Φιλώτι

Translate

Φιλώτι

Το μεγαλύτερο και πολυπληθέστερο ορεινό χωριό της Νάξου είναι χτισμένο στους πρόποδες του όρους Ζα, 18 χιλιόμετρα ανατολικά της Χώρας. Το εν λόγω χωριό  είναι κτισμένο αμφιθεατρικά σε δύο λόφους. Αριστερά βρίσκεται ο οικισμός του Κλεφάρου και δεξιά του Ραχιδιού, ενώ υπάρχει και ο νεότερος οικισμός του Λιοΐρι που έχει πάρει το όνομά του επειδή η θέση που βρίσκεται, κάποτε ήταν ελαιώνας. Στο εσωτερικό των δύο παραδοσιακών παλιών οικισμών συναντάμε πλακόστρωτα δαιδαλώδη δρομάκια, καμάρες και στεαστά.

Το Φιλώτι ενισχύθηκε πληθυσμιακά κατά 7ο έως 10ο αιώνα υπό το φόβο πειρατικών επιδρομών, κυρίως των Σαρακηνών που με ορμητήριά τους την Κρήτη, έσπερναν τον τρόμο στα παράλια της Νάξου και των άλλων νησιών του Αιγαίου. Το 1207 ο Βενετός Μάρκος Σανούδος καταλαμβάνει τη Νάξο και αρχίζει η ενετική φεουδαρχία. Από αναφορές κατά τη διάρκεια της φραγκοκρατίας προκύπτει ότι το Φιλώτι, με την περιφέρειά του ήταν από τα σημαντικότερα φέουδα.

Στη μεγάλη πλατεία του χωριού, ο παλιός πλάτανος στέκει αγέρωχος, προσφέροντας τη σκιά του σε κάθε επισκέπτη. Η πλατεία λέγεται "Γέφυρα," γιατί πριν πολλά χρόνια εκεί υπήρχε γέφυρα και ρεματιά με νερά που τρέχανε από τις πηγές του Καλάμου και της Αγίας Ειρήνης. Παλαιότερα, ως πλατείες χρησιμοποιούνταν άλλοι χώροι στους δύο οικισμούς, όπως η πλατεία του Λαχαναριού στον Κλέφαρο και οι πλατείες Αγίου Κωνσταντίνου και Φασολά στο Ραχίδι.

Από την πλατεία απλώνονται αμφιθεατρικά τα μονοπάτια του χωριού που σας περιμένουν να τα εξερευνήσετε. Περιδιαβαίνοντας τα στενά δρομάκια του θα συναντήσετε μια πλειάδα από όμορφα κτίρια, όπως τον εντυπωσιακό Πύργο Μπαρότσι (στην κεντρική είσοδο με το οικόσημο που φέρει επιγραφή "1718 Geronimo Barozzi") και τον επιβλητικό ναό της Παναγίας της Φιλωτίτισσας με το εντυπωσιακό καμπαναριό και το εξαιρετικό όλο μάρμαρο τέμπλο. Η εκκλησία της Παναγίας είναι βασιλική κτισμένη το 1718 στη θέση παλαιού βυζαντινού ναού και αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου και είναι και η πολιούχος του χωριού.

Στα νότια όρια του χωριού πάνω στη κορυφή ενός πολύ απότομου βράχου βρίσκεται το βυζαντινό ξωκλήσι του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου ενώ σε απόσταση 2 χιλομέτρων από το Φιλώτι, βρίσκεται η βρύση των Αργιών, η οποία είναι προσεγγίσιμη μέσω ενός μονοπατιού, το οποίο ξεκινά από τις παρυφές του χωριού και προσφέρεται για τους λάτρεις της πεζοπορίας. Η θέα του χωριού από τη λιθόχτιστη βρύση είναι μοναδική. Από το Φιλώτι ξεκινά επίσης δρόμος που μετά από 15 χιλιόμετρα οδηγεί στον Πύργο Χειμάρρου, ένα από τα πια σημαντικά κλασικά μνημεία της Νάξου, με ύψος 15 μέτρα, κτισμένος από ναξιώτικο μάρμαρο.

Στο Φιλώτι υπάρχει το Μουσείο της Συλλογής Ελληνικών Νομισμάτων του Νικόλα Γ. Μουστάκη η συλλογή τoυ οποίου περιλαμβάνει κέρματα και χαρτονομίσματα που κυκλοφόρησαν στην Ελλάδα και στην Κύπρο από τις αρχές του 19ου αιώνα. Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με τη κτηνοτροφία και δευτερευώντος με τον αγροτικό τομέα και τον τουρισμό. Το χωριό φημίζεται τόσο για τα κτηνοτροφικά όσο και για τα αγροτικά του προϊόντα όπως σύκα, σταφύλια, κρασί και κυρίως ελιές. Στο χωριό κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου πραγματοποιείται μεγάλο πανηγύρι με παραδοσιακούς ναξιώτικους χορούς, μουσική και ναξιώτικα βιολιά.

Το χωριό είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένο τόσο κοινωνικά όσο και τουριστικά και αποτελεί έναν τέλειο προορισμό για διακοπές,  με πλήθος καταλυμάτων, εστιατορίων, καφενείων και μαγαζιών λαϊκής τέχνης.