Φάρος Δουκάτο 0650
Ο φάρος λειτούργησε για πρώτη φορά το 1890 με πηγή ενέργειας το πετρέλαιο, Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου παρέμεινε σβηστός και επαναλειτούργησε το 1945 στο πλαίσιο ανασυγκρότησης του Φαρικού Δικτύου. Το 1950 κατέρρευσαν τμήματα του φάρου και καταστράφηκε ολοσχερώς ο λίθινος πύργος από το καταστρεπτικό σεισμό στα Επτάνησα. Προσωρινά λειτούργησε ως αυτόματος πυρσός ασετιλίνης μέχρι το 1956, οπότε αποπερατώθηκαν οι εργασίες αποκατάστασης. Το 1986 ηλεκτροδοτήθηκε, αντικαταστάθηκαν τα μηχανήματα πετρελαίου και λειτούργησε ως επιτηρούμενος ηλεκτρικός. Ο πύργος του φάρου έχει ύψος 15 μέτρα και στέφεται από μεταλλικό κλωβό. Επιτηρείται από ένα φαροφύλακα και το κτίριο που διαμένει αποτελείται από καθιστικό, δύο υπνοδωμάτια, κουζίνα, τουαλέτα και αποθήκη. Ο χώρος είναι κατά ο ήμισυ περιφραγμένος αλλά χρειάζεται προσοχή γιατί στη πίσω πλευρά του φάρου, υπάρχει απότομος γκρεμός.
Ο φάρος δεσπόζει στο νοτιότερο άκρο της νότιας Λευκάδας στο ακρωτήριο της Λευκάτας ή κάβο Δουκάτο ή κάβος της κυράς που οι Ιταλοί τ' ονόμαζαν salto di saffo. Απέχει 50 χιλιόμετρα από τη πόλη της Λευκάδας και 8 χιλιόμετρα από το χωριό Αθάνι. Η πρόσβαση στο φάρο είναι εύκολη μέσω του οδικού δικτύου του νησιού με τα τελευταία 150 μέτρα να είναι χωματόδρομος. Η επίσκεψη στο φάρο μπορεί να συνδυαστεί με μπάνιο σε δύο από τις πιο όμορφες και εντυπωσιακές παραλίες του νησιού, τη παραλία Πόρτο Κατσίκι και τη παραλία Εγκρεμνοί που απέχουν 7 και 8 χιλιόμετρα αντίστοιχα. Ο Φάρος Δουκάτο αποτελεί έναν από τους ομορφότερους φάρους του Ιονίου. Έχει θέα προς τη Κεφαλονιά και την Ιθάκη και προσφέρει εντυπωσιακά ηλιοβασιλέματα. Η καλύτερη ώρα για επίσκεψη στο φάρο είναι η ώρα του δειλινού που ο ήλιος βάφει με πορφυρά χρώματα τα απότομα βράχια του ακρωτηρίου και τον ουρανό.
Το ακρωτήρι που τον φιλοξενεί είναι γνωστό από την αρχαιότητα και συνδέεται με πολλούς θρύλους. Ταυτίζεται με την ομηρική “Λευκάς Πέτρη” με άσπρα βράχια ύψους άνω των 60 μέτρων όπου λέγεται ότι το 1.200 π.Χ. γινόντουσαν θυσίες για να εξευμενίσουν τους θεούς και το Πνεύμα της Τρικυμίας. Αργότερα τα θύματα των ανθρωποθυσιών αντικαταστάθηκαν με κατάδικους. Πριν τους ρίξουν από το βράχο, έδεναν γύρω από το σώμα τους πουλιά και φτερά ώστε να έχουν μία ομαλότερη προσγείωση. Αν ο κατάδικος γλύτωνε από τη πτώση του χάριζαν τη ζωή. Τις προγενέστερες λατρείες στο βράχο τις αντικατέστησε το ιερό του ΛΕΥΚΑΤΑ ΑΠΟΛΛΩΝΑ, γνωστό σε όλο τον αρχαίο κόσμο μιας και ο Απόλλωνας ήταν και θαλάσσιος θεός καθώς και προστάτης των ναυτικών. Κάθε χρόνο διοργανώνονταν γιορτές με Πανελλήνιο χαρακτήρα, πιθανόν στις αρχές της άνοιξης. Στον Απόλλωνα αποδίδεται το πήδημα από το βράχο σαν μέσο ενάντια στο βασανιστικό ερωτικό πάθος. Τον 6ο π.Χ. αιώνα η παράδοση για το πήδημα των ερωτευμένων ήταν πολύ διαδεδομένη, αφού πολλοί στίχοι αρχαίων ποιητών αναφέρονται σ’ αυτό. Αυτό θα μνημόνευε και η Σαπφώ, η μεγάλη ποιήτρια της αρχαιότητας, και από εκεί φέρεται να αυτοκτόνησε λόγω της ερωτικής απογοήτευσης που είχε από τον Φάωνα. Ο Μύθος φτάνει μέχρι της μέρες μας και γι’ αυτό ονομάζεται και Κάβος της Κυράς (ή της Νηράς). Σήμερα δεν έχει απομείνει κανένα ίχνος του ιερού του Απόλλωνα, γιατί στη θέση του υψώνεται ο φάρος.
Οι φάροι ανήκουν στη δικαιοδοσία της Υπηρεσίας Φάρων του Πολεμικού Ναυτικού και διέπονται από τους κανονισμούς που αφορούν σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις. Η επίσκεψη σε πέτρινο φάρο της Ελληνικής επικράτειας είναι εφικτή μόνον μετά την παροχή ειδικής άδειας στους ενδιαφερόμενους επισκέπτες. Ο κάθε ενδιαφερόμενος που θέλει να επισκεφθεί ένα φάρο θα πρέπει στον κάτωθι σύνδεσμο https://www.mod.mil.gr/aitimata-koinonikon-drastiriotiton/ του ΥΠΕΘΑ να ακολουθήσει τις διαδικασίες που προβλέπονται ώστε να υποβάλει το αίτημά του. Εφόσον ο αιτών λάβει έγκριση του αιτήματος του, έχει το δικαίωμα να επισκεφτεί τον φάρο που επέλεξε στην καθορισμένη ημερομηνία και κατά περίπτωση συνοδεύεται και από τον φαροφύλακα.
Δικαίωμα να επισκεφτούν ένα πέτρινο φάρο έχουν ιδιώτες, εκπαιδευτικά ιδρύματα, αθλητικοί σύλλογοι, ομάδες περιπατητών, συστήματα προσκόπων, επιστημονικές ομάδες και οποιοσδήποτε επιθυμεί να επισκεφτεί ένα φάρο. Λόγω του ότι οι περισσότεροι πέτρινοι φάροι βρίσκονται σε δυσπρόσιτες περιοχές οι επισκέπτες προσεγγίζουν και παραμένουν στον χώρο του φάρου με δική τους αποκλειστικά ευθύνη. Οι επισκέπτες οφείλουν να σέβονται την περιοχή και το κτίριο του φάρου. Η είσοδος στο κτίριο του φάρου επιτρέπεται αποκλειστικά και μόνο όταν αναφέρεται ρητά στην εκδοθείσα άδεια επισκέψεως και μόνο με την παρουσία του φαροφύλακα ή άλλου εκπροσώπου της Υπηρεσίας Φάρων. Σε κάθε περίπτωση δεν επιτρέπεται η πρόσβαση των επισκεπτών στον πύργο του φάρου και απαγορεύεται η οποιαδήποτε οικονομική εκμετάλλευση της επίσκεψης στον φάρο.