Αξιοθέατα

Χτισμένος στους πρόποδες του όρους Προφήτης Ηλίας και σε απόσταση ενός περίπου χιλιομέτρου από το Σαγκρί βρίσκεται ο Πύργος Μπαζαίου, πρώην μονή Τιμίου Προδρόμου. Αρχιτεκτονικά ανήκει στο τύπο των πυργοειδών συγκροτημάτων, στη χαρακτηριστικότερη δηλαδή ομάδα μνημείων της Νάξου, η χρονολόγηση των οποίων ξεκινά τον 13ο αιώνα και καταλήγει τον 18ο αιώνα. Τα κτιριακά αυτά συγκροτήματα στο νησί οφείλουν την παρουσία τους αφενός στις πειρατικές επιδρομές που μάστιζαν το Αιγαίο εκείνη την εποχή, αφετέρου στη φεουδαρχική οργάνωση της εξουσίας του νησιού που ξεκίνησε τα χρόνια του μεσαίωνα, συστηματοποιήθηκε επί ενετοκρατίας και τελικά επιβίωσε ακόμη και στα χρόνια της τουρκοκρατίας. Ο πύργος είναι σημαντικό μεταβυζαντινό μνημείο της Νάξου και οι χώροι του σήμερα χρησιμοποιούνται για τη διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων κάθε καλοκαίρι.

Πρόκειται για ένα διώροφο κτίσμα με δωμάτια, τραπεζαρίες, σαλόνια, κουζίνες και τα κελιά των μοναχών. Στον εξωτερικό χώρο της μονής υπάρχουν κελιά, αποθήκες και στάβλοι. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί ο ναός στο εσωτερικό του πύργου με το ξυλόγλυπτο τέμπλο και τις βυζαντινές τοιχογραφίες.

Ιστορία

Αντίστοιχοι πύργοι υπάρχουν και σε άλλα σημεία του νησιού. Οι περισσότερα χρονολογούνται από τον 13ο έως τον 18ο αιώνα. Ο συγκεκριμένος πύργος χτίστηκε πιθανότατα το 1601 και λειτούργησε αρχικά ως μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου μέχρι το τις αρχές του 19ου αιώνα. Όταν εγκαταλείφθηκε από τους μοναχούς περιήλθε στην ιδιοκτησία του τότε νεοσύστατου ελληνικού κράτους (1834). Το ελληνικό δημόσιο για να χρηματοδοτήσει τα πρώτα σχολεία δημόσιας παιδείας άρχισε να ενοικιάζει το πύργο και τα κτήματα. Έτσι ο πύργο φιλοξένησε για πολλά χρόνια οικογένειες αγγειοπλαστών που ζούσαν στους χώρους του και κατασκεύαζαν τα κεραμικά τους.  

Στα τέλη του 19ου αιώνα το ελληνικό δημόσιο εκποίησε το πύργο ο οποίος αγοράστηκε σε ερειπωμένη πλέον κατάσταση από τον Νικόλαο Ιακ. Μπαζαίο, μεγάλος γαιοκτήμονας της περιοχής. Έκτοτε ο πύργος φέρει το όνομα του τελευταίου ιδιοκτήτη  όπως συνηθίζεται σε ανάλογα μνημεία της Νάξου. Η οικογένεια ακολουθώντας την παράδοση των Ενετών του νησιού, παράλληλα με τη κύρια κατοικία στη Χώρα, διατηρούσε τον πύργο ως εξοχική κατοικία και χώρο συλλογής αγροτικών προμηθειών. Ο σημερινός απόγονος κατανοώντας την πολιτιστική και ιστορική σημασία του πύργου, τον συντηρεί με ιδιαίτερη φροντίδα και τον έχει μετατρέψει σε κέντρο πολιτισμού.

Το 2000 ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση αναστήλωσής του πύργου, αποκλειστικά με ιδιωτικούς πόρους, κάτω από την επίβλεψη των αρχιτεκτόνων του Ε.Μ.Π. Θεμιστοκλή Μπιλή και Μαρίας Μαγνήσαλη.΄Έκτοτε ο πύργος είναι ανοικτός στο κοινό κατά τη θερινή περίοδο. Στους χώρους πλέον διοργανώνονται ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις με τη συμμετοχή σπουδαίων καλλιτεχνών. Τη διαχείριση και οργάνωση των πολιτιστικών εκδηλώσεων που φέρουν το χαρακτηριστικό τίτλο «Φεστιβάλ Νάξου» έχει αναλάβει ένας Πολιτιστικός Μη Κερδοσκοπικός Φορέας σε συνεργασία με ανάλογους φορείς  του ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, ινστιτούτα, πανεπιστήμια και μουσεία της Ελλάδας και του εξωτερικού.  

Πρόσβαση

Ο Πύργος Μπαζαίου βρίσκεται στο κάμπο της Αγιασσού, στο κεντρικό δρόμο που ενώνει τη Χώρα της Νάξου με τη νησιωτική ενδοχώρα. Απέχει 12 περίπου χιλιόμετρα από τη Χώρα της Νάξου και η πρόσβαση είναι πολύ εύκολη. Σε κοντινή απόσταση είναι τα ερείπια του παλιού μοναστηριού της Καλορίτισας του 9ου αιώνα.