Μονή Παντοκράτορος

Translate

Ιερά Μονή Παντοκράτορος

Η Ιερά Μονή Παντοκράτορος εορτάζει στις 6 Αυγούστου την Μεταμόρφωση της Σωτήρος. Ιδρύθηκε από τον μέγα στρατοπεδάρχη Αλέξιο και τον αδερφό του Ιωάννη τον μεγάλο Πριμικήριο. Την ίδρυση της Μονής επιβεβαιώνει και ένα έγγραφο υπογεγραμμένο από τον Πατριάρχη Κωνσταντινούπολής Κάλλιστο το 1357. Η Μονή Παντοκράτορος βρίσκεται πάνω σε βράχο σε υψόμετρο 40-50μ. στις ανατολικές ακτές της χερσονήσου του Άθω. Απέχει 3,5 ώρες με τα πόδια από τις Καρυές και είναι έβδομη στην ιεραρχία των αγιορείτικων μονών. 

Ο αυτοκράτορας Ιωάννης Δ’ Παλαιολόγος χορήγησε σημαντικά ποσά στους ιδρυτές της Μονής. Υπάρχει μία επιγραφή η οποία αναφέρει την περίπτωση τρίτου κτήτορα πριν από το 1536, το Μεγάλο Λογοθέτη της Ουγγαρίας-Βλαχίας Στάνλον, αφαιρέθηκε όμως το 1847 από το νάρθηκα του Καθολικού όταν το κτίριο υπέστη μετατροπές. Η Μονή το 1390 καταστράφηκε από πυρκαγιά και ξανακτίστηκε με τη βοήθεια των κτητόρων, του αυτοκράτορα Μανουήλ Β’ Παλαιολόγου και του πατριάρχη Αντωνίου Δ’. Την ίδια εποχή στη δικαιοδοσία της Μονής Παντοκράτορος πέρασαν οι μικρότερες Μονές του Φακίνου, Φαλακρού, Σωρήτη και Αγίου Δημητρίου. Ήκμασε κατά τον 16ο αιώνα καθώς είχε την άμεση υποστήριξη των ηγεμόνων της Βλαχίας. Από τους πιο σημαντικούς ευεργέτες της Μονής υπήρξε ο φαναριώτης Έλληνας Ιωάννης Μαυροκορδάτος το 18ο αιώνα. Η Μονή καταστράφηκε λόγω πυρκαγιάς το 1773, ανοικοδομήθηκε όμως με τη βοήθεια του μοναχού Κύριλλου και άλλη μία μετά τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους όπου τα κτίρια τα οποία κάηκαν ανοικοδομήθηκαν από την Υπηρεσία Αναστηλώσεων.

Το Καθολικόν της Μονής τιμάται στο όνομα της Μεταμορφώσεως της Σωτήρος στις 6 Αυγούστου. Τοιχογραφήθηκε το 1538 από τον Ματθαίο Ιωάννη από την Νάουσα. Υπάρχουν βέβαια και κομμάτια παλαιότερων τοιχογραφιών που έχουν διατηρηθεί έως σήμερα. Εκτός από τους τάφους των κτητόρων της Μονής στο Καθολικό υπάρχει και ένα τέμπλο που χρονολογείται στη περίοδο 1622-1640. Η Τράπεζα απέναντι από το Καθολικό είναι κτισμένη το 1741 και είναι ενσωματωμένη στη πτέρυγα μετά τα κελιά των μοναχών και τοιχογραφήθηκε το 1749. Το κτίριο επεκτάθηκε το 1866. Η Μονή έχει 16 Κελιά και 30 Καλύβες.

Η βιβλιοθήκη περιλαμβάνει 3.500 έντυπα έργα, 2 ειλητάρια, 317 χειρόγραφα από τα οποία 68 είναι κώδικες περγαμηνοί 11ου και 14ου αιώνα και σχεδόν 350 κώδικες. Στο σκευοφυλάκιο βρίσκονται κομμάτια της ασπίδας του Αγίου Μερκούριου, θαυματουργές εικόνες, κομμάτια του Τίμιου Ξύλου, χρυσοκέντητα πέπλα, ιερά λείψανα όπως το δεξί πόδι του Αγίου Ανδρέα και τα λείψανα των Αγίων Κοσμά και Δαμιανού. Η εικόνα που τιμάται περισσότερο είναι της Παναγίας της Γερόντισσας.