρητέου οικισμού. Πουθενά αλλού στα Δωδεκάνησα δεν θα δείτε συγκεντρωμένα τόσο πολλά αρχοντικά. Ψηλοτάβανα, διώροφα, τριώροφα, νεοκλασικά, με οφθαλμό στο αέτωμα και κεραμίδια στη στέγη.
2. Παλιό Χωριό
Ο ερειπωμένος σήμερα, οικισμός στη σκιά του κάστρου των Ιπποτών, κτίστηκε στη βορινή πλαγιά του Αϊ Νικόλα για να μην γίνεται εύκολα στόχαστρο πειρατικών επιδρομών. Υπήρξε πρωτεύουσα του νησιού από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα. Με την εξάλειψη των πειρατικών επιδρομών οι κάτοικοι άρχισαν σιγά σιγά να εγκαταλείπουν τον οικισμό και να μετακινιούνται στα παράλια όπου ίδρυσαν τον οικισμό του Εμπορειού. Οι τελευταίοι κάτοικοι εγκατέλειψαν το Χωριό το 1970.
Το πρώτο κτίσμα που αντικρίζετε ερχόμενοι από το παλιό μονοπάτι που σκαρφαλώνει από το λιμάνι του νησιού, είναι το ξωκλήσι των Αγίων Αναργύρων, περιτριγυρισμένο από ελιές. Ακολουθεί ο ναός του Σωτήρος (έχει ανακηρυχθεί διατηρητέο μνημείο σύμφωνα με το ΦΕΓΔΔ 34/15-11-1949) και το παλιό σχολείο που σώζεται σε καλύτερη κατάσταση. Περιμετρικά της έκτασης που καταλαμβάνει το Χωριό, διατηρούνται τα μικρά μοναστήρια της Αγίας Τριάδας, του Αγίου Κωνσταντίνου και η καμαρωτή εκκλησία της Παναγίας της Χωριανής, με το θεόρατο κυπαρίσσι (έχει ανακηρυχθεί διατηρητέο μνημείο σύμφωνα με το ΦΕΓΔΔ 34/15-11-1949). Τα προσκυνήματα αυτά παραμένουν αδιάσειστοι μάρτυρες της ακμής που γνώρισε ο οικισμός κατά το παρελθόν. Αξίζει να προσέξετε τους ισοδομικούς τοίχους που βρίσκονται σε διάφορα ερειπωμένα σπίτια, τα διάσπαρτα αρχαιότερα αρχιτεκτονικά μέλη στο κοιμητήριο, τις σαρκοφάγους και το δωρικό κιονόκρανο στον Άγιο Κωνσταντίνο. Λίγο πιο πάνω από το Χωριό βρέθηκαν δυο λαξευτοί στον βράχο θρόνοι με την επιγραφή ΔΙΟΣ ΕΚΑΤΗΣ.
Πάνω από τον οικισμό, βρίσκεται το μεσαιωνικό κάστρο του νησιού, χτισμένο από τους Ιωαννίτες Ιππότες. Το κάστρο κτίσθηκε στα μέσα του 14ου αιώνα και μετά την πτώση της Ρόδου έπεσε στα χέρια των Οθωμανών. Το Χωριό βρίσκεται σε λόφο, 2,5 περίπου χιλιόμετρα από το λιμάνι του νησιού. Η πρόσβαση είναι εύκολη μέσω ενός μονοπατιού, αν και η ανάβαση είναι λίγο απότομη. Η θέα όμως από το κάστρο σίγουρα θα ανταμείψει όλους όσους καταφέρουν να φτάσουν έως εκεί.
Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο - ΦΕΚ 1675/Β/17-12-2001