Άφυτος (Άθυτος)
Η Άφυτος ή Άθυτος στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής, είναι ένα παραδοσιακό χωριό, 83 περίπου χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη. Έχει καταπληκτική θέα στον Τορωναίο κόλπο, το δεύτερο "πόδι" της Χαλκιδικής, τη Σιθωνία, καθώς το χωριό είναι χτισμένο σε ύψωμα πάνω από την ακτή. Εξ' αιτίας της συνεπούς παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, το χωριό είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς στη Χαλκιδική. Η γενικότερη κατασκευή των κτηρίων ελέγχεται αυστηρά από αρχιτεκτονικούς περιορισμούς με βασικό στόχο να διατηρηθεί ο παραδοσιακός χαρακτήρας των κτηρίων του χωριού. Για το λόγο αυτό τα σπίτια και εν γένει όλα τα κτήρια κατασκευάζονται και ανακαινίζονται με εγχώριο ασβεστόλιθο. Μικρές πλατείες, λιθόστρωτα δρομάκια και παραδοσιακές ταβέρνες δημιουργούν μια όμορφη εικόνα απόλυτα εναρμονισμένη με το φυσικό τοπίο.
Το χωριό έχει μεγάλη ιστορία καθώς υπάρχουν ενδείξεις οικισμών από το 3000 π.Χ. Η Άφυτος που ήταν γνωστή με το όνομα Αφύτης γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη ως μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας. Το 348 Π.Χ. καταστράφηκε ολοσχερώς από τον βασιλιά Φίλιππο τον Β’, αλλά κατοικήθηκε ξανά μετέπειτα. Κατά την περίοδο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας γνώρισε μια δεύτερη μεγάλη ανάπτυξη πιθανότατα εξαιτίας του μνημείου του Άμμων Ζευς.Η περιοχή είναι ευρέως γνωστή για τους ήρωες και τα θύματα της επανάστασης του 1821. Κατά τη διάρκεια και μετά τον πόλεμο, πολλοί κάτοικοι διέφυγαν από το χωριό και μετακινήθηκαν σε ασφαλείς περιοχές. Οι "μετανάστες" επέστρεψαν μετά το 1827 στο χωριό και η Άφυτος υπήρξε το μεγαλύτερο χωριό στην Κασσάνδρα για ένα εύλογο χρονικό διάστημα, ενώ άρχισε να οικοδομείται στην αρχιτεκτονική μορφή που έχει σήμερα στα μέσα του 19ου αιώνα.
Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες η Άφυτος πλημμυρίζεται από τουρίστες. Το ιστορικό κέντρο του χωριού πεζοδρομείτε και θα πρέπει να σταθμεύσετε το αυτοκίνητο σας σε διπλανούς δρόμους. Αν βρεθείτε στο χωριό στις 15 Αυγούστου μη χάσετε το Πανηγύρι της Παναγίας, μία παραδοσιακή γιορτή με ελληνική μουσική, χορό και φαγητό. Ωστόσο όλο τον Ιούλιο και τον Αύγουστο πραγματοποιούνται καλλιτεχνικά δρώμενα στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αφύτου.
Στο κέντρο του χωριού βρίσκεται το λαογραφικό μουσείο, το οποίο στεγάζεται στο σπίτι του "Αλετρά" (1889), και φιλοξενεί διάφορες εκθέσεις καλλιτεχνών συνδεδεμένες με την ιστορία και την παράδοση της χώρας. Το 1859 χτίστηκε στην κεντρική πλατεία του χωριού, η τρίκλιτη βασιλική εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, η οποία θεωρείται το κόσμημα του χωριού, λόγω της μοναδικής αρχιτεκτονικής αυτού του ναού, των αγιογραφιών καθώς και των ανάγλυφων στην πρόσοψη του νότιου τοίχου του. Το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα περισσότερες μεγάλες εκκλησίες χτίστηκαν όπως ο Άγιος Γεώργιος (1867), ο Άγιος Αθανάσιος και ο Άγιος Νικόλαος (Λιόση).
Η Άφυτος διαθέτει μια υπέροχη οργανωμένη παραλία, η οποία εκτείνεται σε μεγάλο μήκος. Είναι αμμώδης, ενώ μέσα στη θάλασσα σε μερικά σημεία υπάρχουν πέτρες και βαθαίνει απότομα. Το χωριό απέχει μόλις 3 χιλιόμετρα από την κοσμοπολίτικη Καλλιθέα με την έντονη νυχτερινή ζωή και σε κοντινή απόσταση βρίσκονται οι παραλίες του Σάνη και της Νέας Φώκαιας.
Παρεκκλήσι Αγιάσματος Αγίου Παύλου
Εκκλησίες
Πύργος Φώκαιας
Πύργοι