Translate 
Οι Ανεμόμυλοι στο Μανδράκι
Οι ανεμόμυλοι στο µόλο των Μύλων στο μεσαιωνικό λιμάνι της Ρόδου χτίστηκαν από γενοβέζους αιχμαλώτους. Οι γενοβέζοι όπως εξιστορεί ο Conrad von Grunemberg, το 1486 στην προσπάθειά τους να καταλάβουν το νησί αιχμαλωτίστηκαν από τους Ιωαννίτες οι οποίοι αφού σκότωσαν τους μισούς, έβαλαν τους υπολοίπους να χτίσουν 13 ανεμόμυλους στο λιμάνι που διαφορετικά θα στοίχιζαν αρκετά χρήματα. Μία άλλη εκδοχή αναφέρει ότι οι γενοβέζοι κατέλαβαν την πόλη της Ρόδου, την οποία και κράτησαν ως το 1250. Η κατάληψη έγινε το 1248, όταν διοικούσε τη Ρόδο ο Ιωάννης Γαβαλάς και έλειπε στα μέρη της Νικομήδειας βοηθώντας τον αυτοκράτορα ενάντια στους Λατίνους, που κρατούσαν την Κωνσταντινούπολη. Ο βασιλιάς Ιωάννης, που βρισκόταν στη Σµύρνη, έστειλε τον πρωτοσέβαστο Θεόδωρο Πρωτοστέφανο, που τον διόρισε στρατηγό, στη Ρόδο µε αξιόλογο στρατό, καράβια και 300 άλογα, αιφνιδίασε τους Λατίνους που βρίσκονταν στην ύπαιθρο να λεηλατούν και τους σκότωσε. Οι γενοβέζοι παρέδωσαν την πόλη και αιχμαλωτίστηκαν. Έτσι σύμφωνα με τον περιηγητή Jean Thenaud, οι γενοβέζοι αιχμάλωτοι για να κερδίσουν την ελευθερία τους, έχτισαν τους μύλους του λιμανιού.
Πρόσφατες ανασκαφικές έρευνες στο µόλο του λιμανιού όπου διατηρούνται σήμερα τρεις ανεμόμυλοι, έφεραν στο φως τα θεμέλια άλλων πέντε, που είχαν χτιστεί πάνω στα βράχια ανατολικά του ελληνιστικού µόλου, πιθανότατα πριν την οχύρωση του από τον Μεγάλο Μάγιστρο Diedoné de Gozon το 14ο αιώνα.
Η πρώτη γραπτή αναφορά για τους ανεμόμυλους της Ρόδου είναι του περιηγητή Priester aus Frankfurt που επισκέφθηκε το νησί μεταξύ 1350-1370. Έκτοτε και μέχρι το 1519 αρκετοί ευρωπαίοι περιηγητές αναφέρονται στους ανεμόμυλους της Ρόδου παρέχοντας σχετικές πληροφορίες.
«Από μπροστά το λιμάνι της Ρόδου είναι κλεισμένο από έναν ισχυρό και πλατύ µόλο πάνω στον οποίο βρίσκονται 13 ανεμόμυλοι, που είναι ιδιαίτερα ευχάριστο να τους βλέπεις να αλέθουν. Στην άκρη του µόλου υπάρχει ένα μικρό οχυρό που το ονομάζουν ο πύργος της Γαλλίας», περιγράφει ο περιηγητής Bürger von Paris το 1480. Ο Luchino dal Campo το 1413 σημειώνει ότι στη Ρόδο βλέπει «πολλούς ωραιότατους ανεμόμυλους και άλλους ωραιότατους κήπους», ενώ ο Santo Brasca το 1480 διηγείται ότι «δημιουργούν ένα θαυμάσιο θέαµα» και ο Pietro Casola το 1494 ότι «του φαίνεται ένα ωραίο δημιούργημα να βλέπεις να λειτουργούν».
Σύμφωνα πάντα µε τους περιηγητές, ήταν χτισμένοι από πέτρα και είχαν μορφή κυλινδρική, όπως οι οχυρωμένοι πύργοι, έφεραν δε έξι πανιά. Μια περιγραφή του Bernhard von Breydenbach το 1483 δείχνει χαρακτηριστικά πως χρησιμοποιήθηκαν οι μύλοι για να ρίχνουν οι Ιππότες από ψηλά µμικρά βαρέλια κατά των πολιορκητών Τούρκων το 1480. Η οχύρωση του µόλου του λιμανιού κατά το 14ο αιώνα επί Μεγάλου Μαγίστρου Diedoné de Gozon και το 15ο αιώνα επί Μεγάλου Μαγίστρου Jean de Lastic (1437- 1454), τους περιέλαβε µέσα από τα τείχη και αυτό τους έδινε τη δυνατότητα της διπλής χρήσης, ως ανεμόμυλους και οχυρωματικούς πύργους συγχρόνως, για οικονομικούς και στρατιωτικούς σκοπούς αντίστοιχα.
Η λειτουργία τους νυχθηµερόν δείχνει την ιδιαίτερη σημασία τους στην οικονομική και παραγωγική διαδικασία, γεγονός που τους έδινε μεγάλη αξία. Διαφορές παρουσιάζονται στα κείμενα ως προς τον αριθμό των μύλων στον αντίστοιχο µόλο. Μερικοί τους εκτιμούσαν σε 16, άλλοι σε 15 ή σε 14, οι περισσότεροι σε 13 και µερικοί σε 12. Οι διαφορές οφείλονται πιθανότατα στην κατασκευή ή την καταστροφή κάποιων κατά την πάροδο του χρόνου.