Βόλος

Translate English Version

Βόλος

Ο Βόλος είναι πόλη της Θεσσαλίας, κτισμένη στον μυχό του Παγασητικού κόλπου, κοντά στη θέση της αρχαίας Ιωλκού και στους πρόποδες του βουνού των Κενταύρων, του Πηλίου. Αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες πόλεις και ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια της Ελλάδας, και βρίσκεται στο κέντρο σχεδόν της ανάμεσα στην Αθήνα (απόσταση 325 χλμ) και τη Θεσσαλονίκη (απόσταση 215 χλμ). Το πολεοδομικό συγκρότημα του Βόλου περιλαμβάνει τους Δήμους Βόλου, Ιωλκού, Αισωνίας και Νέας Ιωνίας.
 
Για την προέλευση της ονομασίας Βόλος υπάρχουν πολλές εκδοχές. Κατά ορισμένους, η λέξη Βόλος αποδίδεται σε παραφθορά του αρχαίου ονόματος Ιωλκός. Άλλοι πάλι υποστηρίζουν ότι η ονομασία Βόλος προήλθε από το όνομα Φόλος, που κατά την μυθολογία ήταν πλούσιος γαιοκτήμονας της περιοχής. Κατά μία τρίτη εκδοχή, η λέξη Βώλος ή Βόλος προέρχεται από την σλαβική θεότητα "Βόλος" ή "Βέλες" και είναι αντίστοιχη της ελληνικής αρχαίας θεότητας Δήμητρα, όπως και λεγόταν η πόλη παλιότερα "Δημητριάδα". Τέλος, κατά μία τέταρτη εκδοχή, η ονομασία Βόλος είναι παραφθορά της ιταλικής λέξης golfo, που σημαίνει κόλπος. Γεγονός πάντως είναι ότι το τοπωνύμιο Βόλος εμφανίστηκε γύρω στον 14ο αιώνα και χρησιμοποιήθηκε πρώτα για το χωριό που είναι χτισμένο στους πρόποδες του Πηλίου και που σήμερα αποκαλείται Άνω Βόλος.
 
Στον Βόλο βρίσκεται η έδρα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας,που ιδρύθηκε το 1954 και έδωσε νέα πνοή στην πόλη, του Δημοτικού Περιφερειακού Θεάτρου και του Κέντρου Μουσικού Θεάτρου. Διαθέτει σημαντικά αξιοθέατα, όπως οι αρχαιολογικοί χώροι Διμηνίου και Σέσκλου, το Αρχαιολογικό Μουσείο, η Δημοτική Πινακοθήκη, τα Λαογραφικά Μουσεία (Κίτσου Μακρή, Ζώγιας, Θεόφιλου), το σύγχρονο Θέατρο, το Κέντρο Τέχνης, καθώς και αξιόλογα κτίρια και εκκλησίες όπως του Αγίου Νικολάου και της Αγίας Τριάδος. Αν προχωρήσουμε παραλιακά μετά το Πανεπιστήμιο, αρχίζει το πάρκο του Αγίου Κωνσταντίνου το οποίο καταλήγει στον Ιερό Ναό Αγίου Κωνσταντίνου που είναι χτισμένος το 1936 και αποτελεί μνημείο για την πόλη. Οι οδοί Ιάσονος, Δημητριάδος και Ερμού μαζί με τους κάθετους δρόμους (πολλοί από τους οποίους έχουν πεζοδρομηθεί) συγκροτούν την καρδιά του ιστορικού κέντρου, όπου συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο μέρος της εμπορικής κίνησης και της νυκτερινής ζωής. Άλλα αξιόλογα αξιοθέατα είναι το Κάστρο, η Τράπεζα της Ελλάδος, ο Σιδηροδρομικός Σταθμός, το Δημοτικό Ωδείο, το Αχίλλειο, το Πάρκο του Αναύρου και το Δημαρχείο. Ο Βόλος είναι μια από τις τέσσερις πόλεις στις οποίες διεξήχθησαν προκριματικοί ποδοσφαιρικοί αγώνες στην Ολυμπιάδα του 2004 που διοργάνωσε η Αθήνα, στο υπερσύγχρονο Πανθεσσαλικό στάδιο. 
 
Στα ανατολικά της πόλεως του Βόλου βρίσκεται ο λόφος της Γορίτσας και αποτελεί ένα φυσικό μικρό ύψωμα περίπου 200μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Στην κορυφή βρίσκεται η εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής. Τη θέση του εκμεταλλεύτηκαν οι Μακεδόνες από τον 4ο π.Χ. αιώνα επί Φιλίππου του Β” όπου κτίστηκε και οχυρώθηκε πόλη 3.000-3.500 κατοίκων. Κατασκευάστηκαν πύλες στα βόρεια και ανατολικά για να μπορούν να ελέγχουν τη διέλευση ανθρώπων και εμπορευμάτων, στα δυτικά για να υπάρχει πρόσβαση στη θάλασσα και στα νότια για να εξυπηρετούνται στρατιωτικοί σκοποί. Η πόλη οικοδομήθηκε βάσει του Ιπποδάμειου συστήματος. Η πόλη αυτή κατοικήθηκε από το 350-250 π.Χ. και κατόπιν εγκαταλείφθηκε διότι ο Δημήτριος ο Πολιορκητής διέταξε τον εποικισμό της Δημητριάδας. Από τη θέση αυτή η θέα είναι πανοραμική προς την πόλη και το λιμάνι του Βόλου.
 
