Ανεμόμύλοι Ίου

Οι παραδοσιακοί ανεμόμυλοι της Ίου βρίσκονται στο ύψωμα ανατολικά της Χώρας. Η πλατεία της Άνοιξης ή πλατεία των Μύλων όπως είναι γνωστή, αποτελεί έναν από τους πλέον δημοφιλείς φωτογραφικούς προορισμούς για τους επισκέπτες του νησιού, ειδικά την ώρα του ηλιοβασιλέματος. Τόσο προπολεμικά όσο και μεταπολεμικά στην Ίο υπήρχαν 12 ανεμόμυλοι, χτισμένοι σε δύο σειρές. Ήταν σε ετοιμότητα όλο το εικοσιτετράωρο και μπορούσαν να αλέσουν 20-70 κιλά σιτηρών την ώρα ανάλογα με την ένταση και την φορά του ανέμου. Η αμοιβή του μυλωνά ήταν 10% επί της παραγόμενης ποσότητας. Οι ανεμόμυλοι παρέμειναν σε λειτουργία μέχρι την δεκαετία του 1960 οπότε και άρχισε η παρακμή τους.

Οι μύλοι της Ίου ανήκουν στον τύπο του ανεμόμυλου που συναντάμε στα περισσότερα Αιγιοπελαγίτικα νησιά, στον επονομαζόμενο «ξετροχάρη μύλο» ή «πυργόμυλο». Είναι πετρόκτιστοι κυλινδρικού σχήματος με κωνική περιστρεφόμενη - σύμφωνα με την φορά του ανέμου - οροφή, στερεωμένη σε ξύλινο σκελετό και την όρθια φτερωτή με δέκα αντένες με τριγωνικά πανιά. Στο εσωτερικό, ένα σύστημα αξόνων και τροχών μετέφεραν την κίνηση στην άνω μυλόπετρα, γνωστή ως παναριά, η οποία περιστρεφόταν επί μιας άλλης σταθερής μυλόπτερας που ονομαζόταν καταριά. Το αλεύρι ήταν αποτέλεσμα της σύνθλιψης του σιταριού ανάμεσα στις δύο μυλόπετρες.

Παρόλο που δεν σώζονται όλοι οι ανεμόμυλοι στην αρχική τους μορφή, παραμένουν εντυπωσιακοί. Μόνο δύο έχουν ανακαινισθεί και βρίσκονται σε καλή κατάσταση ενώ η κατάσταση των υπολοίπων ποικίλει.