Δέλτα Έβρου

Translate English Version

Δέλτα Έβρου

Το Δέλτα του Έβρου είναι ένας σημαντικός υγρότοπος με πολύ μεγάλη αξία για την άγρια ζωή και τον άνθρωπο, σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Στο Δέλτα του Έβρου βρίσκουν καταφύγιο και τροφή χιλιάδες πουλιά όλες τις εποχές του χρόνου ενώ έχει ιδιαίτερη αξία για την αλιεία, την κτηνοτροφία, τη γεωργία, το κλίμα, την προστασία από τις πλημμύρες, την εκπαίδευση, την αναψυχή και τις επιστήμες.

Βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο του νομού Έβρου, στα σύνορα με την Τουρκία. Εκεί ο ποταμός Έβρος σχηματίζει ένα εκτεταμένο Δέλτα, διεθνούς οικολογικής σημασίας, συνολικής έκτασης 188 τ.χλμ. Ο ποταμός Έβρος με μήκος 528 χλμ. πηγάζει από την οροσειρά της Ρίλα στην Βουλγαρία, νότια της Σόφιας. Είναι ο δεύτερος σε μέγεθος ποταμός της Ανατολικής Ευρώπης  και χαρακτηρίζεται από το μεγάλο όγκο των νερών του και των φερτών υλών που μεταφέρει προς τις εκβολές του. 

Το κλίμα που επικρατεί στην περιοχή του Δέλτα Έβρου είναι μεσογειακό με επιδράσεις ηπειρωτικού κυρίως προς την ενδοχώρα. Ο χειμώνας είναι βαρύς και συχνά παρατηρούνται πρώιμοι και όψιμοι παγετοί. Η κατανομή των βροχοπτώσεων κατά τη διάρκεια του έτους είναι ανομοιόμορφη με ελάχιστες βροχές τους καλοκαιρινούς μήνες. Το Δέλτα του ποταμού Έβρου, αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους υγροβιότοπους όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης με συνολική έκταση 95.000 στρεμμάτων εκ των οποίων τα 80.000 χερσαία και 15.000 στρέμματα υδάτινης επιφάνειας.

Έχει ενταχθεί στον κατάλογο των προστατευόμενων περιοχών της Διεθνούς Σύμβασης Ραμσάρ (1971) λόγω των σημαντικών ειδών που φιλοξενεί. Επίσης, μέρος του Δέλτα χαρακτηρίζεται ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας και προτείνεται ως Τόπος Κοινοτικού Ενδιαφέροντος στο Δίκτυο Natura 2000 (σύμφωνα με τις Οδηγίες 79/409/ΕΟΚ και 92/43/ΕΕ, αντίστοιχα).

 

Βιότοποι και Βλάστηση

Στο Δέλτα Έβρου μπορούν να διακριθούν 7 βασικές ενότητες βιοτόπων σε κάθε μία από τις οποίες αντιστοιχεί και μια ιδιαίτερη ενότητα βλάστησης. Οι 7 βασικές ενότητες είναι:

  • Παραποτάμια βλάστηση
  • Θαμνώνες με αρμυρίκια
  • Υγρά λιβάδια με βούρλα
  • Υποβρύχια βλάστηση των αλμυρών - υφάλμυρων υδάτων
  • Βλάστηση των λιμνοθαλασσών -γλυκών υδάτων
  • Αλοφυτική βλάστηση
  • Αμμόφιλη βλάστηση

 

Η βλάστηση στο Δέλτα Έβρου δεν επηρεάζεται άμεσα από το κλίμα όσο κυρίως από παράγοντες που αφορούν το έδαφος όπως η σύσταση του, η περιεκτικότητα του σε νερό καθώς και η αλατότητα του. Ο τύπος της βλάστησης είναι αυτός που χαρακτηρίζει τις ακτές του βορείου Αιγαίου. Η βλάστηση στο δέλτα Έβρου λόγω της θέσης του, δέχεται σημαντικές επιδράσεις από εκείνη που βρίσκεται στις πιο ανατολικές περιοχές όπως ο Εύξεινος Πόντος και η Κασπία Θάλασσα.

Η χλωρίδα του Δέλτα Έβρου είναι γνωστή από τις έρευνες του Μπαμπαλώνα (1979, 1981), όπου αναφέρονται περίπου 300 φυτικά είδη.

 

Πανίδα

Ο υγρότοπος του Δέλτα Έβρου φιλοξενεί μια μεγάλη ποικιλία πανίδας. Πολύ σημαντική είναι η αξία του για τα πουλιά που ξεχειμωνιάζουν και αυτά που τον χρησιμοποιούν σαν μεταναστευτικό σταθμό. Συνολικά έχουν καταγραφεί 28 είδη αμφίβιων και ερπετών, περισσότερα από 40 είδη θηλαστικών καθώς και 46 είδη ψαριών. Το Δέλτα του Έβρου είναι μια από τις σημαντικότερες περιοχές στην Ελλάδα και στην Ευρώπη για τη διατήρηση αρκετών ειδών, κάποια από τα οποία είναι χαρακτηρισμένα ως σπάνια ή απειλούμενα.

Το Δέλτα του Έβρου είναι η πιο σημαντική περιοχή στην Ελλάδα για τη διαχείμαση των τριών ειδών των Ευρωπαϊκών Κύκνων (Βουβόκυκνος, Αγριόκυκνος, Νανόκυκνος). Το ίδιο ισχύει και για τις χήνες. Στα υγρά λιβάδια, χιλιάδες Ασπρομέτωπες παρατηρούνται το χειμώνα, μαζί με εκατοντάδες Κοκκινόχηνες, ενώ σχεδόν ολόκληρος ο ευρωπαϊκός φυσικά αναπαραγόμενος πληθυσμός της Νανόχηνας χρησιμοποιεί τον υγρότοπο για αρκετές εβδομάδες και σαν τελευταία στάση πριν την ανοιξιάτικη μετανάστευση για τις περιοχές αναπαραγωγής του Βορρά.

