Ρώσικος Ναύσταθμος Πόρου
Ερείπια του Ρωσικού Ναυστάθμου στο Πόρο σώζονται στο βάθος ενός κατάφυτου όρμου δυτικά του λιμανιού. Το ερειπωμένο πλέον συγκρότημα κτηρίων κρύβει μία ενδιαφέρουσα ιστορία που αξίζει ο επισκέπτης να γνωρίζει.
Ιστορία
Μετά την ήττα των Οθωμανών από τους Ρώσους και τη λήξη του Ρωσοτουρκικού πολέμου (1770) υπεγράφη η συνθήκη Κιουμτσούκ – Καϊναρτζί το 1774 μεταξύ της Μεγάλης Αικατερίνης και του Σουλτάνου των Οθωμανών. Η συνθήκη επέτρεπε σε πλοία του ρωσικού στόλου να πλέουν στις θάλασσες της Οθωμανικής επικράτειας και να δένουν στα λιμάνια. Για την υποστήριξη του στόλου τους, οι Ρώσοι επέλεξαν το λιμάνι του Πόρου και συγκεκριμένα τη θέση που είναι σήμερα το ΚΕ/ΠΟΡΟΣ για τη κατασκευή ναυστάθμου. Στο σημείο οικοδομήθηκαν αποθήκες για να στεγάσουν πολεμικό υλικό και φούρνοι για να ψήνουν διπυρίτη άρτο (γαλέτα) για τα πληρώματα των πλοίων. Με αυτά εφοδιάζονταν ο Ρωσικός Στόλος που έπλεε στα νερά του Αιγαίου.
Το 1839 ο Καποδίστριας ζήτησε από τους Ρώσους την αγορά του χώρου για να μεταφέρει εκεί τον Ελληνικό Ναύσταθμο. Σε αντάλλαγμα τους παραχώρησε τον όρμο βορειοδυτικά του λιμένα για τη κατασκευή νέων εγκαταστάσεων. Ο όρμος ονομάστηκε Βλαδίμηρος και το συγκρότημα που κατασκευάστηκε ήταν μεγαλοπρεπές με μεγαλύτερους χώρους από το προηγούμενο. Οι εγκαταστάσεις διατηρήθηκαν για μεγάλο διάστημα αλλά με το χρόνο και την επικράτηση των Βρεττανών στις θάλασσες τη Μεσογείου, παράκμασαν.
Στις αρχές του 20ου αιώνα στις εγκαταστάσεις υπήρχε μόνο ένας Ρώσος φύλακας. Ο τότε Έλληνας πρέσβης στην Ρωσία, Αλέξανδρος Τομπάζης εισηγήθηκε στο τσάρο, τη παραχώρηση της κυριότητας του χώρου στην Ελληνική κυβέρνηση προς όφελος του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού. Ο τσάρος συμφώνησε και ο Ρωσικός Ναύσταθμος περιήλθε στη δικαιοδοσία της Ναυτικής Υπηρεσίας που έδρευε στο Πόρο.
Οι εγκαταστάσεις αφέθηκαν στη τύχη τους και με το καιρό μετατράπηκαν σε ερείπια. Το 1935 το Ελληνικό Δημόσιο εκποίησε τη περιοχή, η οποία πέρασε στα χέρια ιδιώτη ο οποίος εν συνεχεία τη μεταπώλησε. Κάποιοι από τους ιδιοκτήτες προσπάθησαν να αξιοποιήσουν τουριστικά τη περιοχή, αλλά οι έντονες αντιδράσεις τοπικών φορέων ματαίωσαν τα σχέδια τους. Ταυτόχρονα πέτυχαν με την αριθ. ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/ /1482/25880/5.6.1989 απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού το χαρακτηρισμό των κτιρίων ως ιστορικών διατηρητέων μνημείων, ενώ δημιουργήθηκε ζώνη προστασίας 100 μέτρων γύρω από τα κτίρια.
Μπροστά από τα ερειπωμένα σήμερα κτίρια απλώνεται μία υπέροχη παραλία. Η επίσκεψη στον ιστορικό αυτό χώρο μπορεί να συνδυαστεί με μία δροσιστική βουτιά στα γαλανά νερά του Αιγαίου. Ο Ρωσικός Ναύσταθμος απέχει 4.3 χιλιόμετρα (10 λεπτά) από τη πόλη και το λιμάνι του Πόρου και η πρόσβαση είναι πολύ εύκολη.