Αξίζει να επισκεφθείτε τα φημισμένα τσιπουράδικα της περιοχής του Βόλου όπου θα απολαύσετε το καθιερωμένο τσίπουρο συνοδευόμενο με θαλασσινούς μεζέδες. Ο θεσμός ξεκίνησε από τους πρόσφυγες της Μικρασίας που εγκαταστάθηκαν στον Βόλο και κυρίως αυτούς που δούλευαν στη θάλασσα και στο λιμάνι. Κάθε μεσημέρι μετά την δουλεία μαζεύονταν στα καφενεδάκια του λιμανιού και έπιναν το τσιπουράκι με τους θαλασσινούς μεζέδες που σερβίρονταν σε μικρά πιατάκια. Η μεσημεριανή συνάντηση των εργατών στα καφενεδάκια του λιμανιού ήταν μια ιεροτελεστία που πολύ γρήγορα έγινε καθημερινή συνήθεια. Οι παρέες και οι παραγγελίες αυξάνονταν, οι μεζέδες γίνονταν όλο και πιο εξεζητημένοι με την κυρίαρχη πάντα γεύση της άρμης που πρόσφεραν τα αιγαιοπελαγίτικα ψάρια και τα ψάρια του Παγασητικού. Έτσι η παράδοση συνεχίζεται έως σήμερα καθιερώνοντας το τσιπουράδικο της γειτονιάς ή της παραλίας το βασικό τόπο συνάντησης των βολιωτών αλλά πλέον όχι μόνο για μεσημεριανή ευχαρίστηση. Η φήμη των ουζερί του Βόλου έχει εξαπλωθεί σε όλη την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό.
 
Προς τα βόρεια και ανατολικά, αναπτύσσεται ο επιβλητικός ορεινός όγκος του Πηλίου, του μυθικού βουνού των θρύλων και των Κενταύρων, από τα ομορφότερα και γοητευτικότερα της Ελλάδας. Στο βουνό υπάρχουν δεκάδες ξακουστά παραδοσιακά χωριά κτισμένα με τη μοναδική πηλιορείτικη αρχιτεκτονική (τα περισσότερα από τον 15ο-16ο αιώνας), ενώ κοντά στο χωριό Χάνια λειτουργεί σύγχρονο χιονοδρομικό κέντρο. Υπέροχη εμπειρία αποτελεί η διαδρομή που ακολουθεί ο θρυλικός "Μουτζούρης", το ατμήλατο τραίνο του Πηλίου, το οποίο διένυε την απόσταση Βόλος – Μηλιές για περίπου 70χρόνια. Σήμερα το τρενάκι διανύει μικρότερη διαδρομή συνδέοντας τα Άνω Λεχώνια με τις Μηλιές
 
Ο Βόλος συνδέεται σιδηροδρομικώς και αεροπορικώς με την υπόλοιπη Ελλάδα, έχει εμπορικό λιμάνι με ακτοπλοϊκή σύνδεση προς γειτονικά νησιά και είναι μία πόλη που διαθέτει πυκνό συγκοινωνιακό δίκτυο. Διαθέτει ένα από τα πιο σύγχρονα περιφερειακά αεροδρόμια της Ελλάδας, καθώς ο νέος αεροσταθμός του Κρατικού Αερολιμένα Νέας Αγχιάλου βρίσκεται σε λειτουργία από τον Σεπτέμβριο του 2010. Το αεροδρόμιο βρίσκεται 26 χλμ. από το κέντρο της πόλης, ανάμεσα στη Νέα Αγχίαλο και τον Αλμυρό. Το λιμάνι του Βόλου είναι το τρίτο μεγαλύτερο εμπορικό λιμάνι στην Ελλάδα, ενώ συνδέεται καθημερινά με πλοία και υδροπτέρυγα με τις Σποράδες. Η πόλη συνδέεται με το σιδηροδρομικό δίκτυο του ΟΣΕ. Ο σταθμός του Εβαρίστο ντε Κίρικο παραμένει ίδιος από το 1882, όταν η κατασκευή σιδηροδρομικού δικτύου από την Εταιρεία Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων έδωσε την πρώτη ώθηση στη ραγδαία ανάπτυξη της πόλης. Στον όροφο του κτιρίου του σταθμού στεγάζεται το Σιδηροδρομικό Μουσείο Θεσσαλίας, που φιλοξενεί πλούσιο σιδηροδρομικό, κειμηλιακό και τεκμηριωτικό υλικό.
 
