Ι.Ν. Παναγίας Κανάλας
Η εκκλησία της Παναγίας Κανάλας στη Κύθνο, είναι ένας από τους σημαντικότερους χώρους προσκυνήματος των Κυκλάδων. Στην εκκλησία φυλάσσεται η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας, όπου σύμφωνα με τη παράδοση βρήκαν ψαράδες που ψάρευαν με βάρκα στη θαλάσσια περιοχή του όρμου της Κανάλας. Καθώς ψάρευαν και έβγαζαν ολοένα και περισσότερα ψάρια, ένας εκ των ψαράδων αντίκρυσε ένα φως από ένα σημείο κοντά στην ακτή. Κυριεύτηκαν από φόβο και προσπάθησαν να τραβήξουν γρήγορα τα παραγάδια, τα οποία όμως σκάλωσαν. Έντρομοι, ζήτησαν τη βοήθεια της Παναγίας. Το φως τότε έλαμψε ακόμη περισσότερο και τα παραγάδια λευτερώθηκαν. Παρόλα αυτά, οι ψαράδες δεν έφυγαν αλλά πλησίασαν περισσότερο στην ακτή για να δουν από που προέρχεται το φως. Τότε αντίκρυσαν ότι προέρχεται από το βυθό, πλάι από ένα πλατύ ξύλο. Ανέσυραν το ξύλο από το βαθύ και έκπληκτοι αντίκρυσαν ότι η Παναγία ήταν ζωγραφισμένη επάνω στο ξύλο.
Γρήγορα επέστρεψαν στην Δυοπίδα, όπου διηγήθηκαν το περιστατικό στους κατοίκους του χωριού, οι οποίοι με τη σειρά τους έτρεξαν στο σημείο να ανάψουν ένα κερί στο εικόνισμα. Το επόμενο διάστημα, αποφάσισαν να κτίσουν μία εκκλησία κοντά στο σημείο όπου βρέθηκε η εικόνα, προς τιμήν της Παναγίας. Η Παναγία όμως παρουσιάστηκε στο όνειρο των ψαράδων και τους υπέδειξε το σημείο όπου έπρεπε να κτισθεί ο ναός. Εκεί κατασκευάστηκε τελικά ο αρχικός ναός που ήταν μικρός σε μέγεθος και χωματοσκεπής. Ο ναός που υπάρχει σήμερα στο σημείο οικοδομήθηκε το 1869 μετά την κατεδάφιση του αρχικού ναού. Η θαυματουργός εικόνα είναι έργο του περίφημου αγιογράφου, ιερέως Εμμανουήλ Σκορδίλη του Κρητός (1575) και οι διαστάσεις της είναι 1,00 x 0.80 μέτρα. Στην εικόνα απεικονίζεται η Παναγία να κρατάει τον Χριστό με το αριστερό της χέρι. Ο Χριστός έχει το πρόσωπο στραμμένο προς τον Αρχάγγελο Γαβριήλ ενώ από την άλλη πλευρά απεικονίζεται και ο Αρχάγγελος Μιχαήλ.
Η εκκλησία βρίσκεται στο χωριό Κανάλα στο νοτιανατολικό τμήμα του νησιού. Στην εκκλησία τελείται μεγάλη πανήγυρις κάθε Δεκαπενταύγουστο με τη συμμετοχή του Πολεμικού Ναυτικού και πλήθος πιστών. Την παραμονή του εορτασμού, ψάλλεται ο Μεγάλος Εσπερινός κα ακολουθεί μεγάλο πανηγύρι στον οικισμό με παραδοσιακή μουσική και χορό. Ανήμερα της εορτής, τελείται η Θεία Λειτουργία και ακολουθεί περιφορά της εικόνας συνοδεία αγήματος και της και της μπάντας του Πολεμικού Ναυτικού. Κατά την περιφορά της εικόνας, γίνεται αναπαράσταση της εύρεσης της εικόνας. Οι ιερείς ρίχνουν αντίγραφο της εικόνας στη θάλασσα και πιστοί βουτούν στα νερά για να την πιάσουν. Πανηγύρι προς τιμήν της Παναγίας διοργανώνεται επίσης στις 8 Σεπτεμβρίου. Αξίζει να σημειωθεί, ότι στην εικόνα αποδίδονται πολλά θαύματα που έχουν ζητήσει πιστοί.