Επταπύργιο ή Γιεντί Κουλέ

Το Επταπύργιο, γνωστό και με την οθωμανική ονομασία Γεντί Κουλέ, βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο των τειχών της Θεσσαλονίκης, εντός της Ακρόπολης. Αποτελείται από δύο ενότητες: το Βυζαντινό φρούριο, το οποίο συνθέτουν δέκα πύργοι με τα μεταξύ τους μεσοπύργια διαστήματα και τον περίδρομο, καθώς και τα νεότερα κτίσματα των φυλακών, που έχουν κτιστεί εντός και εκτός του φρουρίου.

Ιστορία

Το κάστρα και τα τείχη στη Θεσσαλονίκη είναι δημιουργήματα προγενέστερων εποχών καθώς ήταν απαραίτητα για την οχύρωση της πόλης και η δημιουργία τους υπολογίζεται κατά την ίδρυση της. Τα κάστρα πήραν την οριστική τους μορφή κατά την εποχή του Μεγάλου Θεοδοσίου, στο τέλος του 4ου μ.Χ. αιώνα. Στη σημερινή μορφή είναι, μάλλον, έργο της Παλαιολόγειας εποχής (14ος αι.). Το Επταπύργιο όπως και η υπόλοιπη Θεσσαλονίκη έπεσε στα χέρια των Τούρκων το 1430. Η μοναδική προσθήκη των Τούρκων στο κάστρο είναι ο πύργος της κεντρικής εισόδου.

Στη δεκαετία του 1890, το φρούριο μετατράπηκε σε φυλακή. Σε αυτή τη μετατροπή κατεδαφίστηκαν τα υπάρχοντα κτήρια στο εσωτερικό, από τα οποία κανένα ίχνος δεν σώζεται σήμερα. Οι αλλαγές στις οχυρώσεις δεν ήταν σημαντικές, αν και ο πρωταρχικός τους ρόλος αντιστράφηκε: από την προστασία των κατοίκων από την εξωτερική απειλή, τώρα υπηρετούσε για την απομόνωση κρατουμένων από τον έξω κόσμο.

Νέα κτίρια χτίστηκαν κατά μήκος των δύο πλευρών των τειχών, ώστε να βελτιωθεί η λειτουργικότητα του νέου σωφρονιστικού κέντρου. Η εσωτερική αυλή ήταν χωρισμένη από φράχτες σε πέντε ξεχωριστές μονάδες και στο κέντρο τους στεγάστηκε το κεντρικό παρατηρητήριο. Η φυλακή διέθετε εκκλησάκι και άλλα παραρτήματα, ενώ το παράρτημα που βρισκόταν βόρειο-ανατολικό πύργο καταστράφηκε κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Τα εξωτερικά κτίρια, στη νότια πλευρά του κάστρου, στεγαζόταν η διοίκηση, η φυλακή των γυναικών, και προς τα δυτικά, τα κελιά απομόνωσης.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Στο ψηλότερο τμήμα της Θεσσαλονίκης από τα αρχαία χρόνια, κατά την οχύρωση της πόλης, δημιουργήθηκε η Ακρόπολη, δεύτερη βαθμίδα οχυρού χώρου, στον οποίο θα κατέφευγε ο πληθυσμός σε περίπτωση κατάληψης της πόλης από επιδρομείς. Εκεί τα κάστρα είναι ψηλά, οι πύργοι πυκνοί και, όπου το έδαφος το επέτρεπε, υπήρχε και προτείχισμα. Οι πύργοι της βόρειας πλευράς αποτελούν τμήματα του παλαιοχριστιανικού τείχους της Ακρόπολης, ενώ αυτοί της νότιας προστέθηκαν πιθανότατα κατά τους μεσοβυζαντινούς χρόνους, σχηματίζοντας τον κλειστό πυρήνα του φρουρίου. Από τους εφτά πύργους του φρουρίου ο μεσαίος της εισόδου είναι έργο των Τούρκων, του 1431. Χτίστηκε αμέσως μετά την άλωση της πόλης (1430) από κάποιον Τσαούς μπέη. Αυτή η τελευταία προσθήκη είναι ο πύργος του Γεντί Κουλέ, ο οποίος έδωσε το όνομά του σε όλο το φρουριακό συγκρότημα.

Πως πάω στο Επταπύργιο;

Στο Επταπύργιο μπορείτε να φτάσετε εύκολα με αυτοκίνητο, λεωφορείο, ακόμη και με τα πόδια από κέντρο της Θεσσαλονίκης. Πεζοπορία: Με τα πόδια το Επταπύργιο απέχει 2,8 χιλιόμετρα από την Πλατεία Αριστοτέλους, μία διαδρομή που μπορείτε να καλύψετε σε 48 περίπου λεπτά αν έχετε καλή φυσική κατάσταση αφού η υψομετρική διαφορά ανάμεσα στα δύο σημεία είναι 181 μέτρα. Αν σας αρέσει η πεζοπορία, θα σας συνιστούσαμε αυτό το τρόπο προσέγγισης, αφού θα έχετε την ευκαιρία να θαυμάσετε τη θέα και να επισκεφθείτε ορισμένα αξιοθέατα που υπάρχουν κατά μήκος της διαδρομής. Λεωφορείο: Αν πάλι δεν σας αρέσει η πεζοπορία και δεν έχετε δικό σας όχημα, μπορείτε να πάρετε το λεωφορείο Νο23 από την Πλατεία Ελευθερίας και να αποβιβαστείτε στο Παλιό Τέρμα (13 στάσεις). Αν επιλέξετε αυτό το τρόπο θα χρειαστείτε 20 περίπου λεπτά. Από το Παλιό Τέρμα θα χρειαστεί να περπατήσετε μία απόσταση 220 περίπου μέτρων έως το Επταπύργιο. Αυτοκίνητο: Σίγουρα με το αυτοκίνητο είναι ο πιο εύκολος τρόπος για να πάτε έως το Επταπύργιο, ωστόσο θα πρέπει να γνωρίζετε ότι ενδέχεται να δυσκολευτείτε να βρείτε χώρο στάθμευσης. Η απόσταση από την Πλατεία Αριστοτέλους έως το Επταπύργιο με το αυτοκίνητο είναι 3,4 χιλιόμετρα (14 λεπτά)

Πηγή: Καστρολόγος