Translate 
Θερμοπύλες
Οι Θερμοπύλες αποτέλεσαν έναν από τους πιο σημαντικούς ιστορικούς τόπους λόγω της μάχης του 480 π.Χ., όπου οι ολιγάριθμες ελληνικές δυνάμεις αποτελούμενες από 300 Σπαρτιάτες και 700 Θεσπιείς υπό την ηγεσία του Σπαρτιάτη βασιλιά Λεωνίδα αντιμετώπισαν τις πολυάριθμες δυνάμεις των Περσών υπό την αρχηγία του βασιλιά Ξέρξη Α'. Παρά το γεγονός ότι οι Θερμοπύλες είναι κυρίως γνωστές από αυτή την ιστορική μάχη τα ίχνη τους εντοπίζονται αιώνες πριν. Η αμφικτιονία των Θερμοπυλών υπήρξε η αρχαιότερη και ήδη από τον 8ο αιώνα είχε ως κέντρο της την πόλη Ανθήλη.
Το 480 π.Χ. η επιλογή των Θερμοπυλών ως κατάλληλος τόπος για να αντιμετωπιστεί η τεράστια περσική στρατιά υπαγορεύτηκε από το οχυρό της θέσης. Οι Πέρσες δε θα μπορούσαν να αναπτύξουν εκεί τους αναγκαίους ελιγμούς για την προώθηση τους. Μετά όμως από προδοσία του Έλληνα Εφιάλτη οι Πέρσες προωθήθηκαν στα νώτα των Ελλήνων από κατάλληλο πέρασμα που τους υποδείχτηκε. Οι Έλληνες αναγκάστηκαν να συμπτυχθούν και οι 300 Σπαρτιάτες του Λεωνίδα μαζί με 700 Θεσπιείς έπεσαν στο πεδίο της μάχης υπερασπίζοντας τα στενά των Θερμοπυλών. Οι Έλληνες έχασαν τη μάχη στη στεριά αλλά καθυστέρησαν αρκετά τις περσικές δυνάμεις και πέτυχαν την τελική νίκη εναντίον των Περσών στη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Βασική πηγή πληροφοριών είναι ο ιστορικός Ηρόδοτος, ο οποίος περιγράφει τη γνωστή μάχη.
Η σημασία της μάχης των Θερμοπυλών στη συνέχιση του ελληνικού πολιτισμού, ο οποίος αποτέλεσε το θεμέλιο του ευρωπαϊκού πολιτισμού, επισημάνθηκε από πολλούς ιστορικούς, μερικοί από τους οποίους αναφέρουν ότι η Ελλάδα έσωσε τον ευρωπαϊκό πολιτισμό τη συγκεκριμένη ιστορική στιγμή. Τα ιστορικά γεγονότα των Θερμοπυλών έδωσαν στο χώρο και συμβολική χροιά πέρα του καθαυτού ιστορικού γεγονότος. Η απήχηση της μάχης έως τη σημερινή εποχή σηματοδοτείται από το σύγχρονο μνημείο του Λεωνίδα και από το μνημείο των 700 νεκρών της βοιωτικής πόλης των Θεσπιών, απέναντι ακριβώς από το σημείο της ιστορικής μάχης.
Ο χώρος των Θερμοπυλών συνέχισε ωστόσο να αποτελεί και μετά τη μάχη των Θερμοπυλών πεδίο συγκρούσεων μεταξύ Ελλήνων και εισβολέων. Οι περισσότερες συγκρούσεις μεταξύ των διαδόχων του Μ. Αλεξάνδρου έγιναν εντός των Θερμοπυλών. Εδώ έλαβε χώρα το 279 π.Χ. η μάχη των Ελλήνων εναντίον των Γαλατών και το 191 π.Χ. η μάχη κατά των Ρωμαίων.
Μικρής έκτασης ανασκαφική έρευνα στο λόφο του Κολωνού κατά το 1939, αποκάλυψε μικρά οχυρωματικά έργα διαφόρων περιόδων, τάφους ρωμαϊκής και βυζαντινής εποχής, και λείψανα ρωμαϊκών και βυζαντινών οικοδομημάτων.
Άγαλμα Λεωνίδα
Mνημείο που αναπαριστά πάνοπλο τον Λεωνίδα και στήθηκε απέναντι από τον ιστορικό λόφο του Κολωνού στη δεκαετία του 1950, με δαπάνες των ομογενών της Αμερικής, σε σχέδιο Β. Φαληρέως. Το μνημείο ανεγέρθηκε σε ανάμνηση της μάχης των Θερμοπυλών, στην κεντρική πύλη του περάσματος, όπου διεξήχθη η τελική φάση της μάχης, όπως μαρτυρείται από την συσσώρευση σιδερένιων και χάλκινων λογχών του 5ου αιώνα π.X. στους πρόποδες του υψώματος. Στο λόφο τοποθετήθηκε από τους Αμφικτύονες προς τιμή των πεσόντων λίθινο άγαλμα λιονταριού, το οποίο δε σώζεται σήμερα, με επίγραμμα του Σιμωνίδη:
Ὦ ξεῖν’, ἀγγέλλειν Λακεδαιμονίοις ὅτι τῇδε
κείμεθα, τοῖς κείνων ῥήμασι πειθόμενοι.
που σημαίνει: "Ξένε, πες στους Λακεδαιμόνιους ότι κειτόμεθα εδώ, πιστοί στους νόμους τους", εννοώντας: "πεθάναμε εδώ ακολουθώντας τις σπαρτιατικές παραδόσεις".
Που είναι οι Θερμοπύλες;
Οι Θερμοπύλες είναι σχεδόν επάνω στον αυτοκινητόδρομο Ε75 (ΠΑΘΕ) που συνδέει την Αθήνα με την Λαμία και τη Θεσσαλονίκη. Συγκεκριμένα, ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκετε 19,5 χιλιόμετρα (21 λεπτά) πριν τη Λαμία. Για να φτάσετε ερχόμενοι από Αθήνα, θα πρέπει μετά τα διόδια της Αγίας Τριάδας να εξέλθετε του αυτοκινητοδρόμου και να κατευθυνθείτε προς Θερμοπύλες. Ερχόμενοι από τη Θεσσαλονίκη ή τη Βόρεια και Κεντρική Ελλάδα, μετά τη Λαμία θα πρέπει να εξέλθετε του αυτοκινητοδρόμου και να ακολουθήσετε τη σήμανση προς Θερμοπύλες. Στο χώρο υπάρχει χώρος στάθμευσης.
Πηγή: Έ. Καράντζαλη, αρχαιολόγος - Υπουργείο Πολιτισμού
