Βώλακας (Βώλαξ)
Ο Βώλακας ή Βώλαξ είναι χτισμένος σε υψόμετρο 284μ. σε ένα μικρό οροπέδιο στη μέση της Τήνου και απέχει 11χλμ. από τη Χώρα. Περιβαλλόμενο από πέτρες και μεγάλους σφαιρικούς γρανιτένιους βράχους ηφαιστειογενούς προέλευσης, το “σεληνιακό” του τοπίο είναι μοναδικό. Η προέλευση των βράχων απασχόλησε την φαντασία των κατοίκων αλλά και την επιστήμη. Ο μύθος λέει το χωριό με τους τεράστιους μονόλιθους είναι ότι απέμεινε από τη μάχη Γιγάντων και Τιτάνων. Μια άλλη θεωρία αναφέρει ότι τμήμα μετεωρίτη που κάποτε προσέκρουσε στην περιοχή είχε σαν αποτέλεσμα τον σχηματισμό των βράχων. Οι σχηματισμοί των βράχων άλλοτε θυμίζουν ζώα, άλλοτε πουλιά και ανθρώπινα σώματα αλλά τις περισσότερες φορές απλά βόλους, από όπου προήλθε και η ονομασία του χωριού.
Σήμερα αποτελεί πόλο έλξης αναρριχητών που έρχονται στην Ελλάδα από όλο τον κόσμο. Πολλοί αναρριχητές από τη Γερμανία κι άλλες χώρες της Ευρώπης συρρέουν στην Τήνο και επιδίδονται στο αγαπημένο τους bouldering, στην αναρρίχηση δηλαδή χαμηλού ύψους βράχων χωρίς σχοινιά.
Το πότε χτίστηκε ο Βώλακας είναι αδύνατον να προσδιοριστεί, αλλά πιθανολογείται πως είναι από τα παλαιότερα χωριά του νησιού. Δεν αποκλείεται η περιοχή να κατοικείται πριν από το 2.000 π.Χ. Για τους λίγους κατοίκους του χωριού οι ογκόλιθοι είναι μέρος της καθημερινότητάς τους. Πολλά από τα σπίτια του χωριού είναι χτισμένα πάνω σε βράχους, με τους τοίχους να ενσωματώνουν τις γρανιτικές σφαίρες και τα δωμάτια να ορίζονται συχνά από αυτές.
Πάντα ήταν, και είναι ακόμη, το χωριό της καλαθοπλεκτικής από την οποία στηρίζετε η οικονομία των περισσοτέρων κατοίκων. Η μακρόχρονη ιστορία της τέχνης της καλαθοπλεκτικής επιβεβαιώνεται ακόμη και από τις δοξασίες της θρησκευτικής παράδοσης. Η παλαιότερη καταγεγραμμένη εκκλησία της περιοχής ονομάζεται «Παναγία η Καλαμάν». Περπατώντας στο χωριό θα εντοπίσετε το Λαογραφικό μουσείο που λειτουργεί από το Πάσχα μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου και την πηγή με τις πλύστρες.Ο περίπατος αποκτά ιδιαίτερο καλλιτεχνικό ενδιαφέρον από τα ποιήματα που με υπομονή έχει γράψει κάποιος σε παλιές πόρτες του χωριού.
Σήμερα στο χωριό υπάρχει ένα καλαίσθητο υπαίθριο πέτρινο θέατρο 300 θέσεων, όπου το καλοκαίρι γίνονται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Κάθε χρόνο, γίνονται δύο πανηγύρια. Αν βρεθείτε την Πέμπτη του Πάσχα στο χωριό, μη χάσετε τη “Μαράντα”, το μεγάλο καθολικό πανηγύρι, στην “Παναγία Καλαμάν” και στις 8 Σεπτεμβρίου που το χωριό εορτάζει τη γέννηση της Θεοτόκου (όνομα της ενορίας του).
Από το Βώλακα ξεκινούν και τον διαπερνούν, υπέροχα μονοπάτια προς την Αγάπη, το Φαλατάδο και τα γύρω χωριά. Το χωριό διαθέτει εστιατόρια που σερβίρουν φουρτάλιες, τοπικά λουκάνικα και άλλες ντόπιες συνταγές καθώς και 4-5 καταστήματα πώλησης καλαθιών και άλλων παραδοσιακών προϊόντων της τηνιακής γης.
Ι.Μ. Κοιμήσεως της Θεοτόκου
Μοναστήρια
Μονή Ουρσουλινών
Μοναστήρια
Κάστρο Εξωμβούργου
Κάστρα/Φρούρια