
Κυριώτισσα και Μπαρμπούτα
Η Κυριώτισσα και η Μπαρμπούτα, οι δύο παλιές συνοικίες της Βέροιας έχουν τη δική τους ιστορία και δημιουργούν ένα ιδιαίτερο πολιτισμικό ψηφιδωτό. Οι δύο συνοικίες, η πρώτη χριστιανική και η δεύτερη εβραϊκή, απλώνονται εκατέρωθεν της κεντρικής οδού Μητροπόλεως στο κέντρο της πόλης και καλούν τους επισκέπτες να τις εξερευνήσουν υποσχόμενες να τους ταξιδέψουν πίσω στο χρόνο. Η Κυριώτισσα με τα στενά καλντερίμια, τα αρχοντικά με τις αυλές και τους ψηλούς περιβόλους, αριθμεί πολλές βυζαντινές εκκλησίες και ακολουθεί το αρχιτεκτονικό ρυθμό της Μπαρμπούτας με τα σαχνισιά (προεξοχές κτηρίων), τους φεγγίτες, τους ξυλόπηκτους τοίχους και τις βαριές πόρτες.Πολλά από τα διατηρητέα οικήματα της συνοικίας έχουν αναπαλαιωθεί και έχουν μετατραπεί σε χώρους αναψυχής ή ξενώνες. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει το αρχοντικό Σαράφογλου του 18ου αιώνα που σήμερα λειτουργεί ως Λαογραφικό Μουσείο. Ένα ακόμη κτήριο που εντυπωσιάζει είναι το αρχοντικό Βλαχογιάννη με την οχυρωματική όψη και τα ξύλινα φορούσια.
Στη βορειοδυτική άκρη της πόλης, πλάι στο ποταμό Τριπόταμος βρίσκεται η εβραϊκή συνοικία Μπαρμπούτα, επίσης με λιθόστρωτα καλντερίμια και αρχοντικά. Εδώ ξεχωρίζει το πέτρινο κτήριο της παλιάς Εβραϊκής συναγωγής με το πλούσιο εσωτερικό διάκοσμο. Σε αντίθεση με τις χριστιανικές συνοικίες που είχαν την εκκλησία στη μέση, στην εβραϊκή συνοικία η συναγωγή ήταν στην ίδια ευθεία με τα σπίτια. Η συναγωγή είναι κλειστή και ανοίγει μόνο όταν Εβραίοι ταξιδεύουν και έρχονται για να προσευχηθούν. Η παρουσία του εβραϊκού στοιχείου στην πόλη της Βέροιας είναι διαχρονική, με την πρώτη επίσημη μαρτυρία για την ύπαρξη εβραϊκής κοινότητας στην πόλη να καταγράφεται στις Πράξεις των Αποστόλων, όπου γίνεται ρητή αναφορά στις επισκέψεις του Απόστολου Παύλου στην πόλη με σκοπό να κηρύξει τον χριστιανισμό στους Εβραίους της περιοχής. Η Εβραϊκή Συναγωγή με τη σημερινή της μορφή χτίστηκε το 1850, αποτελώντας την παλαιότερη συναγωγή στη Βόρεια Ελλάδα και μια από τις παλαιότερες στην Ευρώπη, Λειτούργησε ως κέντρο της θρησκευτικής και κοινωνικής ζωής της πολυάριθμης εβραϊκής κοινότητας της πόλης μέχρι την 1η Μάιου 1943, ημέρα κατά την οποία η πλειοψηφία των Εβραίων της Βέροιας πιάστηκαν από τις δυνάμεις κατοχής και κατέληξαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, τερματίζοντας ουσιαστικά την μακραίωνη παρουσία τους στην πόλη. Πίσω από τη συναγωγή διασώζεται το Μικβέ, ένας θρησκευτικός λουτρώνας. Η συνοικία αυτή οφείλει το όνομά της σε μία βρύση της περιοχής, η οποία διατηρείται μέχρι σήμερα.