Δωδεκάνησα

Δωδεκάνησα

ΙΣΤΟΡΙΑ

Τα Δωδεκάνησα λόγω της γεωγραφικής τους θέσης έχουν δεχθεί από αρχαιοτάτων χρόνων καταστροφικές επιδρομές τόσο από τους Πέρσες και τους Σαρακηνούς όσο και από τους Βενετούς, τους Γενουάτες, τους Σταυροφόρους και τους Τούρκους.

Το 1309 βρισκόταν στην εξουσία των Ιωαννιτών Ιπποτών και έμειναν υπό την κυριαρχία τους έως το 1522, όταν δηλαδή καταλήφθηκαν από τους Οθωμανούς Τούρκους. Όταν ξεκίνησε ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνα του 1821, τα Δωδεκάνησα επαναστάτησαν, όμως το 1830 επιστράφηκαν μαζί με τη Σάμο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, ως αντάλλαγμα με την Εύβοια, η οποία είχε ενσωματωθεί στο τότε ελεύθερο ελληνικό κράτος.

Το 1912 τα Δωδεκάνησα καταλήφθηκαν από τους Ιταλούς, κάτι που έδωσε ελπίδες στους κατοίκους ότι σύντομα τα νησιά θα ενταχθούν στον εθνικό κορμό. Στις 10 Αυγούστου του 1920 τα Δωδεκάνησα, με τη συνθήκη των Σεβρών, παραχωρούνταν στην Ελλάδα, με εξαίρεση τη Ρόδο, η οποία θα παρέμενε υπό ιταλική διοίκηση.

Η Μικρασιατική εκστρατεία όμως, με την άσχημη κατάληξη της και η άνοδος του Μουσολίνι, έκαναν τους Ιταλούς να συνθηκολογήσουν. Όμως, η ατυχής έκβαση της μικρασιατικής εκστρατείας έδωσε την ευκαιρία στους Ιταλούς να υπαναχωρήσουν και μετά τη συνθηκολόγηση τους το 1943, κύριοι των Δωδεκανήσων έγιναν οι Γερμανοί και μετά την παράδοση της Χιτλερικής Γερμανίας τον Μάιο του 1945 η Μεγάλη Βρετανία. Το ζήτημα τελικά θα λυνόταν οριστικά από τη Διάσκεψη Ειρήνης των νικητριών δυνάμεων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που θα συνερχόταν στο Παρίσι.Στις 27 Ιουνίου του 1946 η Σοβιετική Ένωση συγκατατέθηκε να αποδοθούν τα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα.

ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ

Ο νομός Δωδεκανήσου είναι το νησιωτικό σύμπλεγμα στο νοτιοανατολικό Αιγαίο, που ορίζεται βόρεια από τη Σάμο, βορειοδυτικά από το νομό των Κυκλάδων, δυτικά από το Κρητικό Πέλαγος, νότια από το Λιβυκό και ανατολικά από τις Μικρασιατικές ακτές.

Τα Δωδεκάνησα αποτελούνται από 18 μεγάλα νησιά, πολλά μικρότερα και πλήθος βραχονησίδες. Τα μεγαλύτερα νησιά της Δωδεκανήσου είναι: η Ρόδος, η Κως, η Κάρπαθος, η Κάλυμνος, η Αστυπάλαια, η Κάσος, η Τήλος, η Σύμη, η Λέρος, η Νίσυρος, η Πάτμος, το Καστελόριζο, η Χάλκη, οι Λειψοί, το Αγαθονήσι και οι Αρκοί.

Ο νομός Δωδεκανήσου έχει έκταση 2.705 τ. χλμ. και πληθυσμό 187.564 κατοίκους σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 2001. Πρωτεύουσά του νομού είναι η Ρόδος.

