Αρκαδική Πύλη

Translate English Version

Αρκαδική Πύλη

Η Αρκαδική Πύλη αποτελεί δείγμα υψηλής οχυρωματικής τεχνικής. Είναι μία από τις δύο πύλες του οχυρωματικού περιβόλου της Αρχαίας Μεσσήνης και βρίσκεται βόρεια του αρχαιολογικού χώρου της αρχαίας πόλης, 500 περίπου μέτρα από το χωριό Μαυρομάτι Μεσσηνίας. Διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση και εντυπωσιάζει με τις διαστάσεις της αλλά και τους μεγάλους ορθογώνιους ασβεστόλιθους που χρησιμοποιήθηκαν για την οικοδόμησή της. Πρόκειται για ένα επιβλητικό μνημείο που ανέκαθεν προκαλούσε τον θαυμασμό των επισκεπτών .

Η οχύρωση της Αρχαίας Μεσσήνης διατηρείται καλύτερα στη ΒΒΔ πλευρά που πλαισιώνει την Αρκαδική Πύλη και με βάση τα σωζόμενα τείχη εκτείνεται σε απόσταση 9,5 χιλιομέτρων και περικλείει και την κορυφή του όρους Ιθώμη, εκεί όπου βρισκόταν η Ακρόπολη και η το ιερό του Διός. Το τείχος είχε δύο μνημειακές πύλες, την Αρκαδική (ή πύλη της Μεγαλόπολης) και τη Λακωνική. Κατά τακτά διαστήματα υπήρχαν πύργοι, κατά κανόνα τετράγωνοι εκτός από έναν πεταλόσχημο και έναν με κυκλική διάταξη.  

Η Πύλη έχει κυκλική κάτοψη και δύο εισόδους, μία διπλή εσωτερική και μία εξωτερική. Η εσωτερική μέσω ενός λιθόστρωτου δρόμου οδηγούσε στην Αγορά της πόλης, ενώ η εξωτερική σε δρόμο με κατεύθυνση τη Μεγαλόπολη. Αριστερά και δεξιά της πύλης, υπάρχουν δύο προστατευτικοί πύργοι που στον επάνω όροφο περιλάμβαναν ενδιαιτήματα για την φρουρά. Μέσα στη πύλη υπάρχουν κόγχες και στις δύο πλευρές όπου είχαν τοποθετηθεί ερμαϊκές στήλες καθώς ο θεός Ερμής είχε την ιδιότητα του προστάτη των πυλών (Ερμής Προπθλαίας). Πάνω από την βόρεια κόγχη  υπάρχει η επιγραφή «Κόϊντος Πλώτιος Ευφημίων επεσκεύασεν». Τις στήλες αυτές είχε δει και περιγράψει ο περιηγητής Παυσανίας βγαίνοντας από την Αρκαδική Πύλη κατευθυνόμενος προς τη Μεγαλόπολη. Αλλά την Πύλη απεικόνισαν σε χαλκογραφίες και πολλοί άλλοι περιηγητές της εποχής.

Την άνοιξη του 1828, ομάδα Γάλλων επιστημόνων έφτασε στην Πελοπόννησο και με επικεφαλής τον Γάλλο αρχιτέκτονα Guillaume Abel Blouet εργάστηκαν στην Αρχαία Μεσσήνη επί ένα μήνα όπου πραγματοποίησαν περιορισμένη ανασκαφική έρευνα και λεπτομερή χαρτογράφηση ολόκληρης της αρχαίας πόλης, ενώ ασχολήθηκαν ιδιαίτερα με την οχύρωση της και την Αρκαδική Πύλη. Δυστυχώς η ανατολική Πύλη δε σώζεται αφού καταστράφηκε κατά τη διάνοιξη δρόμου προς τη νέα Μονή Βουλκάνο ήδη από τον 18ο αιώνα. Έξω από την Αρκαδική Πύλη αποκαλύφθηκε πρόσφατα συστάδα ταφικών μνημείων που χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του 2ου, 3ου και 4ου αιώνα μ.Χ. για τον ενταφιασμό οικογενειών της πόλης.

Πηγή: Υπουργείο Πολιτισμού – Γεωργία Χατζή Σπηλιοπούλου, αρχαιολόγος