Γραφικά Χωριά

Translate

Γαβαλοχώρι

Το Γαβαλοχώρι είναι ένα παραδοσιακό, γραφικό χωριό του νομού Χανίων. Βρίσκεται κοντά στα χωριά Βάμος και Δουλιανά, 25 περίπου χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της πόλης των Χανίων. Αν και δεν είναι από τα πιο γνωστά χωριά του Αποκόρωνα είναι σίγουρα από τα πιο όμορφα αφού έχει διατηρήσει την αρχιτεκτονική του. Εχει χαρακτηριστεί ως ιστορικός διατηρητέος τόπος και τοπίο ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους που αποτελεί αξιόλογο σύνολο λαϊκής αρχιτεκτονικής χωρίς σημαντικές σύγχρονες αλλοιώσεις και με ιδιαίτερο ενδιαφέρον από πλευράς πολιτισμού. 

Το όνομα το χωριό σύμφωνα με την παράδοση το πήρε από την Βυζαντινή οικογένεια των "Γαβαλάδων", την οικογένεια ενός εκ των δώδεκα αρχοντόπουλων που εγκαταστάθηκαν στην Κρήτη το 1082. Το χωριό που αναφέρεται από τον Φραντσέσκο Μπαρότσι το 1577 ως Gavaloghori Astiraca, στα ενετικά χρόνια κατέστη κοινωνικοοικονομικό κέντρο της περιοχής και αρχιτεκτονικά δείγματα εκείνης της περιόδου διασώζονται μέχρι σήμερα.

Η παραδοσιακή αρχιτεκτονική είναι εμφανής σε κάθε σημείο του χωριού. Καλοδιατηρημένες γειτονιές, πετρόκτιστα σπίτια, χρώματα, καμάρες και όμορφες αυλές με λουλούδια συνθέτουν την εικόνα του μικρού οικισμού που περιβάλλεται από ελαιόδεντρα και χαρουπιές. Πολλά κτίρια έχουν αναπαλαιωθεί όπως το παλιό σχολείο και το ελαιοτριβείο του 18ου αιώνα με τις χαρακτηριστικές του αψίδες. Το ελαιοτριβείο έχει ανακαινιστεί και αποκαλύπτει στον επισκέπτη την μακραίωνη ιστορία της Κρήτης στη ελαιουργία.

Στο εξαιρετικό Λαογραφικό Μουσείο, ένα ενετικό κτίριο μέ πέτρινες αψίδες αποτυπώνεται η ιστορία και η λαογραφία του χωριού. Ανάμεσα στα εκθέματα και ένα νυφικό φτιαγμένο με κοπανέλι, παραδοσιακή τεχνική χειροποίητης δαντέλας για την οποία φημίζονται οι γυναίκες του χωριού. Στον Γυναικείο Συνεταιρισμό χειροτεχνίας και αγροτουρισμού του χωριού που βρίσκεται στην κεντρική πλατεία με τον πλάτανο, πλέκονται διάφορα πλεκτά κεντήματα και δαντέλες που μπορεί ο επισκέπτης να αγοράσει. Μέσα και γύρω από το χωριό υπάρχουν 14 εκκλησιές, χαρακτηριστικό δείγμα της πίστης των κατοίκων. Πιο γνωστές είναι η Παναγία με την εντοιχισμένη πλάκα στο τύμπανο της πόρτας που αναφέρει ότι η εκκλησία ολοκληρώθηκε το 1628, ο Άγιος Σέργιος και ο Άγιος Παύλος.

Μονοπάτια γύρω από το Γαβαλοχώρι προσφέρονται για όμορφους περιπάτους μέσα στο καταπράσινο τοπίο της περιοχής. Εκεί είναι και τα διάσημα Ενετικά Πηγάδια, λαξευτά στο βράχο που βρίσκονται περίπου 1 χιλιόμετρο έξω από το χωριό και που στο παρελθόν έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ύδρευση του χωριού. Τα πηγάδια που χρονολογούνται από τον 15ο-16ο αιώνα εξακολουθούσαν να χρησιμοποιούνται μέχρι πρόσφατα. Ορισμένα εξ' αυτών προστατεύονται από τοξωτή κατασκευή, κτισμένη από ξερολιθιά. Κοντά στο χωριό βρίσκεται επίσης και το Ρωμαϊκό νεκροταφείο. Αν και το Γαβαλοχώρι δεν είναι τόσο γνωστό όσο ο γειτονικός Βάμος, είναι σίγουρα ένα μέρος που αξίζει να επισκεφθείτε και να εξερευνήσετε.