Translate 
Νέα Μονή Χίου
Η Νέα Μονή, που βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή των Καρυών, δυτικά της πόλης της Χίου, σε μία κοιλάδα του νότιου Προβάτειου όρους ή Προβατά, οι βραχώδεις πλαγιές του οποίου κλείνουν τη θέα εκτός από ένα μικρό άνοιγμα, ενώ η θέα κατά την ανάβαση από την πόλη είναι θαυμάσια,.Aποτελεί μνημείο των μεσαιωνικών χρόνων και είναι γνωστό παγκοσμίως για τα εξαιρετικής τέχνης ψηφιδωτά του. Το 1990 ανακηρύχθηκε μνημείο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Ιδρύθηκε στα μέσα του 11ου αιώνα με χορηγία του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Θ' Μονομάχου, της συζύγου του, Ζωής, και της αδελφής αυτής Θεοδώρας. Η ίδρυση της μονής συνδέεται με μοναστική παράδοση, σύμφωνα με την οποία στη θέση όπου κτίσθηκε το Καθολικό είχε βρεθεί από τρεις Χιώτες ασκητές θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, κρεμασμένη σε κλάδο μυρσίνης.
Κατά το διάστημα των 1000 σχεδόν χρόνων της ύπαρξής της, η μονή δοκιμάστηκε πολλές φορές από τις καταστροφές. Οι χειρότερες όλων συνέβησαν τον 19ο αιώνα, πρώτα το 1822 με τη λεηλασία και την πυρπόληση της μονής από τους Οθωμανούς και ύστερα το 1881, όταν δυνατός σεισμός κατέστρεψε κτήρια του συγκροτήματος.
Στο μοναστηριακό συγκρότημα ακολουθείται η τυπική διάταξη των κτηρίων στα μοναστήρια των βυζαντινών χρόνων, Συγκεκριμένα στο μέσο, ελεύθερο από όλες τις πλευρές στέκει το Καθολικό, η κύρια δηλαδή εκκλησία της μονής, ενώ σε μικρή απόσταση από αυτό βρίσκεται η Τράπεζα, ο χώρος κοινής εστίασης των μοναχών στο κοινοβιακό σύστημα. Ο υπόλοιπος χώρος καταλαμβάνεται από άλλα κοινόχρηστα κτήρια και κυρίως από πτέρυγες κελιών.
Το Καθολικό, το σπουδαιότερο κτήριο κάθε μοναστηριού, είναι αφιερωμένο στην Παναγία και εορτάζει στις 23 Αυγούστου, ενώ φέρει ψηφιδωτό διάκοσμο του 11ου αιώνα, έξοχης καλλιτεχνικής ποιότητας και ιδιότυπης αισθητικής έκφρασης. Βορειοδυτικά του καθολικού διατηρείται η δεξαμενή νερού, ενώ νοτιοδυτικά του καθολικού, σε μικρή απόσταση, βρίσκεται η τράπεζα, ο χώρος εστίασης των μοναχών.
Έξω από τον περίβολο βρίσκεται το κοιμητήριο της μονής με το ναΐσκο του Αγίου Λουκά. Στο δυτικό άκρο της μονής υψώνεται πύργος, που προστάτευε το τειχισμένο περίβολο μοναστηριακό συγκρότημα.
Στο μουσειακό χώρο της μονής φυλάσσονται εκκλησιαστικά και λαϊκά κεντήματα, έργα αργυροχοΐας, μεταβυζαντινές εικόνες, και έργα υφαντικής.
