Έδεσσα

Translate

Έδεσσα

Η Έδεσσα που παλαιότερα ονομαζόνταν παράλληλα Βοδενά ή Πόλη των Νερών, είναι πόλη της Μακεδονίας και πρωτεύουσα του νομού Πέλλας. Απέχει οδικώς από την Αθήνα 541 χλμ και από την Θεσσαλονίκη 95 χλμ. Η πόλη είναι φημισμένη για τους καταρράκτες της και βρίσκεται πάνω στην αρχαία Εγνατία Οδό. Από το 2004 καθιερώθηκε και το Εδεσσαϊκό καρναβάλι το οποίο λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο και οι εορτασμοί κρατάνε μια εβδομάδα.

Το όνομα της Έδεσσας από τα αρχαία χρόνια σημαίνει κυριολεκτικά "Πύργος μέσα στο νερό", λόγω ότι η τότε πόλη είχε και έχει έντονο το υγρό στοιχείο, ποτάμια και καταρράκτες. Η πόλη Ιδρύθηκε το 813 π.Χ., με το όνομα "Έδεσσα", από τον πρώτο Μακεδόνα Βασιλιά, τον Ηρακλείδη Κάρανο και ήταν η πρώτη πρωτεύουσα του Μακεδονικού Βασιλείου. Γνώρισε πλούσιο βιομηχανικό παρελθόν κατά την διάρκεια του μεσοπολέμου. Αργότερα όταν η Έδεσσα δέχθηκε ένα σλαβικό κύμα υπό την Οθωμανική Κατοχή μετονομάστηκε σε "Βοδενά". Το όνομα αυτό ακολούθησε να υφίσταται έως το 1912 όπου η Έδεσσα ελευθερώθηκε από τον Ελληνικό Στρατό. Από τότε η πόλη λέγεται πλέον "Έδεσσα" έως σήμερα.

Ο πληθυσμός της πόλης της Έδεσσας είναι 18.229, ενώ αυτός του διευρυμένου Δήμου Έδεσσας ανέρχεται στους 28.814 κατοίκους (απογραφή 2011). Επίσης μέχρι την ανακάλυψη των Βασιλικών Τάφων της Βεργίνας στην Ημαθία, από τον Μανώλη Ανδρόνικο πολλοί ακόμα πίστευαν ότι οι Αρχαίες Αιγές βρίσκονται στο Αρχαιολογικό χώρο της πόλης, βάσει απόψεων αρχαιολόγων.

Η Έδεσσα είναι μια πόλη με πολλά αξιόλογα αξιοθέατα. Το στίγμα της δίνει το Πάρκο των Καταρρακτών, που είναι πνιγμένο στο πράσινο με μικρούς καταρράκτες και λίμνες. Το πιο φωτογραφημένο σημείο του πάρκου, είναι στον Κάρανο, με τον πιο μεγάλο καταρράκτη, ύψους 70 μέτρων. Σχεδόν κάτω από τον καταρράκτη Κάρανο, υπάρχει ένα μικρό σπήλαιο με μεγάλη γεωλογική αξία. Το πάρκο είναι διαμορφωμένο σε επίπεδα. Στο χαμηλότερο σημείο του, βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του Υπαίθριου Μουσείου, όπου θα δείτε την παλιά βιομηχανική ζώνη της Έδεσσας με μηχανήματα εποχής. Στην περιοχή του Υπαίθριου Μουσείου, υπάρχει ένα μικρό ενυδρείο με ενδημικά ψάρια γλυκού νερού και ερπετά. Δίπλα στο Μουσείο, βρίσκεται η συνοικία Βαρόσι, η χριστιανική συνοικία της Έδεσσας κατά την Τουρκοκρατία με τα αναστηλωμένα χρωματιστά σπίτια και αρχοντικά, δείγματα μακεδονικής αρχιτεκτονικής. Στα καλντερίμια της συνοικίας θα συναντήσετε το βυζαντινό ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου με το αξιόλογο τέμπλο του και τις τοιχογραφίες του 1380, καθώς και το ναό Πέτρου και Παύλου.

