Translate

Γέφυρα Γοργοποτάμου

Η κατασκευή της γέφυρας του Γοργοποτάμου έγινε για να εξυπηρετήσει το σιδηροδρομικό δίκτυο. Η κατασκευή της τελείωσε  εν μέσω πολλών δυσκολιών το 1905. Μέχρι εκείνη την περίοδο λειτουργούσε το σιδηροδρομικό τμήμα από την Αθήνα μέχρι τον Μπράλο. Στις 20 Ιουλίου 1905 αρχίζει η εκμετάλλευση του τμήματος Μπράλου - Λιανοκλαδίου με σκοπό να εξυπηρετήσει τοπικούς συρμούς που έκαναν τα άλλα σιδηροδρομικά έργα στη περιοχή  και στις  24 Αυγούστου 1908, αφού τελείωσαν όλα τα έργα, γίνεται η πρώτη επίσημη λειτουργία της Γραμμής Αθήνας – Λάρισας. Η κατασκευή της Γέφυρας όπως και η υπόλοιπη γραμμή από τον Μπράλο μέχρι το Λιανοκλάδι, έγινε από την  Γαλλική Εταιρεία "Batignoles" που ηγούταν της νεοϊδρυθείσας "Εταιρεία Ελληνικών Σιδηροδρόμων" με Τεχνικό Διευθυντή τον Γάλλο Κ. Μπαρμπιέρ , Αρχιμηχανικό τον Γάλλο Μπερώ και μικτό συνεργείο από Γάλους, Άγγλους, Ιταλούς και Έλληνες μηχανικούς και εργάτες.

Η Γέφυρα Γοργοποτάμου, είναι μία από τις πιο γνωστές γέφυρες στην Ελλάδα,  λόγω του ρόλου που έπαιξε στην Εθνική Αντίσταση. Η γέφυρα ανατινάχθηκε στις 25 Νοεμβρίου 1942 στη μάχη του Γοργοποτάμου, από αντιστασιακούς των  οργανώσεων ΕΔΕΣ και ΕΛΑΣ, υπό το συντονισμό Βρετανών πρακτόρων.  Η αποστολή Χάρλινγκ (Operation Harling) σχεδιάστηκε από το Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής. Στόχος θα ήταν μία από τρεις γέφυρες, του Γοργοποτάμου, της Παπαδιάς ή του Ασωπού. Για την εκτέλεση της αποστολής έπεσαν δύο ομάδες με αλεξίπτωτο στα τέλη Σεπτεμβρίου και μία ομάδα τον Οκτώβριο. Αρχηγοί ήταν ο συνταγματάρχης Έντι Μάγιερς και ο ταγματάρχης Κρις Γουντχάους οι οποίοι ήρθαν σε επαφή πρώτα με τον ΕΛΑΣ και τον Άρη Βελουχιώτη και στη συνέχεια με τον ΕΔΕΣ και τον Ναπολέοντα Ζέρβα. Στις 12 Νοεμβρίου ο Ναπολέων Ζέρβας επικοινώνησε με τον Άρη Βελουχιώτη του ΕΛΑΣ και συναντήθηκαν στη Βίνιανη όπου του ζήτησε να υπάρξει συνεργασία μεταξύ των αντιστασιακών ομάδων με την συμμετοχή του στην αποστολή. Ο Βελουχιώτης, έπειτα από αρκετή ώρα, συμφώνησε και το βράδυ της 25ης προς 26η Νοεμβρίου εκτελέστηκε η αποστολή.

Στην επιχείρηση έλαβαν μέρος 86 αντάρτες του ΕΛΑΣ, 52 του ΕΔΕΣ και 14 Άγγλοι κομάντος, ενώ την φρουρά της γέφυρας την αποτελούσαν 100 Ιταλοί και 5 Γερμανοί στρατιώτες βαριά οπλισμένοι.  Οι αντάρτες μαζί με τους Άγγλους κομάντος χρησιμοποιώντας  πληροφορίες που πήραν από  ντόπιους βοσκούς, έφτασαν κάτω από την γέφυρα μέσα από μονοπάτια που οδηγούσαν στην κοίτη του ποταμιού. Με μια αιφνιδιαστική επίθεση εξουδετέρωσαν την φρουρά και ανατίναξαν την γέφυρα.  Αποτέλεσμα ήταν η καταστροφή της γέφυρας και η διακοπή της σιδηροδρομικής επικοινωνίας επί έξι εβδομάδες. Δεν είχε όμως στρατηγική σημασία για τον πόλεμο στη Βόρεια Αφρική αλλά περισσότερο ψυχολογικό αφού η τύχη των στρατιωτικών επιχειρήσεων στην Αφρική είχε ήδη καθοριστεί από την μάχη στο Ελ-Αλαμέιν.

Οι Ιταλοί ανακατασκεύασαν την γέφυρα που λειτούργησε ξανά τον Ιανουάριο του 1943 αλλά την φρούρηση την ανέλαβαν οι Γερμανοί. Η γέφυρα ανατινάχθηκε ξανά στις 13 Οκτώβρη του 1944 από τους Γερμανούς κατά την αποχώρησή τους. Η νέα γέφυρα κατασκευάστηκε το 1948.

Στις 29 Νοεμβρίου του 1964 περίπου 10.000 άτομα, συγκεντρώθηκαν στο σημείο, προκειμένου να παραστούν στην τελετή για τα 22 χρόνια από την ανατίναξή της. Η τελετή ήταν επεισοδιακή και κατά την αποχώρηση του πλήθους έγινε έκρηξη μίας νάρκης που σκόρπισε τον θάνατο. Ο απολογισμός ήταν 13 νεκροί, ανάμεσά τους κι ένα κοριτσάκι 12 ετών, η Κική Λιακοπούλου από τον Δομοκό και 51 τραυματίες, αρκετοί σε σοβαρή κατάσταση που μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο της Λαμίας. Το πόρισμα των ανακριτικών αρχών ανέφερε ότι επρόκειτο για μιας παλιάς αμερικανικής νάρκης που χρησιμοποιείτο από το στρατό κατά τον Εμφύλιο και η οποία είχε τοποθετηθεί εκεί πριν από πολύ καιρό.

Η γέφυρα συνδέει σιδηροδρομικώς τον Μπράλο με την Λαμία ενώ από κάτω ρέει ο Γοργοπόταμος. Έχει ύψος 30 μέτρα και μήκος 211. Βρίσκεται μέσα σε ένα καταπράσινο περιβάλλον, στους πρόποδες της Οίτης, δίπλα από το ομώνυμο χωριό και αποτελεί ένα σημαντικό αξιοθέατο για την περιοχή.