1. Οινούσσα
Το νησί των Οινουσσών αποτελείται από έναν μοναδικό οικισμό, την Οινούσσα, χτισμένη γύρω απ’ το λιμάνι. Βρίσκεται στη νότια ακτή του νησιού με έκταση 14 τ.χλμ. και πληθυσμό 1000 περίπου κατοίκους, με τον αριθμό αυτό να αυξάνεται τους καλοκαιρινούς μήνες. Διοικητικά ανήκει στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, στο Νομό Χίου.
Η Οινούσσα είναι κλασικός αιγαιοπελαγίτικος οικισμός με θέα τη Χίο. Εκπληκτικά μεγάλη σε έκταση συγκριτικά με το μέγεθος του νησιού, σήμερα παραμένει ένας παραδοσιακός οικισμός, ο οποίος δεν έχει αλλοιωθεί από σύγχρονες παρεμβατικές εγκαταστάσεις όπως βλέπουμε σε άλλους οικισμούς του Αιγαίου. Μπαίνοντας στον οικισμό ο επισκέπτης συναντά το λιμάνι της Οινούσσας όπου στέκει περήφανο το άγαλμα της Οινουσιώτισσας, μιας χάλκινης γοργόνας με στέμμα και ιστιοφόρο στο αριστερό χέρι. Το άγαλμα αυτό αποτελεί σύμβολο της ναυτικής παράδοσης του νησιού και δίνει κατευθείαν στον επισκέπτη την εικόνα που θα συναντήσει στην πορεία της περιήγησής του.
Η πλατεία της Ναυτοσύνης, το μνημείο του “Αφανή Ναύτη”, το Ναυτικό Μουσείο και τα Ναυτικά Εκπαιδευτήρια είναι επίσης στοιχεία που θα σας τραβήξουν την προσοχή και που αποδεικνύουν τη σημασία της ναυτιλίας για την περιοχή. Το στολίδι της πόλης είναι η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, που βρίσκεται στο κέντρο του οικισμού. Η Οινούσσα είναι γενέτειρα πολλών εφοπλιστών οι οποίοι έχουν δώσει τα ονόματά τους σε δρόμους και πλατείες, ενισχύοντας ακόμα περισσότερο τον ναυτικό χαρακτήρα του νησιού. Πιείτε έναν καφέ στο λιμάνι και χαζέψτε το άγαλμα της Οινουσιώτισσας, που θα σας ταξιδέψει στις μνήμες του ένδοξου ναυτικού παρελθόντος.
Οι Οινούσσες είναι σύμπλεγμα νησιών με κυριότερα την Αιγνούσα, την Παναγιά, το Γαϊδουρόνησο, τη Βάτο, το Ποντικόνησο, το Αρχοντόνησο, το Πατερόνησο, το Ποντικούδικο, το Λαιμούδικο και τα Πρασονήσια και εκτείνονται με κατεύθυνση Ν.Α, σαν να επιχειρούν αέναα στο διάβα των αιώνων να γεφυρώσουν τη χιώτικη γη με τα απέναντι παράλια της Ιωνίας. Γεωλογικά, τα νησιά αποτελούν κορφές βουνών της βυθισμένης Αιγηίδας, της μεγάλης στεριάς που ένωνε την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική. Τα εδάφη, κυρίως ασβεστολιθικά, μοιάζουν με αυτά του Καρα-Μπουρνού της Ερυθραίας και των ακτών των Καρδάμυλων, με τα οποία ενώνονταν σε κάποια μακρινή περίοδο. Τα νησιά αυτά προφυλάσσουν το λιμάνι από τους νότιους ανέμους του στενού μεταξύ της Χίου και της χερσονήσου της Ερυθραίας.