Translate 
Αρναία
Η Αρναία είναι κτισμένη αμφιθεατρικά σε υψόμετρο 600 μέτρων, στους βόρειους πρόποδες του πυκνόφυτου ορεινού όγκου του Χολομώντα, μέσα σε ένα καταπράσινο τοπίο με πλούσια δάση και άφθονα τρεχούμενα νερά, έχοντας μπροστά της προς τα ΒΑ μια κοιλάδα με καταπράσινα λιβάδια και απέναντι τα δάση του βουνού Δρεβενίκος. Είναι ένα από τα γραφικότερα χωριά της Βόρειας Χαλκιδικής και έδρα της Ιεράς Μητροπόλεως Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αδραμερίου. Αναπτύχθηκε ιδιαίτερα κατά το 19ο αιώνα, οπότε και απέκτησε τη μορφή που έχει σήμερα. Μέχρι το 2010 ήταν πρωτεύουσα του ομώνυμου Δήμου της Χαλκιδικής. Βρίσκεται επάνω στην επαρχιακή οδό Θεσσαλονίκης - Ιερισσού και απέχει Α. - ΝΑ της Θεσσαλονίκη 68 χλμ. και ΒΑ. από τον Πολύγυρο 34 χλμ.
Οι μόνιμοι κάτοικοί της ασχολούνται με την υλοτομία, την κτηνοτροφία, την μελισσοκομία, αλλά και με τις τέχνες, τις επιστήμες και το εμπόριο. Η Αρναία διατηρεί ακόμη και σήμερα δείγματα μιας παλιάς τοπικής κοινωνίας όσον αφορά στον πολεοδομικό και αρχιτεκτονικό της χαρακτήρα.
Ο οικισμός δεν αναπτύχθηκε πάνω σε κάποιον οργανωμένο προϋπάρχοντα ιστό. Είναι παλιός, χωρίς πολεοδομικό σχέδιο και πυκνοδομημένος. Σύμφωνα με την παράδοση, οι κάτοικοι που επέστρεψαν στην πόλη μετά την καταστροφή της από τους Τούρκους άρχισαν να ξαναχτίζουν τον οικισμό γύρω από τις πλατείες. Τα σπίτια είναι πολύ κοντά το ένα στο άλλο και χωρίς αυλές για να προφυλάσσονται με αυτόν τον τρόπο από τον αέρα και να διατηρούνται ζεστά κατά την διάρκεια του χειμώνα.
Δεν υπάρχουν ελεύθεροι χώροι μέσα στον οικοδομικό ιστό. Υπάρχουν στενά, πλακόστρωτα δρομάκια και πλατείες. Ο πυρήνας του οικισμού είναι η κεντρική πλατεία, το «παζάρι», όπου υπάρχει ένας μεγάλος πλάτανος μέσα από τον οποίο κυλά πόσιμο νερό. Γύρω από την πλατεία και τον κεντρικό δρόμο, όπου είναι συγκεντρωμένες οι δημόσιες υπηρεσίες, οι τράπεζες, τα καταστήματα και οι χώροι εστίασης με τα παραδοσιακά καφενεία και τις ταβέρνες, αναπτύσσεται το εμπορικό κέντρο της Αρναίας.
Νότια της κεντρικής πλατείας, στη συνοικία της Γαννούδενας, βρίσκεται και το περίφημο Αρχοντικό Ιατρού το οποίο λειτουργεί ως Ιστορικό-Λαογραφικό μουσείο καθώς και το μουσείο Υφαντικής. Στη συνοικία αυτή συγκεντρώνονται τα πιο αξιόλογα δείγματα αρχιτεκτονικής της Αρναίας. Σπίτια κτισμένα μετά την καταστροφή του 1821, βαμμένα με έντονα λουλακί χρώματα ή ώχρας, σχηματίζουν όμορφες γειτονιές.
Κατηφορίζοντας τον κεντρικό δρόμο από την πλατεία θα βρεθείτε μπροστά στο περίφημο σχολείο του 1871, την λεγόμενη «αστική σχολή Λιαριγκόβης». Είναι το πιο καλοκτισμένο σχολείο του 19ου αιώνα στη Χαλκιδική και από το 1990 στεγάζει το Δημαρχείο. Η τοιχοδομία του ακολουθεί την τεχνική που συνήθιζαν την εποχή εκείνη στο Άγιο Ορος.
