Μενετές

Translate English Version

Μενετές

Οι Μενετές είναι το μεγαλύτερο χωριό του νησιού και απέχει 8 χλμ. από την πόλη της Καρπάθου. Βρίσκεται στη νότια πλευρά του νησιού και είναι αμφιθεατρικά χτισμένο στην βορινή πλαγιά του όρους Προφήτης Ηλίας. Έχει παραδοσιακή αρχιτεκτονική, με λευκά σπίτια χτισμένα σε νησιώτικο νεοκλασικό ρυθμό και στενά δρομάκια, όπου σπάνια κυκλοφορούν αυτοκίνητα. Χαρακτηριστικό του οικισμού, η εκκλησία της Παναγιάς με το σκαλιστό, ξύλινο τέμπλο χτισμένη πάνω στον εντυπωσιακό Ιερό Βράχο, που τον Δεκαπενταύγουστο τιμάται με μεγάλο πανηγύρι. Η θέα από το προαύλιο της εκκλησίας είναι εντυπωσιακή. Μπροστά απλώνεται το χωριό, ενώ στο βάθος διακρίνεται η πρωτεύουσα της Καρπάθου, τα Πηγάδια.

Το χωριό υπήρξε προπύργιο αντίστασης εναντίον κάθε κατακτητή, οι δε κάτοικοί του ήταν πάντα πρωτοπόροι στους απελευθερωτικούς αγώνες κι αποτέλεσαν σύμβολο πατριωτισμού κι ελευθεροφροσύνης. Στις 4 Μαίου του 1821 υψώθηκε στις Μενετές το λάβαρο της Επανάστασης έναντι του Τουρκικού ζυγού. Ο ξεσηκωμός αυτός των Μενεδιατών με τη συμμετοχή αντιστασιακών του νησιού είχε ως αποτέλεσμα την τρομοκράτηση των Τούρκων κατακτητών και την διαφυγή τους στην Ρόδο. Οι κάτοικοι του χωριού ήταν επίσης οι πρώτοι που πήραν την πρωτοβουλία να συγκαλέσουν το 1912 στην Αθήνα Παναιγαιοπολιτική σύσκεψη για την τύχη των νησιών του Αιγαίου.

Λίγο έξω από το χωριό βρίσκεται ο ναός του Άγιου Μάμα, ένα εκκλησάκι με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και τοιχογραφίες που χρονολογούνται από το 1300. Στις Μενετές στεγάζεται επίσης το λαογραφικό μουσείο του νησιού, με συλλογές από αρχαιολογικά ευρήματα, αγγεία και γλυπτά. Ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να απολαύσει ήρεμους περιπάτους, να γευτεί τα υπέροχα παραδοσιακά πιάτα στις ταβέρνες του χωριού αλλά και να απολαύσει τον καφέ του στα παραδοσιακά καφενεία. Άγνωστη  παραμένει η προέλευση του ονόματος του χωριού. Με μαντινάδες, ο ποιητής Βάσος Γεραπετρίτης, στο "Δοξαστικό στον τόπο που γεννήθηκα, Μενετές Καρπάθου" δίνει την εξήγηση του ονόματος:

Μια παλαιά παράδοση, άγραφη αναφέρει
από γενιά σε γενεά και από χέρι-χέρι.
Πως την πλαγιά του Αι-Λιά μόλις την επερνούσαν,
κάποιος φωνάζει δυνατά ΜΕΝΕΤΕ, τον ακούσαν.
Μένετε, ΄δω τους έλεγε, μένετε, τους προστάζει,
μένετε ΄δώ, πιο δυνατά, πάλι ξαναφωνάζει.
Κι έτσι εμείναν κι άρχισαν τα σπίτια τους να σιάζουν
κι όλοι μαζί, να μείνετε, άρχισαν να φωνάζουν.

Με βάση τοπική παράδοση ο βράχος που κτίστηκε το χωριό ταυτίζεται με το Μενοίτιο". Επίσης οι Μενετές ονομάζονται και "Σούλι της Καρπάθου" λόγω του ότι εδώ πρωτοσηκώθηκε η γαλονόλευκη και ξεκίνησε ο ξεσηκωμός και η απελευθέρωση του νησιού, χωρίς ξένες βοήθειες και πολλούς μήνες νωρίτερα από τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα. Ωστόσο οι Μενετές σήμερα δεν αναφέρονται τακτικά σαν Σούλι.