Translate 
Γεφύρι του Μανώλη
Το πέτρινο γεφύρι του Μανώλη είναι ένα αριστούργημα λαϊκής αρχιτεκτονικής που ένωνε τις όχθες του Αγραφιώτη ποταμού για περίπου 300 χρόνια. Το γεφύρι που χρονολογείται από το 1659 όπως δηλώνει εντοιχισμένη πλάκα «ΕΚΤΙΣΘΗ ΤΟ 1659. ΟΙ ΚΤΗΤΟΡΕΣ ΔΗΜΗΤΡΟΣ ΚΑΙ ΜΑΝΩΛΗΣ» ένωνε μέχρι το 1964 τα χωριά του Δήμου Απεραντίων και του Βάλτου, με το υπόλοιπο ανατολικό τμήμα της Ευρυτανίας. Βρίσκεται σε απόσταση 50 περίπου χιλιομέτρων από το Καρπενήσι, κοντά στο χωριό Κρέντης και είναι το τελευταίο γεφύρι του Αγραφιώτη πριν την έξοδο του ποταμού στη λίμνη Κρεμαστών.
Τους περισσότερους μήνες του χρόνου βρίσκεται κάτω από τη στάθμη των νερών του ποταμού και δεν είναι ορατό εκτός αν οι βροχοπτώσεις δεν είναι έντονες οπότε ξεχωρίζει η κορυφή του τόξου ακόμη και το χειμώνα. Προβάλλει και πάλι ολόκληρο το καλοκαίρι όταν η στάθμη των νερών πέφτει. Τότε και μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου είναι η καλύτερη περίοδος για να το επισκεφθεί κάποιος και να μπορέσει να το θαυμάσει ολόκληρο. Όλη αυτή βέβαια η αυξομείωση του όγκου των νερών, έχει επιφέρει ανεπανόρθωτες ζημιές στην λιθοδομή του με αποτέλεσμα να έχει καταρρεύσει η ανατολική του πρόσβαση και το τόξο έχει υποστεί μία στρέβλωση από την συνεχή πίεση που ασκεί το νερό πάνω του, όταν αυτό είναι βυθισμένο.
Εκτός από την αδιάκοπη μάχη με το χρόνο και τα νερά του Αγραφιώτη, το 1807 διεξήχθη μία άλλη σπουδαία μάχη στο γεφύρι. Κλεφταρματωλοί του Κατσαντώνη συγκρούστηκαν με Τουρκαλβανούς του Άγου Μουχουρτάρη προσπαθώντας να τους εμποδίσουν τη διάβαση. Σ’ αυτή τη συμπλοκή σκοτώθηκαν 80 Τουρκαλβανοί και 10 Έλληνες, ανάμεσά τους και ο Βασίλης Δίπλας, νονός του Κατσαντώνη, στα 75 του χρόνια.
Όπως αναφέρει η εντοιχισμένη πλάκα, κτήτορες ήταν ο Δημητρός και ο Μανώλης». Από εκεί λοιπόν, πήρε το όνομά του και το γεφύρι. Για το ποιος ήταν ο Μανώλης, έχουν γραφεί πολλά, αρκετές φορές αλληλοσυγκρουόμενα μεταξύ τους. Σύμφωνα με τη παράδοση, πρόκειται για τον Ηπειρώτη πρωτομάστορα Μανώλη Χρυσιώτη ο οποίος μαζί με την σύζυγό του Παρασκευή, εγκαταστάθηκαν στο χωριό Δάφνη (Κουφάλα). Το ζευγάρι σύμφωνα πάντα με το μύθο δε μπορούσε να κάνει παιδιά, έτσι ο χτίστης θεωρούσε παιδιά του, τρία μεγάλα έργα του. Το Γεφύρι του Μανώλη ήταν το αγόρι, ενώ οι εκκλησίες της Αγίας Παρασκευής στη Χρύσω και της Αγίας Παρασκευής στα Βραγγιανά, οι κόρες.
Ένας άλλος θρύλος αναφέρει ότι ο πρωτομάστορας Μανώλης θα αναλάβει την κατασκευή του γεφυριού για λογαριασμό του βασιλιά Αγγελόκαστρου. Το γεφύρι όμως δε στεριώνει και ο πρωτομάστορας κινδυνεύει να θανατωθεί. Η βασιλοπούλα όμως που είναι ερωτευμένη με τον πρωτομάστορα (όπως και αυτός με την βασιλοπούλα) θα πέσει μέσα στα βαθιά νερά του ποταμού και έτσι το γεφύρι θα στεριώσει. Στο τέλος όμως ο Μανώλης απελπισμένος από τον χαμό της καλής του θα πέσει κι αυτός μέσα στα νερά του ποταμού και θα πνιγεί. Την περιπέτεια αυτή έχει περιγράψει σε λυρικό ποίημά του και ο ποιητής των βουνών Κώστας Κρυστάλλης.
Το Γεφύρι του Μανώλη είναι το παλιότερο και πιο ξακουστό γεφύρι της Ευρυτανίας που ξεχωρίζει τόσο για την ομορφιά του όσο και για την ανθεκτικότητα του, αφού καταφέρνει να στέκεται όρθιο για περισσότερα από 350 χρόνια κάτω από πολύ αντίξοες συνθήκες. Αν και πλέον δεν χρησιμοποιείται από τους οδοιπόρους, ωστόσο αποτελεί ένα πολύ ιδιαίτερο αξιοθέατο καθώς και ένα σημαντικό μνημείο της Ευρυτανίας. Για να φθάσουμε στο γεφύρι ακολουθούμε το δρόμο από το Καρπενήσι προς Αγρίνιο και μετά τη Δυτική Φραγκίστα, το δρόμο προς Τσούκα. Μετά από λίγο θα δούμε το γεφύρι στο αριστερό μας χέρι. Επίσης μπορεί κάποιος να φθάσει μέσω του χωριού Φτερόλακας. Στο χωριό υπάρχει σήμανση που οδηγεί στο γεφύρι του Μανώλη.
