Translate 
Προϊστορικός Λιμναίος Οικισμός Δισπηλιού
Ο προϊστορικός οικισμός του Δισπηλιού βρίσκεται στη θέση Nησί, στη νότια όχθη της Λίμνης Kαστοριάς, 7 χιλιομέτρα από την πόλη της Καστοριάς. Εδώ έχει ανασκαφεί ένας λιμναίος οικισμός της Νεότερης Νεολιθικής Περιόδου, που αναπτύχθηκε γύρω από τη Λίμνη, από τα μέσα της 6ης μέχρι και τα μέσα της 4ης χιλιετίας π.Χ. Ο οικισμός εντοπίστηκε το 1932 όταν η στάθμη της λίμνης Ορεστιάδας (Καστοριάς) κατέβηκε, και στο σημείο που χώριζε το Nησί από την όχθη της λίμνης ήρθαν στην επιφάνεια υπολείμματα ξύλινων πασσάλων.
Οι ανασκαφές ξεκίνησαν από τον καθηγητή Ν. Μουτσόπουλο και συνεχίστηκαν για αρκετά χρόνια. Ο πρώτος όμως που κατέγραψε τα ευρήματα ήταν ο καθηγητής Α. Κεραμόπουλος. Οι έρευνες αποτέλεσαν ένα σταθμό για την αρχαιολογική έρευνα στην Ελλάδα, αφού αφορούσαν τον πρώτο λιμναίο οικισμό στη χώρα. Το 1992 οι ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν από ομάδα του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με επικεφαλής τον καθηγητή Γ. Χουρμουζιάδη έφεραν στην επιφάνεια περισσότερα αρχαιολογικά ευρήματα.
Με τη δημιουργία του Οικομουσείου στο χωριό Δισπηλιό, που εντάχθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος "Life" από το 1966 και είναι σε λειτουργία από το 2000, επιχειρήθηκε μια πιστή αναπαράσταση του οικισμού που δίνει τη δυνατότητα στον επισκέπτη να προσεγγίσει καλύτερα τον τρόπο ζωής των κατοίκων του προϊστορικού οικισμού. Στο διαμορφωμένο χώρο έχουν κατασκευαστεί 8 καλύβες πάνω σε πασσαλόπηκτες πλατφόρμες, κατασκευασμένες σε φυσικό μέγεθος και με υλικά παρεμφερή με τα αυθεντικά. Έχουν χρησιμοποιηθεί κορμοί δέντρων για τον σκελετό, λεπτά κλαριά πλεγμένα με σκοινί για τους τοίχους, λάσπη από τη λίμνη για τον σοβά και άχυρα για τις στέγες.
Στο εσωτερικό αυτών των κατοικιών των Νεολιθικών ανθρώπων της λίμνης, έχουν τοποθετηθεί πιστά αντίγραφα αντικειμένων καθημερινής χρήσης. Πήλινα αγγεία, όπως φιάλες, κύπελλα, φρουτιέρες και χύτρες, εργαλεία από πυριτόλιθο ή από οστά, καλάθια και μια μικρή εστία φωτιάς, δίνουν μια σαφή εικόνα για το τρόπο ζωής και τις ασχολίες των κατοίκων. Ανάμεσα στα σπουδαία αντικείμενα που ανακάλυψαν οι αρχαιολόγοι στη περιοχή ξεχωρίζουν οστέινες φλογέρες που μαρτυρούν ότι ο προϊστορικός άνθρωπος γνώριζε μουσική αλλά και μια ξύλινη πινακίδα με εγχάρακτα γραμμικά στοιχεία, γνωστή ως Πινακίδα του Δισπηλιού, που χρονολογήθηκε επακριβώς με τη μέθοδο του άνθρακα-14 στο Δημόκριτο στο 5260 π.Χ. Η πινακίδα αυτή δεν αποκλείεται να αποτελεί μια πρώιμη μορφή γραπτού λόγου.
Στον παραλίμνιο οικισμό του Δισπηλιού υπολογίζεται ότι ζούσαν περίπου 3.000 άτομα σε μία καλά οργανωμένη κοινωνία. Αποθήκευαν την τροφή τους, είχαν κατοικίδια ζώα, ψάρευαν και κατασκεύαζαν εργαλεία και είδη καθημερινής χρήσης, γνώριζαν μουσική και γραφή.
Ωράριο Λειτουργίας
Ο αρχαιολογικός χώρος είναι ανοικτός καθημερινά όπως και τις αργίες από τις 09:00-17:00. Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας πραγματοποιούνται ξεναγήσεις ανά 20 λεπτά. Για την είσοδο στον αρχαιολογικό χώρο απαιτείται η αγορά εισιτηρίου. Έκπτωση δικαιούνται μαθητές, φοιτητές και ΑμΕΑ.