Σημαντικοί αριθμοί σπανίων ειδών αρπακτικών παρατηρούνται κυρίως το χειμώνα. Στικταετοί, Βασιλαετοί και Θαλασσαετοί παρατηρούνται καθημερινά. Άλλα σπάνια είδη του Δέλτα είναι ο Αργυροπελεκάνος, η Λαγγόνα, ο Ήταυρος, η Βαλτόπαπια, ο Ψαλιδιάρης, η Χουλιαρομύτα, η Χαλκόκοτα, το Νεροχελίδονο.

 

Ιχθυοπανίδα

Στον ποταμό Έβρο και στην ευρύτερη περιοχή έχουν βρεθεί να ζουν 46 είδη ψαριών. Αρκετά από τα ψάρια έχουν αποκτήσει εμπορική αξία για τους κατοίκους των γύρω περιοχών.

 

Αμφίβια – Ερπετά

Στο Δέλτα του Έβρου έχουν καταγραφεί 7 διαφορετικά είδη αμφιβίων.  Συνολικά έχουν αναφερθεί 21 είδη από ερπετά, χελώνες σαύρες και φίδια. Σημαντικοί πληθυσμοί ερπετών απαντώνται τόσο στο νερό όσο και στην στεριά (ποταμοχελώνα, νερόφιδο, γραικοχελώνα, σαύρες, φίδια κ.λ.π.).

 

Θηλαστικά

Στον υγρότοπο κατοικούν επίσης περισσότερα από 40 είδη θηλαστικών. Στα κανάλια συναντάμε την σπάνια βίδρα (Lutra lutra) ένα υδρόβιο ζώο το οποίο έχει ανάγκη από καθαρά νερά και πλούσια βλάστηση ενώ στην ευρύτερη περιοχή του Δέλτα ζουν επίσης και η αγριόγατα (Felis silvestris), η αλεπού (Vulpes vulpes), το κουνάβι (Martes foina), η νυφίτσα (Mustela nivalis) και ο ασβός (Meles meles). Στους αγρούς και στα λιβάδια τριγυρίζουν ο σκαντζόχοιρος (Erinaceus concolor), o τυφλοπόντικας (Spalax sp.) και ο λαγόγυρος (Citellus citellus).

 

Νομικό Πλαίσιο Εθνικού Πάρκου Δέλτα Έβρου

Ο υγρότοπος του Δέλτα του Έβρου προστατεύεται τόσο από την εθνική όσο και από Ευρωπαϊκή και διεθνή νομοθεσία. Η Ελλάδα έχει εντάξει στη δική της νομοθεσία μια σειρά από διεθνείς συμβάσεις και κοινοτικές οδηγίες για την προστασία της φύσης:
 

  • Διεθνής Σύμβαση Ramsar για τους υγροτόπους διεθνούς σημασίας ειδικά ως βιοτόπων των υδρόβιων πουλιών (επικυρώθηκε με το Ν.Δ. 191/1974).
  • Σύμβαση της Βαρκελώνης για την προστασία της Μεσογείου από τη ρύπανση.
  • Σύμβαση της Βέρνης για τη διατήρηση της Ευρωπαϊκής άγριας Ζωής και των φυσικών βιοτόπων.
  • Σύμβαση της Βόννης για τη διατήρηση των μεταναστευτικών ειδών αγρίων ζώων.
  • Κοινοτική οδηγία 79/409/ΕΟΚ για τη διατήρηση των άγριων πουλιών και των βιοτόπων τους. Σύμφωνα με αυτή αναγνωρίζεται ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ ή SPA).
  • Κοινοτική οδηγία 92/43/ΕΕ για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων και της άγριας πανίδας και αυτοφυούς χλωρίδας (δίκτυο Natura 2000) με την οποία είναι προτεινόμενος Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (πΤΚΣ ή pSCI) .
  • Προστατεύεται από εθνική νομοθεσία με την ΚΥΑ 4110/2007 η οποία περιλαμβάνει μέτρα για την προστασία των υγροτόπων και των φυσικών σχηματισμών στις εκβολές του ποταμού Έβρου και της ευρύτερης περιοχής τους.
  • Τμήμα του υγροτόπου συνολικής έκτασης 69.000 στρεμμάτων είναι καταφύγιο θηραμάτων (ΦΕΚ 674/β/91).
  • Δασική Αστυνομική Διάταξη (ΔΑΔ) που εκδίδεται από το Δασαρχείο Αλεξανδρούπολης.

 

Κέντρο Πληροφόρησης Δέλτα Έβρου

Το Κέντρο Πληροφόρησης Δέλτα του Έβρου βρίσκεται στην Τραϊανούπολη και ξεκίνησε τη λειτουργία του το Σεπτέμβριο του 1997, με σκοπό την προώθηση της προστασίας της φύσης στην περιοχή, την οικοτουριστική της ανάδειξη, καθώς και την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση αρχών και κοινού για τις οικολογικές αξίες του Δέλτα του Έβρου. Το κοινό μπορεί να  προμηθευτεί έντυπο υλικό για τον υγρότοπο και για να προγραμματίσει εκπαιδευτικές ξεναγήσεις και επισκέψεις. Οι επισκέπτες μπορούν να περιηγηθούν στον εκθεσιακό χώρο και να παρακολουθήσουν την προβολή ταινίας ώστε να ενημερωθούν για τις λειτουργίες και αξίες των υγροτόπων και ειδικότερα αυτού του Δέλτα του Έβρου.

 

Πηγή:  Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Δέλτα Έβρου