Translate 
Σπήλαιο Καταφύγι
Ένα από τα μεγαλύτερα σπήλαια στον ελλαδικό χώρο σύμφωνα με σπηλαιολόγους που το έχουν εξερευνήσει, είναι το σπήλαιο Καταφύγι στο Δημοτικό Διαμέρισμα του Αγίου Νικολάου, στη Δυτική Μάνη. Μεγάλο τμήμα του σπηλαίου εξερευνήθηκε από τον Γιάννη Πετρόχειλο και το Σουηδό σπηλαιολόγο K. Lindberg το 1953. Αργότερα οι έρευνες συνεχίστηκαν από τον Ιωάννη Ιωάννου Ιωάννη Ιωάννου ο οποίος το χαρακτηρίζει ως «μνημείο της φύσης, και από τα πιο σημαντικά σπήλαια που διαθέτει η χώρα μας». Όστρακα και οστά που βρέθηκαν κατά τις έρευνες μαρτυρούν ότι κατά το παρελθόν το σπήλαιο χρησιμοποιήθηκε ως τόπος κατοικίας και λατρείας. Το μήκος των στοών είναι 900 περίπου μέτρα αν και εικάζεται ότι το συνολικό μήκος μπορεί να φθάνει τα 1.600 μέτρα.
Το σπήλαιο διέτρεχε μεγάλος υπόγειος ποταμός διανοίγοντας ένα πολυδαίδαλο σύστημα καναλιών μέσα σε μάρμαρο. Η είσοδος του σπηλαίου είναι εντυπωσιακή και αποτελεί το στόμιο-έξοδο του παλαιού ποταμού. Στην είσοδο έχει δημιουργηθεί ένα τεράστιο αμφιθέατρο απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς με λείους βράχους πάνω στους οποίους μπορεί κάποιος άνετα να ξαπλώσει. Μπροστά είναι η θάλασσα όπου μπορείτε να κολυμπήσετε, ενώ κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας υπάρχει υποθαλάσσιο σπήλαιο ιδανικό για σπηλαιοκατάδυση.
Το σπήλαιο διαθέτει ένα τεράστιο θάλαμο, ενώ υπάρχει και επάνω όροφος, που με τις καμινάδες του διοχετεύει τα νερά από την οροφή σε λεκάνες συλλογής νερού. Ο λιθωματικός διάκοσμος του σπηλαίου είναι πλούσιος από βοτρυοειδείς σταλακτίτες, ενώ υπάρχουν τέσσερις «δίσκοι», δηλαδή σπάνιοι και ανεξήγητοι σταλακτιτικοί σχηματισμοί, ο ένας εκ των οποίων έχει διάμετρο 2 μέτρα. Ένας από τους μικρότερους δίσκους όπως αναφέρει ο κύριος Ιωάννου έχει διάμετρο 0,40 μέτρα και αιωρείται στο τοίχο σε ύψος 3 μέτρων, ενώ στηρίζεται μόνο από το 1/10 της περιφέρειάς του.
Το σπήλαιο κατά το παρελθόν υπήρξε χρησιμοποιήθηκε ως κρυψώνα για πολλούς ανθρώπους (γι’ αυτό και η ονομασία «καταφύγι»), ιδίως στα χρόνια της Τουρκοκρατίας αλλά όχι μόνο. Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια έχει υποστεί σημαντικές φθορές από επισκέπτες που δεν έχουν καταλάβει την αξία διαφύλαξης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Ωστόσο, με πρωτοβουλία του Δήμου Λεύκτρου, έχει ανατεθεί η μελέτη αξιοποίησής του σπηλαίου στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ έχουν γίνει και κάποιες προσπάθειες για την προστασία του. Η πρόσβαση είναι αρκετά εύκολη ακολουθώντας το δρόμο προς Τραχήλα.
Φωτογραφία: Mary Voit