Ο Βόλος εξυπηρετείται από αστικές και υπεραστικές λεωφορειακές γραμμές. Ο σταθμός υπεραστικών ΚΤΕΛ Νομού Μαγνησίας βρίσκεται στην συμβολή των οδών Σέκερη και Ζάχου από τον οποίο πραγματοποιούνται καθημερινά δρομολόγια προς Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Τρίκαλα, Καρδίτσα, Ιωάννινα, Κοζάνη, Πάτρα, Λαμία, Αγρίνιο, καθώς και προς τον Κρατικό Αερολιμένα Νέας Αγχιάλου. Το πολεοδομικό συγκρότημα εξυπηρετείται από 14 αστικές λεωφορειακές γραμμές.
 
Ιστορία
 
Η περιοχή του Βόλου συγκεντρώνει μερικές από τις σημαντικότερες νεολιθικές θέσεις τόσο για τα ελληνικά δεδομένα όσο και για της Βαλκανικής. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές έχουν φέρει στο φως περισσότερους από 40 νεολιθικούς οικισμούς (8η-7η χιλιετία π.Χ.) με κυριότερους το Σέσκλο και Διμήνι, ενώ αρκετοί από αυτούς συνέχισαν να υπάρχουν και την εποχή του Χαλκού (3000-1500 π.Χ.). Σημαντικές μυκηναϊκές θέσεις είναι η σημερινή συνοικία του Βόλου Παλιά, ο λόφος των Αγίων Θεοδώρων και τα Πευκάκια.
 
Είναι το 1423 όταν το Κάστρο των Παλαιών καταλαμβάνεται από τους Τούρκους και όλη η οικονομική και πνευματική δραστηριότητα της περιοχής μεταφέρεται στο Πήλιο αφού ευνοείται με προνόμια από τους Οθωμανούς. Στη διάρκεια του 18 αιώνα το Πήλιο εξελίσσεται σε ένα από τα σημαντικότερα πρωτοβιομηχανικά και πνευματικά κέντρα του ελλαδικού χώρου. Με το ξέσπασμα της επανάστασης επαναστατούν τα χωριά του Πηλίου, ενώ το κάστρο του Βόλου πολιορκείται χωρίς επιτυχία από Σπετσιώτικα καράβια. Είναι το 1881, μετά τη διάσκεψη της Κωνσταντινούπολης, που ο Βόλος και η περιοχή της Μαγνησίας προσαρτούνται στο νεοελληνικό κράτος.
 
Αμέσως μετά την απελευθέρωση του ο Βόλος γνωρίζει μεγάλη πληθυσμιακή και εμπορική ανάπτυξη. Η ανάπτυξη τόσο του σιδηροδρόμου όσο και των λιμενικών έργων βοηθούν και στην δημιουργία πολλών βιομηχανιών με κυριότερους κλάδους το μέταλλο, τα τρόφιμα και τον καπνό. Σημαντική ήταν, όμως, και η πολιτιστική και κοινωνική άνθηση που αναπτύχθηκε ταυτόχρονα. Το 1894 θεμελιώθηκε το Δημοτικό θέατρο, το 1896 ιδρύεται ο Γυμναστικός Σύλλογος και το 1908 το Ανώτερο Δημοτικό Παρθεναγωγείο, πεδίο εφαρμογής εκσυγχρονιστικών εκπαιδευτικών αντιλήψεων.
 
Η πόλη του Βόλου όπως και όλη η Ελλάδα βγαίνει λαβωμένη από τον πόλεμο και την εμφύλια διαμάχη. Πλέον η πόλη έχει πολλούς πρόσφυγες τόσο από την Μικρασία που είχαν φτάσει εδώ το 1922 όσο και από τα υπόλοιπα θεσσαλικά χωριά. Στην περιοχή Ξηρόκαμπου που είχαν εγκατασταθεί πολλοί πρόσφυγες δημιουργήθηκε ένας νέος οικισμός, αυτός της Νέας Ιωνίας Βόλου.
 
Οι σεισμοί του 1955 αλλά και όσοι ακολούθησαν τα αμέσως επόμενα χρόνια έφεραν τον Βόλο σε φάση παρακμής. Ο αριθμός των βιομηχανιών μειώθηκε από 67 προπολεμικά σε 54, ενώ το εργατικό δυναμικό μειώθηκε στο μισό με μεγάλα ονόματα της εποχής όπως η καπνοβιομηχανία Ματσάγγου και το υφαντουργείο Παπαγεωργίου να σιγούν. Ο Βόλος, πάντως, τα τελευταία χρόνια έγινε πεδίο έντονης ανάπτυξης, ενώ αποπερατώθηκαν τα κτίρια του Δημοτικού Θεάτρου, του ανακαινισμένου Δημοτικού Ωδείου, του Σπήρερ και άλλα.

 



Δείτε