Γραφικά Χωριά

Η Άνω Σύρος ιδρύθηκε το 1200 από τους Ενετούς και κατοικείται καθ’ όλη την πορεία της ιστορίας της. Χτισμένη αμφιθεατρικά στο λόφο με τη περίφημη εκκλησία του Αγίου Γεωργίου (Σαν Τζώρτζη), διατηρεί όλη τη μεσαιωνική της γοητευτική ατμόσφαιρα. Στενά δρομάκια, καμάρες, και κάτασπρα σπίτια με πολύχρωμες πόρτες συνθέτουν μια άλλη πολιτεία. Στη κορυφή του οικισμού βρίσκεται η Μητρόπολη των Καθολικών Σαν Τζώρτζης. Στην Άνω Σύρο δεν υπάρχει κεντρική πλατεία και σημείο αναφοράς, ραντεβού και συναντήσεων είναι ο κεντρικός δρόμος η «Πιάτσα». Εδώ γεννήθηκε και έζησε ο αρχαίος φιλόσοφος Φερεκύδης. 

Ο οικισμός άρχισε να κατοικείται ως κάστρο από τους κατοίκους της Σύρου που τον μεσαίωνα πληττόταν από την πειρατεία.  Οι τότε κάτοικοί της έχτισαν με τέτοιο τρόπο τα σπίτια τους ώστε οι εξωτερικοί τοίχοι να αποτελούν φυσική οχύρωση. Τα στενά πλακόστρωτα δρομάκια έδιναν τη δυνατότητα στους κατοίκους να κρύβονται από τις διάφορες επιθέσεις των πειρατών, ενώ οι ξύλινες πόρτες στα σημεία Πορτάρα, Επάνω και Κάτω Τέρμα, Σκαλάκια και ΣαΜπαστιάς σφράγιζαν εξολοκλήρου τον οικισμό ώστε κανείς να μην μπορεί να εισέλθει στη πόλη.

Οι καθολικοί κάτοικοι του οικισμού και κατ' επέκταση του νησιού οφείλουν την καταγωγή τους σε Ενετούς εμπόρους καθώς και Φράγκους σταυροφόρους. Λόγω του καθολικού στοιχείου στη Σύρο, το νησί είχε τεθεί υπό την προστασία της Γαλλίας. Έτσι εκείνα τα χρόνια δεν υπήρχε οθωμανική κατοχή, παρά μόνο φορολογική υποτέλεια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Ο Καθεδρικός Ναός Αγίου Γεωργίου χτίστηκε το 1200 μ.Χ και έκτοτε ξαναχτίστηκε τρεις φορές. Ο σημερινός ναός χρονολογείται από το 1834, είναι δείγμα τρίκλιτης βασιλικής. Το 1617 ο επίσκοπος Ανδρέας Κάργας απαγχονίστηκε από τους Τούρκους μαζί με το γραμματέα του. Τότε είναι που καταστράφηκαν και τα περισσότερα αρχεία της Επισκοπής. Ό,τι διασώθηκε από τότε φυλάσσεται στο Κέντρο Ιστορικών Μελετών της Καθολικής Επισκοπής, όπου υπάρχουν σημαντικότατα έγγραφα που αφορούν στην ιστορία του νησιού.

Το Μουσείο του Μάρκου Βαμβακάρη, η έκθεση παραδοσιακών επαγγελμάτων και εργαλείων, πολλές εκκλησίες και προτομές γνωστών και ιστορικών προσώπων είναι μερικά από τα πολλά που θα συναντήσετε στη περιπλάνηση σας αναμεσά στα στενά σοκάκια της Άνω Σύρου. Το Μουσείο Μάρκου Βαμβακάρη στεγάζεται σε ένα παραδοσιακό συριανό σπίτι από το 1995. Στον επάνω όροφο εκτίθενται φωτογραφίες, έργα, αλλά και προσωπικά αντικείμενα του μουσικοσυνθέτη, ενώ στον κάτω προβάλλεται καθ' όλη την διαρκεια λειτουργίας του μουσείου ημίωρο ντοκιμαντέρ με θέμα τον γνωστό ρεμπέτη.

Στον μεσαιωνικό οικισμό της Άνω Σύρου δεν κυκλοφορούν οχήματα Απέχει 3,5 περίπου χιλιόμετρα από το λιμάνι της Ερμούπολης και αξίζει κανείς να διανύσει αυτή την απόσταση με τα πόδια. Με το αυτοκίνητό σας θα φτάσετε μέχρι κάποια από τις εισόδους του οικισμού, (την Καμάρα ή το Επάνω Τέρμα) και από εκεί θα ξεκινήσει η επίσκεψη με τα πόδια.