Δίπλα στο Δημαρχείο βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Στεφάνου, τρίκλιτη βασιλική με κωδωνοστάσιο που χρονολογείται από το 1889. Είναι ο μοναδικός ναός στην Ελλάδα που λειτουργεί για τις ανάγκες των πιστών ενώ είναι κτισμένος πάνω σε αρχαιότητες μεγάλης αξίας, και μάλιστα ορατές, αφού στο δάπεδο του ναού υπάρχουν ειδικοί υαλοπίνακες. Στο περίφημο καμπαναριό της εκκλησίας όταν απελευθερώθηκαν από τον τούρκικο ζυγό οι Αρναιώτες κρέμασαν ένα ιστορικό ρολόι που οι Τούρκοι είχαν μεταφέρει από το χωριό Τεπαλήδες, όταν κατέστρεψαν τη Λιαρίγκοβη το 1821.
Απέναντι από το Δημαρχείο και τον Αγιο Στέφανο βρίσκεται το παλιό χάνι και σήμερα ξενώνας Αλεξάνδρου. Όλη αυτή η περιοχή ήταν παλιά το κέντρο του χωριού, το λεγόμενο χοροστάσι.
Αξιόλογος είναι και ο σταυροειδής με τρούλο ναός των Αγίων Αναργύρων, του 1919, σε σχέδια του Αναστάσιου Ορλάνδου. Το 1924 μια συνοδεία μοναχών από το Άγιο Όρος αγιογράφησε το ναό στον οποίο γίνεται καθημερινά εσπερινός και όρθρος. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το επιβλητικό κτίσμα του δημοτικού σχολείου με το τεράστιο προαύλιο. Αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα σχολικής αρχιτεκτονικής της δεκαετίας του 1930.
Ιστορία
Η Αρναία είναι ήδη γνωστή από την αρχαιότητα με το όνομα Αρναί. Με βάση ιστορικά στοιχεία και αρχαιολογικά ευρήματα η θέση της αρχαίας πόλης των Αρνών πρέπει να βρισκόταν στα βόρεια του λόφου του Προφήτη Ηλία, 2 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της σύγχρονης πόλης. Στον λόφο αυτόν τα αρχαιολογικά δεδομένα μαρτυρούν συνεχή κατοίκηση από τους προϊστορικούς χρόνους (15ος αιώνας π.Χ.) έως τον 14ο αιώνα μ.Χ. Λέγεται ότι την πόλη των Αρνών αποίκησαν μετά τους Περσικούς πολέμους κάτοικοι της νήσου Άνδρου, υπόθεση που ενισχύεται από το γεγονός ότι άποικοί της ίδρυσαν 4 αποικίες στην περιοχή, την Άκανθο, τα Στάγειρα και την Άργιλο στο Στρυμονικό Κόλπο και τη Σάνη στον Σιγγιτικό Κόλπο σε συνδυασμό με την αναφορά ότι στην Άνδρο υπήρξε πόλη με την ονομασία Άρνη.
Σύμφωνα με άλλους μελετητές, περιμετρικά του λόφου του Προφήτη Ηλία βρισκόταν μια άλλη αρχαία πόλη, η Αυγαία, της οποίας η Ακρόπολη τοποθετείται στην κορυφή του λόφου. Η μοναδική σωζόμενη ιστορική μαρτυρία για την αρχαία αυτή πόλη είναι εκείνη του Θουκυδίδη, ο οποίος αναφέρει ότι ο στρατηγός των Σπαρτιατών Βρασίδας κατά το έτος 424/23 π.Χ. πραγματοποιούσε στρατιωτικές επιχειρήσεις στην περιοχή της σημερινής Χαλκιδικής και ξεκινώντας από την αρχαία πόλη Αρναί στράφηκε κατά της Αμφιπόλεως. Ο εντοπισμός στον λόφο του Προφήτη Ηλία αργυρών νομισμάτων, τα οποία στον οπισθότυπο φέρουν τα γράμματα Α Ρ Ν και η κοπή τους τοποθετείται από τους ερευνητές μεταξύ των ετών 392-379 π.Χ., δεν μπορεί να μας οδηγήσει με ασφάλεια στην υπόθεση της ύπαρξης της αρχαίας πόλης των Αρνών στην περιοχή αυτή.
