
Κάστρο Αγίας Μαύρας
Το κάστρο της Αγίας Μαύρας είναι πρότυπο οχυρωματικής τέχνης και ένα από τα πιο επιβλητικά μεσαιωνικά κάστρα της Ελλάδας. Το κάστρο βρίσκεται 1,2 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της πόλης της Λευκάδας, δίπλα στο ανατολικό άκρο της κινητής γέφυρας που ενώνει την ηπειρωτική χώρα με το νησί. Το κάστρο με συνολική έκταση 25.000 τετραγωνικών μέτρων, είναι χτισμένο επάνω σε νησίδα που περιβάλλεται από έλη που το προστατεύουν. Το όνομά του, το οφείλει στο ναΰδριο της Αγίας Μαύρας του 14ου αιώνα που κατά τη παράδοση ιδρύθηκε από την κόρη του Δεσπότη του Μυστρά Θωμά Παλαιολόγου, Ελένη ή κατά μία άλλη εκδοχή από τους Ανδαγαυούς βασιλείς της Νεάπολης που κατείχαν την Λευκάδα μεταξύ του 1331-1361. Στους εφτά αιώνες της ύπαρξής του, το κάστρο πολιορκήθηκε 12 φορές.
Ιστορία
Ξεκίνησε ως μικρή οχύρωση περί το 1300 για τον έλεγχο της πρόσβασης στο νησί, πριν επεκταθεί σε μία περιτοιχισμένη πόλη που στις αρχές του 15ου έγινε η πρωτεύουσα του νησιού. Η φρουριακή κατασκευή ολοκληρώθηκε το 1302 μ.Χ. από τον Ιωάνννη Ορσίνι, ο οποίος πήρε το νησί της Λευκάδας ως προίκα για το γάμο του μ την κόρη του Δεσπότη της Ηπείρου Νικηφόρου του Α’. Το 1331 καταλήφθηκε από τον Βάλτερο Βρυέννιο (Gautier de Brienne) και το 1362 από τον Λεονάρδο Α’ Τόκκο, ο οποίος μεταξύ του 1410 και του 1420 προχώρησε σε ενίσχυση της οχύρωσης. Το 1479, το κάστρο καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς, μετά την άρνηση του Λεονάρντου να καταβάλει τον φόρο υποτελείας στους Οθωμανούς. Οι τελευταίοι, έναν αιώνα αργότερα το διεύρυναν και του έδωσαν τη μορφή που σε μεγάλο βαθμό έχει σήμερα. Τη δεκαετία του 1670, μία ολόκληρη πόλη αναπτύχθηκε έξω από τα τείχη του κάστρου.
Κατά τη διάρκεια της μακρόχρονης ιστορίας του, άλλαξε πολλές ακόμη φορές χέρια. Το 1684 καταλήφθηκε από τους Ενετούς και μετατράπηκε σε στρατιωτική εγκατάσταση. Τόσο η περιτοιχισμένη πόλη, όσο και τα περίχωρα που γειτνίαζαν με τα τείχη γκρεμίστηκαν, και η πρωτεύουσα μεταφέρθηκε στη θέση της σημερινής πόλης της Λευκάδας. Στις αρχές του 18ου αιώνα το κάστρο εκσυγχρονίστηκε, αλλά μετά τον τελευταίο πόλεμο με του Οθωμανούς εγκαταλείφθηκε. Εν συνεχεία πέρασε στα χέρια Γάλλων, Ρώσων, της Επτανήσου Πολιτείας, Γάλλων ξανά από το 1797 – 1810, πριν το καταλάβουν οι Βρεττανοί και το κρατήσουν στη κυριαρχία τους έως το 1864 και την παραχώρηση των Ιονίων Νήσων στην Ελλάδα.
Δομικά & Αρχιτεκτονικά Στοιχεία
Το κάστρο έχει τρεις αμυντικές γραμμές, επτά προμαχώνες και πυροβολεία. Σήμερα, η πρόσβαση είναι εφικτή μόνο μέσω της δυτικής πύλης, ενώ εντύπωση προκαλεί το σύστημα ύδρευσης και αποστράγγισης ομβρίων υδάτων. Στο εσωτερικό του κάστρου διακρίνονται αρκετά ερείπια κτηρίων, κυρίως από την εποχή της Ενετοκρατίας, ερείπια του Ναού του Παντοκρατορα που έχτισε ο Μοροζίνι στη θέση όπου προγενέστερα υπήρχε τζαμί, το αγγλικό νεκροταφείο και η ανατολική πύλη με την κρεμαστή γέφυρα. Το κάστρο της Αγίας Μαύρας είναι το πρώτο αξιοθέατο του νησιού που αντικρύζουν οι επισκέπτες ερχόμενοι οδικώς προς τη Λευκάδα. Εκτός της ιστορικής και πολιτιστικής του αξίας, το επιβλητικό αυτό μνημείο φιλοξενεί έναν πετρόκτιστο φάρο και τον μικρό ορθόδοξο ναό της Αγίας Μαύρας του 1888, που γιορτάζει στις 3 Μαΐου.
Χρήσιμες Πληροφορίες
Το ωράριο λειτουργίας του κάστρου είναι από τις 08:30 – 15:30 τη χειμερινή περίοδο, και από τις 08:00 – 20:00 τη θερινή περίοδο. Πιο συγκεκριμένα το διευρυμένο θερινό ωράριο από την 1η Σεπτεμβρίου, λόγω της σταδιακής μείωση της ημέρας διαμορφώνεται ως εξής: 1-15 Σεπτεμβρίου 08:00-19:30, 16-20 Σεπτεμβρίου 08:00-19:00, 1-15 Οκτωβρίου 08:18:30, και 16-31 Οκτωβρίου 08:00-18:00. Ο αρχαιολογικός χώρος κάθε Τρίτη είναι κλειστός. Η τιμή του εισιτηρίου είναι €3, ενώ το μειωμένο εισιτήριο κοστίζει €2. Από 1 Νοεμβρίου έως 31 Μαρτίου ισχύει μειωμένο εισιτήριο για όλους τους επισκέπτες.