Ι.Ν. Αγίου Σπυρίδωνος
Ένα από τα πιο σημαντικά βυζαντινά μνημεία της Κέρκυρας και το πιο σημαντικό προσκύνημα είναι ο ναός του Αγίου Σπυρίδωνα με το σκήνωμα του Αγίου. Η εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα βρίσκεται μέσα στα καντούνια της Παλιάς Πόλης, σε αυτό που ονομάζεται «καντούνι του Αγίου Σπυρίδωνα» και θα το βρείτε εύκολα, μπαίνοντας από το Λιστόν και τη Σπιανάδα. Το μοναδικό με τον Άγιο Σπυρίδωνα είναι πως αν και πολιούχος της Κέρκυρας (η μνήμη του εορτάζεται με λιτανεία τέσσερις φορές το χρόνο), δεν βρέθηκε ποτέ στο νησί, όσο ήταν εν ζωή. Ο Άγιος Σπυρίδωνας ήταν ο επίσκοπος της Τριμυθούντας στην Κύπρο, κατά τον 4ο αιώνα μ.Χ. Αν και άνθρωπος του λαού και αμόρφωτος, ήταν βοσκός πριν γίνει κληρικός, γρήγορα αγαπήθηκε από το ποίμνιο που τον ανέδειξε σε επίσκοπο. Έλαμψε μάλιστα με την παρουσία του στην Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας το 314 μ.Χ., επί Μεγάλου Κωνσταντίνου, στην Σύνοδο κατά του Αρειανισμού. Ήταν, σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση, αυτός που κατατρόπωσε τη θεωρεία του Αρείου, αναγκάζοντάς τον να υποχωρήσει.
Ο Άγιος Σπυρίδωνας εκοιμήθη το 358 μ.Χ. και λίγα χρόνια αργότερα ανακηρύχτηκε Άγιος. Το σκήνωμά του μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη όταν η Κύπρος κυριεύθηκε από Σαρακηνούς, όπου και έμεινε μέχρι το 1456, όταν μετά από μεγάλη περιπέτεια και διασχίζοντας όλη την ηπειρωτική Ελλάδα, ο Κερκυραίος κληρικός Γεώργιος Καλοχαιρέτης το φυγάδευσε στην Κέρκυρα. Διαμέσου κληρονόμων και προικών, το λείψανο του Αγίου Σπυρίδωνα πέρασε τελικά στην ιδιοκτησία της οικογένειας Βούλγαρη, γύρω στα 1520, και παρέμεινε στη κατοχή της έως το 1925. Το 1528 η οικογένεια έχτισε ναό ειδικά για το σκήνωμα του Αγίου, στο προάστιο του Σαρόκκου (Αγίου Ρόκκου) της Κέρκυρας. Εκεί παρέμεινε έως το 1577, όταν στο πλαίσιο ανοικοδόμησης του Νέου Φρουρίου, η εκκλησία κατεδαφίστηκε. Ο ναός του Αγίου Σπυρίδωνα στην Κέρκυρα χτίστηκε τελικά στα καντούνια της Παλιάς Πόλης το 1589 και παραμένει στο σημείο έως σήμερα. Το άφθαρτο λείψανο του Αγίου Σπυρίδωνα είναι ένα από τα τρία των Επτανήσων, μαζί με του Αγίου Γερασίμου στην Κεφαλονιά και του Αγίου Διονυσίου στην Ζάκυνθο.
Η εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα είναι μια απλή στενόμακρη μονόκλιτη βασιλική, με εντυπωσιακό μαρμάρινο πλαίσιο στη θύρα. Το καμπαναριό της είναι πυργοειδές και κατασκευάστηκε το 1620. Το εντυπωσιακό πανύψηλο μαρμάρινο τέμπλο του 1864 είναι από Παριανό μάρμαρο, ενώ οι 17 εντυπωσιακές ζωγραφικές της οροφής είναι έργο του Κερκυραίου καλλιτέχνη Σπύρου Προσαλέντη ή κατ’ άλλους του Ασπιώτη, φιλοτεχνημένες το 1852. Τα χρυσοποίκιλτα αυτά φατνώματα αναπαριστούν σκηνές από το βίο του Αγίου και από τα Ευαγγέλια. Η ασημένια λάρνακα όπου φυλάσσεται το σκήνωμα του Αγίου Σπυρίδωνα κατασκευάστηκε το 1867 στη Βιέννη και σήμερα είναι τοποθετημένη στην κρύπτη. Το παλιό λίθινο τέμπλο του Αγίου Σπυρίδωνα μεταφέρθηκε στο ναό του Αγίου Γεωργίου στο Παλιό Φρούριο της πόλης, όπου και βρίσκεται ως τις μέρες μας. Οι Κερκυραίοι μνημονεύουν καθημερινά τον Άγιο, καθώς δεν υπάρχει περίπτωση να βρεθείτε στο νησί και να μην ακούσετε να αναφωνούν «Άγιε μου Σπυρίδωνα», με την γνωστή, τραγουδιστή ντοπιολαλιά τους.
Η λιτάνευση του σκηνώματος του Αγίου γίνεται τέσσερις φορές το χρόνο, καμία όμως από αυτές δεν είναι την ημέρα που έχει ορίσει η εκκλησία για την μνήμη του Αγίου Σπυρίδωνα: Λιτάνευση της εικόνας γίνεται την Κυριακή των Βαΐων, καθώς την ημέρα εκείνη το 1629, οι προσευχές στον Άγιο γλίτωσαν το νησί από την πανώλη.,το Μεγάλο Σάββατο γιατί το 1533, ο Άγιος Σπυρίδωνας γλίτωσε το νησί από λιμό, την 11η Αυγούστου εις ανάμνηση της απόκρουσης της τουρκικής πολιορκίας του 1716 και τέλος την πρώτη Κυριακή του Νοεμβρίου, για την δεύτερη φορά που σώθηκε η Κέρκυρα από την πανώλη, το 1673.