Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης

Translate

Δημητσάνα

Το Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης, βρίσκεται στην τοποθεσία Κεφαλάρι Αη-Γιάννη λίγο έξω από τη Δημητσάνα. Ανήκει στο Δίκτυο Μουσείων του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς. Δημιουργήθηκε το 1997 μετά την ανακαίνιση εγκαταλελειμμένων προβιομηχανικών εγκαταστάσεων που χρησιμοποιούσαν το νερό ως κύρια πηγή ενέργειας, με σκοπό να προβάλλει τη σημασία της υδροκίνησης στην παραδοσιακή κοινωνία.

Απλώνεται σε μία έκταση ενός στρέμματος, μέσα σε πυκνή βλάστηση και άφθονα τρεχούμενα νερά. Κάθε ένα από τα αναστηλωμένα κτήρια των παλιών παραδοσιακών εργαστηρίων φιλοξενεί μια μόνιμη έκθεση με θεματικό περιεχόμενο σχετικό με το εργαστήριο στο οποίο στεγάζεται. Οι μόνιμοι εξοπλισμοί τους έχουν αποκατασταθεί στην αρχική τους λειτουργία.

Το πρώτο κτήριο στεγάζει μια νεροτριβή κι έναν αλευρόμυλο με οριζόντια φτερωτή. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην ευρύτερη περιοχή της Δημητσάνας λειτουργούσαν 20 περίπου στεγασμένες ή υπαίθριες νεροτριβές ως τα μέσα του 20ου αιώνα, όπου οι κάτοικοι της περιοχής έπλεναν τα υφαντά τους. Στον ανεμόμυλο ο επισκέπτης μπορεί να παρακολουθήσει τη διαδικασία άλεσης και να επισκεφθεί το διπλανό δωμάτιο όπου ζούσε ο μυλωνάς με την οικογένειά του. Έξω από τον μύλο βρίσκεται το ρακοκάζανο, που στηνόταν μετά τον τρύγο, για την παραγωγή τσίπουρου από τα στέμφυλα.

Το διώροφο κτήριο στην απέναντι πλευρά στέγαζε τη κατοικία του βυρσοδέψη στον επάνω όροφο, ενώ το ισόγειο φιλοξενούσε το βυρσοδεψείο, το οποίο ήταν χωρισμένο σε ζώνες που αντιστοιχούσαν στα διάφορα στάδια επεξεργασίας των δερμάτων. Το λιθόστρωτο μονοπάτι καταλήγει στον μπαρουτόμυλο.  Το μπαρούτι υπήρξε ισχυρό στοιχείο της πολιτισμικής ταυτότητας της περιοχής, αφού μ’ αυτό οι κάτοικοι της Δημητσάνας τροφοδοτούσαν τους αγωνιστές της Ελληνικής Επανάστασης, το 1821. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης γράφει χαρακτηριστικά: "Μπαρούτι είχαμε, έκαμνε η Δημιτζάνα".

Οι επισκέπτες, τόσο οι μικροί όσο και οι μεγάλοι, μαθαίνουν μέσα από ενδιαφέρουσες οπτικοακουστικές παραγωγές πως λειτουργούσαν τα εργαστήρια με τη δύναμη του νερού. Πρόκειται για ένα αξιόλογο μουσείο της περιοχής  που έχει τιμηθεί με το Europa Nostra Award 1999 ενώ έχει συμπεριληφθεί στα 27 πιο επιτυχημένα έργα στην Ελλάδα που συγχρηματοδοτήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση.