Translate 
Μεταλλευτικό Πάρκο Βαγονέτο
Το μοναδικό μεταλλευτικό πάρκο στην Ελλάδα όπου ο επισκέπτης μπορεί να γνωρίσει τις πραγματικές συνθήκες εργασίας των μεταλλωρύχων μέσα σε πραγματικές στοές, που ο χρόνος πάγωσε στα μέσα του 20ου αιώνα. Εκεί θα ακούσει με ακουστικά τι έλεγαν οι μεταλλωρύχοι, θα επισκεφθεί τον παρακείμενο εκθεσιακό χώρο και φυσικά θα ακολουθήσει τη διαδρομή μέσα στη στοά επάνω στο κίτρινο βαγονέτο, με το πορτοκαλί φάρο που αναβοσβήνει.Το Vagonetto είναι το μέσον που θα σας ταξιδέψει πίσω στο χρόνο και θα σας μάθει την ιστορία της εξόρυξης του βωξίτη.
Ήταν το 1924 όταν έγιναν οι πρώτες μεταλλευτικές έρευνες στην περιοχή Οίτης - Γκιώνας - Παρνασσού φέρνοντας στο φως τα πρώτα κοιτάσματα «πτωχού σιδηρομεταλλεύματος». Δεν ήταν τίποτα άλλο παρά Βωξίτης. Λίγα χρόνια αργότερα ιδρύεται η εταιρεία ΑΕΜ Βωξίται Παρνασσού που αναλαμβάνει την εξόρυξη και εκμετάλλευση του μεταλλεύματος. Το 1935 υπογράφηκε το πρώτο συμβόλαιο με τη γαλλική εταιρεία Lafarge και στη συνέχεια και με άλλες ευρωπαϊκές εταιρείες. Το 1938 η παραγωγή βωξίτη στα μεταλλεία Παρνασσού-Γκιώνας φτάνει από 10.000 τους 180.000 τόνους μέσα σε μια χρονιά. Κατασκευάζεται σύστημα εναέριας μεταφοράς του βωξίτη μήκους 15 χλμ. από τα μεταλλεία στο λιμάνι της Ιτέας, για φόρτωση σε πλοία. Το 1967 η μετατόπιση του κέντρου βάρους των βωξιτικών αποθεμάτων από τον Παρνασσό στη Γκιώνα υπαγορεύουν τη μεταφορά του επιχειρηματικού κέντρου της εταιρείας από τα Τοπόλια στο 51ο χλμ. Ε.Ο. Λαμίας-Άμφισσας.
Τότε είναι που διανοίγεται η στοά 850 που κατά τη μεταλλευτική πρακτική, υποδηλώνει το υψόμετρό της από την επιφάνεια της θάλασσας. Βρίσκεται στην περιοχή της Γκιώνας. Το 1972 σταματά η λειτουργία της στοάς 850, καθώς το συγκεκριμένο κοίτασμα βωξίτη «εξοφλείται», στη μεταλλευτική ιδιόλεκτο, δηλαδή εξαντλείται, και η στοά κλείνει.
Το 1998 η εταιρεία που ανέδειξε τον βωξίτη της περιοχής αναλαμβάνει το έργο της μετασκευής της ανενεργής για περισσότερο από μία εικοσιπενταετία στοάς, σε επισκέψιμο τουριστικό και εκπαιδευτικό προορισμό, επιθυμώντας να αναδείξει τόσο την ιστορία του βωξίτη όσο και να αποτίνει φόρο τιμής στους μεταλλωρύχους της Φωκίδας.
Τον Σεπτέμβριο του 2003 ανοίγει τις πύλες του στο κοινό το «Vagonetto-Μεταλλευτικό Πάρκο Φωκίδας», αφού έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες μετασκευής και έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας. Το τρενάκι που χρησιμοποιούσαν οι μεταλλωρύχοι για τη μεταφορά του βωξίτη γίνεται το μεταφορικό μέσο των επισκεπτών στον τόπο εκκίνησης της περιπατητικής διαδρομής τους στην ιστορία του βωξίτη.
Το 2008 εγκαινιάζεται το ψηφιακό σύστημα ξενάγησης σε έξι γλώσσες (ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ισπανικά, ιταλικά) ενώ το 2009 εγκαινιάζεται η νέα Δια δραστική Πτέρυγα Ψηφιακής Τεχνολογίας που αποτελείται από τρεις νέες αίθουσες που αξιοποιούν την ψυχαγωγική διάσταση της ψηφιακής τεχνολογίας μαζί με την παιδαγωγική.
Πηγή: Βαγοννέτο