Μονή Καψά

Translate

Μονή Καψά Λασίθι

Η Mονή Καψά είναι ορθόδοξο μοναστήρι στη Κοινότητα Περιβολακίων του δήμου Σητείας, στη νοτιοανατολική Κρήτη. Κτισμένη σε υψόμετρο 60 περίπου μέτρων, σε πλαγιά δίπλα στην έξοδο του φαραγγιού των Περβολακίων, ατενίζει το Λιβυκό Πέλαγος και τη νησίδα Κουφονήσι, ενώ μπροστά της απλώνεται η βοτσαλωτή παραλία του Καψά. Το μοναστήρι είναι μετόχι της Μονής Τοπλού και είναι αφιερωμένο στην Αποτομή της Τιμίας Κεφαλής του Ιωάννη του Προδρόμου που γιορτάζει στις 29 Αυγούστου. Εκείνη την ημέρα χιλιάδες πιστοί από κάθε γωνιά της Κρήτης έρχονται στη μονή για να προσκυνήσουν και να παρευρεθούν στη μεγάλη γιορτή που διοργανώνεται.

Η ίδρυση της Μονής τοποθετείται στα μέσα τού 15ου αιώνα χωρίς όμως να είναι επιβεβαιωμένο. Το 1471 μεγάλο μέρος του συγκροτήματος καταστράφηκε μετά από πειρατικές επιδρομές. Μέχρι το 1841 στο χώρο υπήρχε μία σπηλαιώδης εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη το Βαπτιστή, ένα πηγάδι με υφάλμυρο νερό και λίγα κελιά. Η σύγχρονη ιστορία της Μονής συνδέεται άρρηκτα με τον Ιωσήφ Βιτσέντζο ή Γεωργουλάκη, γνωστό ως Γεροντογιάννη, ο οποίος αποφάσισε να μονάσει μετά το χαμό της κόρης του, ζώντας ως ασκητής σε παρακείμενη σπηλιά για 17 χρόνια. Η φήμη ότι έβλεπε θεϊκές οπτασίες, περπατούσε επάνω στη θάλασσα και θεράπευε κάθε αρρώστια με τη βοήθεια του Θεού, προσέλκυσε και άλλους ασκητές με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μία μοναστική κοινότητα. Προσέλκυσε όμως και πολλούς πιστούς, με τις προσφορές των οποίων ο μοναχός επισκεύασε τα υφιστάμενα κελιά, έκτισε νέα και πρόσθεσε ένα ακόμη κλίτος στον υπάρχοντα ναό, το οποίο αφιέρωσε την Αγία Τριάδα. Ο ναός διακοσμήθηκε με ξυλόγλυπτο τέμπλο (1869), έργο του Μηνά Χταζή το οποίο εικονογράφησε ο Αντώνιος Αλεξανδρίδης το 1870. Στο ναό διασώζονται αξιόλογες εικόνες της Κρητικής Σχολής του 15ου και 16ου αιώνα. Με τη κοίμησή του το 1874 σε ηλικία 75 ετών, ηγούμενος ανέλαβε ο συνονόματος εγγονός του Γεροντογιάννη, ο οποίος συνέχισε το οικοδομικό έργο όπως μαρτυρά επιγραφή στην είσοδο του Καθολικού και καλλιέργησε τις εκτάσεις στη γύρω περιοχή. Το έργο της αναστήλωσης, συντήρησης και ευπρεπισμού του χώρου συνεχίζει σήμερα ο τωρινός ηγούμενος της Μονής.

Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στο μοναστήρι κατέφυγαν Έλληνες και Βρεττανοί αντιστασιακοί για να κρυφτούν μέχρι να αναχωρήσουν με υποβρύχια για τη Μέση Ανατολή. Ο ηγούμενος Ιλαρίων Συντυχάκης μαζί με τους μοναχούς αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το μοναστήρι μετά από εντολή των Γερμανών. Με το τέλος όμως του πολέμου επέστρεψαν και συνέχισαν το έργο τους. Από τη μονή ξεκινάει μονοπάτι που οδηγεί στο σπήλαιο όπου μόνασε ο Γεροντογιάννης

Το κτηριακό συγκρότημα της Μονής αναπτύσσεται κλιμακωτά λόγω του επικλινούς εδάφους. Στο εσωτερικό βρίσκεται ο τάφος του Γεροντογιάννη, ο οποίος αγιοποιήθηκε από την Ορθόδοξη Εκκλησία το 2004 και τιμάται κάθε χρόνο στις 7 Αυγούστου.  Η Μονή είναι ανοιχτή καθημερινά και έχει αυστηρό κώδικα ευπρεπούς ενδυμασίας για να μπορέσει κάποιος να εισέλθει. Η Μονή Καψά απέχει 7 χιλιόμετρα από το Μακρύγιαλο και 37 από τη Σητεία. Ο δρόμος είναι ασφαλτοστρωμένος με ωραία θέα στους μικρούς κολπίσκους της περιοχής.