Αρχαιολογικοί Χώροι

Ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται στους πρόποδες των αρκαδικών βουνών, σε υψόμετρο 333 μέτρων. Η θέση της και οι κλιματικές συνθήκες προφανώς αποτέλεσε το λόγο που εδώ διεξάγονταν οι πανελλήνιοι αγώνες των Νέμεων. Η περιοχή παρέμενε ακατοίκητη καθώς το χειμώνα μετατρεπόταν σε έλος, το καλοκαίρι όμως ήταν το ιδανικό τοπίο άθλησης. Αναμφίβολα το σημαντικότερο από τα αξιοθέατα της Νεμέας είναι ο ναός του Δία και το Στάδιο. Καθώς στη Νεμέα δεν υπήρχαν κάτοικοι, οι αγώνες διεξάγονταν υπό την επίβλεψη των κοντινών Κλεωνών, τελικά όμως το Άργος επιβλήθηκε όλων. 

Στη Νεμέα αποφάσισαν να σταθμεύσουν και οι επτά Αργείοι στρατηγοί, κατά τη διάρκεια της εκστρατείας τους προς τη Θήβα (Επτά επί Θήβας). Ο μύθος θέλει οι επτά στρατηγοί να ζητούν από μια παραμάνα νερό. Όμως εκείνη δεν φύλαγε κάποιο τυχαίο παιδί. Η νεαρή γυναίκα κρατούσε στα χέρια της το γιο του βασιλιά της πόλης, τον Οφέλτη. Αφησε τον μικρό σε λίκνο από άγριο σέλινο για να φέρει νερό τους στρατηγούς και τότε ένα φίδι δάγκωσε θανάσιμα το μικρό Οφέλτη. ΟΙ στρατηγοί για να εξευμενίσουν τους Θεούς, ίδρυσαν τους αγώνες. Έτσι γεννήθηκαν τα Νέμεα, οι Αργείοι τιμούν με αγώνες νεκρικούς το βρέφος και δίνουν στους νικητές στεφάνι από αγριοσέληνο.

1. To Ιερό του Διός

Ο πρώτος ναός του Νεμείου Διός κατασκευάστηκε περί τον 6ο αιώνα π.Χ. με την έναρξη των αγώνων της Νεμέας. Ο αρχαϊκός ναός ήταν 10,10x36,30 μέτρων περίπου. Δε διέθετε περιστύλιο, ενώ είχε δύο κίονες στην ανατολική του πλευρά, όπου ήταν και η είσοδός του. Είχε δίστηλη πρόσοψη, εν παραστάσι και δάπεδο από κονίαμα και διέθετε τυπικό κορινθιακό σύστημα κεράμωσης με μεγάλα τετράγωνα κεραμίδια. Μετά την καταστροφή του, τον 4ο αιώνα π.Χ. αποφασίστηκε η ανοικοδόμησή του στα θεμέλια του προηγούμενου. Έτσι λοιπόν, με διαστάσεις 20,09x42,55 μέτρα, ο ναός διέθετε πρόναο με δύο κίονες στην πρόσοψη, ενώ οι στύλοι πλαισιώνονταν από τις παραστάδες, το σηκό και το άδυτο. Ο ναός ήταν περίπτερος με περιστύλιο 6x12 κίονες δωρικού ρυθμού και ύψους 7,49 μέτρα. Στις μακρές πλευρές του είχε 6 κίονες, ενώ στη δυτική του τέσσερις. Στο άδυτο υπήρχε μια κρύπτη αγνώστων σκοπών, μήκους 2 μέτρων.  Η στέγη αποτελούνταν από ξύλινες δοκούς πάνω από τις οποίες τοποθετήθηκαν πήλινα κεραμίδια. Τέλος, η θύρα αποτελούνταν από δύο ξύλινα φύλλα και είχε άνοιγμα 4,16 μέτρων.

Ανατολικά της εισόδου του ναού του Νεμείου Διός βρισκόταν λίθινος βωμός για τις θυσίες προς τιμή του Δία, ο οποίος χρονολογείται περί τον 5ο αιώνα π.Χ. Ο συγκεκριμένος βωμός ανακαινίστηκε τον 4ο αιώνα π.Χ. και επεκτάθηκε βορειότερα, με καινούργιο μήκος τα 41 μέτρα. Αποτελούταν από μια επιμήκη σειρά ασβεστόλιθων μικρού ύψους, ενώ στο νοτιότερο άκρο εντοπίστηκαν ίχνη βάσης δύο αγαλμάτων.

Νοτιοδυτικά του ναού του Διός, βρέθηκε μακρόστενο ανάχωμα, το οποίο προστάτευε τον ιερό χώρο από πλημμύρες. Στο νότιο τμήμα αυτού του αναχώματος, βρέθηκε το Ηρώον του Οφέλτη μια ορθογώνια κατασκευή 1,40x3,15 μέτρα, η οποία χρονολογείται από το δεύτερο τέταρτο του 6ου αιώνα π.Χ.  Η κατασκευή αποτελείτο από όρθιους ακατέργαστους λίγους, ενώ βρέθηκαν και τρεις βωμοί. Αρχές του 3ου αιώνα π.Χ. ανακαινίστηκε κατά το παλαιό πρότυπο, με την τοποθέτηση μια σειρά κιτρινωπών ασβεστόλιθων και με νέα έκταση περίπου 850 τ.μ.

2. To Στάδιο 

Το Στάδιο, χωρητικότητας περίπου 40.000 θεατών, κατασκευάσθηκε 400 μ. ΝΑ του ναού του Διός της Νεμέας. Ο στίβος του, συνολικού μήκους 178 μ., πλαισιωνόταν από λίθινο αγωγό με λίθινες λεκάνες κατά διαστήματα για συγκέντρωση πόσιμου νερού. Στη νότια πλευρά του υπάρχει η λίθινη αφετηρία. Οι αθλητές και οι κριτές, αφού προετοιμάζονταν σε απλό ορθογώνιο κτίσμα (Αποδυτήριο) με εσωτερική κιονοστοιχία στα δυτικά, εισέρχονταν στο Στάδιο από θολωτή στοά. Οι θεατές κάθονταν σε πρόχειρα βαθμιδωτά επίπεδα, λαξευμένα στο μαλακό πέτρωμα, ενώ λίθινα καθίσματα βρίσκονται σε δύο ή τρεις σειρές μεταξύ αφετηρίας και στοάς.

Το Στάδιο, όπου κάθε δύο χρόνια γίνονταν πανελλήνιοι αγώνες προς τιμήν του Οφέλτη, κατασκευάσθηκε στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ. στο πλαίσιο του προγράμματος αναγεννήσεως του Ιερού. Γύρω στο 270 π.Χ., οι αγώνες μεταφέρθηκαν στο Άργος, παρόλο που ο Άρατος ο Σικυώνιος το 235 π.Χ. επιχείρησε την επιστροφή των αγώνων στη Νεμέα. Μετά από ένα διάστημα, κατά το οποίο γίνονταν εναλλάξ στη Νεμέα και στο Άργος, οι αγώνες σύντομα μεταφέρθηκαν οριστικά στο Άργος. Το Στάδιο ανεσκάφη κατά τα έτη 1974-81 από την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών (Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας) υπό τη διεύθυνση του καθηγητή St. Miller. Εχει γίνει μερική αναστήλωση-στερέωση της Θόλου της στοάς του Σταδίου.