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

Το έδαφος των νησιών στα Δωδεκάνησα είναι άγονο και πετρώδες. Το 42% της συνολικής έκτασης είναι πεδινό, το 26% ημιορεινό και το 32% ορεινό. Το κέντρο της Ρόδου καλύπτει ο ορεινός όγκος του Αταβυρίου (1.240 m.). Στην Κω υπάρχει η οροσειρά Ωρομέδων ή Δίκαιος (875 m.), στην Κάρπαθο η οροσειρά Κυμαράς (1.290 m.), στην Κάλυμνο τα βουνά Προφήτης Ηλίας (752 m) και Κυρά Ψηλή (650 m.), στην Κάσο το Τρούπουλας (508 m.), στην Τήλο ο Άη-Λιάς (612 m.), στη Σύμη η Βίγλα (550 m.), στη Λέρο το Κλειδί (350 m.) και στην Πάτμο ο Προφήτης Ηλίας (270 m.).

Ποτάμια δεν υπάρχουν στα Δωδεκάνησα, παρ’ όλο που έχουν άφθονα νερά σε χειμάρρους και ρυάκια. Πολλά από τα νησιά των Δωδεκανήσων είναι ηφαιστειογενή και ως εκ τούτου διαθέτουν σημαντικές ποσότητες ορυκτού πλούτου. Στη Ρόδο υπάρχουν γύψος, χρωμίτης και λιγνίτης, στην Κω χαλκός, σίδηρος, μόλυβδος και λιγνίτης, στην Νίσυρο θειάφι και στην Κάρπαθο και την Κάσο γύψος.

Όσον αφορά στη γεωλογία ορισμένων νησιών των Δωδεκανήσων, γνωρίζουμε πως η Κάλυμνος καλύπτεται κυρίως από ανθρακικά πετρώματα και εξαιτίας αυτών το νησί διαθέτει μεγάλο αριθμό σπηλαίων. Στην Κω συναντώνται μαύροι σχιστοποιημένοι ασβεστόλιθοι που περιβάλλονται από αργιλικούς σχιστόλιθους και ψαμμίτες με πληθώρα απολιθωμάτων. Σε μερικά βόρεια Δωδεκάνησα υπήρξε την εποχή των έντονων γεωλογικών μεταβολών ηφαιστειακή δραστηριότητα. Ο κρατήρας στην κορυφή της Νίσυρου και το σύμπλεγμα ηφαιστειακών πετρωμάτων φτιαγμένο από εναλλαγές ροής λάβας και ηφαιστειακά υλικά εξακολουθεί να το θυμίζει. Στη Ρόδο συναντώνται κυρίως ασβεστολιθικά πετρώματα.

ΚΛΙΜΑ

Το κλίμα του Αιγαίου χαρακτηρίζεται ως μεσογειακό. Τα βασικά χαρακτηριστικά του μεσογειακού κλίματος είναι οι χειμερινές βροχοπτώσεις, η θερινή ξηρασία, η σχετικά μεγάλη διακύμανση του ετήσιου ύψους των βροχοπτώσεων, το ήπιο έως θερμό καλοκαίρι (με έντονη ηλιακή ακτινοβολία) και ο ψυχρός χειμώνας.

 Η ψυχρή και βροχερή περίοδος του χειμώνα διαρκεί από το Νοέμβριο έως το Μάρτιο, ενώ η θερμή και ξηρή περίοδος του καλοκαιριού από τον Ιούνιο έως τον Αύγουστο. Οι μεταβατικοί κλιματικά μήνες Απρίλιος – Μάιος και Σεπτέμβριος – Οκτώβριος παρουσιάζουν μεγάλες διαφορές στις καιρικές συνθήκες από έτος σε έτος. Σημαντικό στοιχείο για το νησιωτικό κλίμα του Αιγαίου είναι η θάλασσα, που διαμορφώνει τα επίπεδα υγρασίας, καθορίζει τους ανέμους και δρα ως ρυθμιστικός παράγοντας μετριάζοντας τις διακυμάνσεις της θερμοκρασίας.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Οι τοπική οικονομία των Δωδεκανήσων στηρίζεται στην ναυτιλεία, την αλιεία, τον τουρισμό, την γεωργία και την κτηνοτροφία.