Παναγία
H Παναγία είναι ένα παραδοσιακό χωριό με πολύ πλούσια ιστορία. Βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα του νησιού, μόλις 10 χιλιόμετρα από τον Λιμένα. Η πρόσβαση είναι μέσω της περιφερειακής οδού που διατρέχει το νησί και η ήπια ανάβαση πραγματοποιείται, μέσα από μια μαγευτική καταπράσινη διαδρομή με πεύκα, πλατάνια και οργιώδη βλάστηση. Την ονομασία το χωριό την πήρε από τον ομώνυμο ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου που δεσπόζει επιβλητικός στο κέντρο του χωριού.
Το χωριό χτίστηκε μακριά από τη θάλασσα κρυμμένο πίσω από τα βουνά ώστε να μην φαίνεται τα παλιά χρόνια από τους πειρατές που λυμαίνονταν τα νησιά του Βορείου Αγαίου. Παλαιότερα είχε δικό της νόμισμα, τις μπακίρες, τις οποίες μπορεί να δει ο επισκέπτης στην εκκλησία του χωριού.
Οι πρώτοι κάτοικοι μετοίκησαν από τον Λιμένα για να απαλλαγούν από τον φόβο των Τούρκων. Έτσι χτίστηκε το χωριό που αρχικά του δόθηκε το όνομα Αναστάσιο για να μετονομαστεί αργότερα σε Παναγία. Ο οικισμός μεγάλωσε και αναπτύχθηκε γρήγορα μετά το τέλος των πειρατικών επιδρομών το 1858. Έφτασε να αριθμεί 600 σπίτια και να είναι μαζί με τον Θεολόγο τα μεγαλύτερα χωριά του νησιού και έγινε και η πρωτεύουσα της Θάσου, αντικαθιστώντας τον Θεολόγο που δεν εξυπηρετούσε λόγω της μεγάλης απόστασης από την θάλασσα.
Το χωριό της Παναγίας, χαρακτηρίστηκε παραδοσιακός οικισμός το 1978 με προκαθορισμένες προδιαγραφές δόμησης που προστατεύουν τον παραδοσιακό χαρακτήρα του μέχρι σήμερα. Έχει λιθόστρωτους δρόμους ενώ χαρακτηριστική είναι η αρχιτεκτονική των σπιτιών με σχιστόλιθους στη στέγη, μικρά ξύλινα μπαλκόνια και σκεπαστούς εξώστες. Στο χωριό υπάρχουν γάργαρα τρεχούμενα νερά που φτάνουν εδώ, από τις πηγές των βουνών καθώς και πολλές κρήνες και πλατάνια ενώ το χαρακτηριστικότερο σημείο του χωριού είναι η πλατεία.
Η εκκλησία της Παναγίας γιορτάζει στις 15 Αυγούστου και μαζί της όλο το χωριό. Οι γυναίκες του χωριού, διατηρώντας τις παραδόσεις, στον αυλόγυρο της εκκλησίας, ετοιμάζουν το κουρμπάνι, κρέας με σιτάρι, ρύζι ή πατάτες και το μοιράζουν μετά τη Θεία λειτουργία. Στη γύρω περιοχή υπάρχουν περισσότερα από 10 μικρά ξωκλήσια, γεγονός που καταδικνύει την πίστη των κατοίκων και τον δεσμό τους με την θρησκευτική ζωή του τόπου.
Την εκκλησία την έχτισαν οι προύχοντες του τόπου Σωτήριος Αυγουστής Αυγερινός και Χατζής Κωνσταντίνος οι οποίοι χρηματοδότησαν την εργασίες ανέγερσης του ναού που άρχισαν το 1831 και επιμελήθηκαν καστοριανοί μάστορες, γνωστοί για την άριστη γνώση της εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής. Αυτοί ήταν που έδωσαν στον ναό πολλά χαρακτηριστικά των Βυζαντινών εκκλησιών της πόλης τους, ενώ το υπέροχο ξυλόγλυπτο τέμπλο της εκκλησίας ολοκληρώθηκε το 1881 από Βολιώτες τεχνίτες. Ο αρχιτεκτονικός ρυθμός του ναού είναι βασιλική με τρούλο ενώ τα υλικά για την κατασκευή του πάρθηκαν από την γύρω περιοχή αλλά και από τα ερείπια αρχαίων ναών της Θάσου. Ο ναός έχει πέντε εισόδους μια μεγάλη κεντρική από την δυτική πλευρά και τέσσερις που μας οδηγούν στα πλαϊνά κλίτη.
Μία άλλη σημαντική παραδοσιακή γιορτή είναι κα το καρναβάλι την περίοδο της αποκριάς. Οι κάτοικοι έρχονται ντυμένοι με κουστούμια και αρχίζουν το ποτό, το φαγητό και το χορό, πριν από την έναρξη της παρέλασης. Συμμετοχή στην παρέλαση έχουν κυρίως οι ντόπιοι με στολές και άρματα. Κάθε άρμα έχει το δικό του θέμα το οποίο έχει σχέση με την κοινωνική, την οικονομική και γενικότερα την καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Χαρακτηριστικό γεγονός της παρέλασης, πέρα από το χορό και το τραγούδι είναι τα σατιρικά στιχάκια και τα κοστούμια των συμμετεχόντων που προκαλούν άφθονο γέλιο σε όσους παρακολουθούν.
Η Παναγία είναι ένα δημοφιλές τουριστικό σημείο λόγω της γειτνίασής του με την Ποταμιά και το παραθαλάσσιο θέρετρο της Σκάλας Ποταμιάς και της Σκάλας Παναγίας αλλά και λόγω της γραφικότητας του οικισμού.