Μέσα σ΄ένα δάσος από θεόρατα πλατάνια, βρίσκεται ο παλιός σιδηροδρομικός σταθμός της πόλης που κτίστηκε το 1893. Από τα μουσεία της πόλης, ξεχωριστό είναι το Λαογραφικό Μουσείο, όπου θα αποκομίσετε μια εικόνα της Έδεσσας του 19ου και 20ου αιώνα, την εποχή δηλαδή της οικονομικής της άνθισης, αλλά και το Μουσείο Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου, με γκραβούρες ακόμα και από την εποχή του Γουτεμβέργιου.

Άλλα όμορφα σημεία της πόλης είναι το Γενί Τζαμί, που χτίστηκε το 1904 και διατηρείται αναλλοίωτο καθώς και το Ρολόι της πόλης, που κατασκευάστηκε από πουρόπετρα στις αρχές του 1900 αλλά λειτούργησε για πρώτη φορά την ημέρα της απελευθέρωσης της πόλης, στις 18/10/1912. Στην περιοχή Λόγγος, 3 χλμ από την Έδεσσα, βρίσκεται η αρχαία Έδεσσα. Αν σας αρέσει η πεζοπορία, μπορείτε να φτάσετε εκεί μέσα σε 20 λεπτά, ακολουθώντας ένα παραδοσιακό καλντερίμι που ξεκινά από το Μουσείο Νερού, ενώ στην τοποθεσία Κιουπρί, υπάρχει Βυζαντινή Γέφυρα, απ' όπου εικάζεται ότι περνούσε η αρχαία Εγνατία Οδός.

Ιστορία

Η πόλη της Έδεσσας κατοικείται από την αρχαία εποχή. Μάλιστα πριν την ανακάλυψη των τάφων της Βεργίνας από το Μανόλη Ανδρόνικο, η Έδεσσα, ταυτιζόταν με τις αρχαίες Αιγές, την πρώτη δηλαδή πρωτεύουσα του αρχαίου Μακεδονικού Βασιλείου. Η σημερινή Έδεσσα είναι κτισμένη στην ακρόπολη της αρχαίας πόλης, ενώ στο φως έχουν έρθει το αρχαίο τείχος της και μέρος της αγοράς της. Τη ρωμαϊκή εποχή, η Έδεσσα γνωρίζει μεγάλη ακμή μιας και η Εγνατία Οδό περνούσε από αυτήν. Το 250 μ.Χ., η Έδεσσα διέθετε δικό της νομισματοκοπείο, ένα από τα εννέα που λειτουργούσαν στη Μακεδονία κατά τα ρωμαϊκά χρόνια. Η κάθοδος των Σλάβων στα Βαλκάνια είχε ως αποτέλεσμα να χαθεί το όνομα Έδεσσα και να καθιερωθεί η ονομασία Βοδενά από τη σλαβική λέξη (voda = νερό). Το χρονικό διάστημα από το 985 έως το 995, η Έδεσσα αποτέλεσε πρωτεύουσα του βουλγαρικού βασιλείου ενώ κατά τη διάρκεια των βυζαντινο - βουλγαρικών πολέμων, ο αυτοκράτορας Βασίλειος B' την κατέλαβε ξανά.

Το 1204 καταλαμβάνεται από τους Σταυροφόρους και το διάστημα 1230-1252, ιδρύεται το Δεσποτάτο των Βοδενών. Από το 1345 και για 40 χρόνια βρίσκεται υπό την κατοχή των Σέρβων του Δουσάν. Το 1395, ένας σεισμός καταστρέφει ολοσχερώς την πόλη. Το 1782, ιδρύεται στην Έδεσσα, το "Ελληνομουσείον", το πρώτο σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η συμμετοχή της πόλης στην επανάσταση του 1821, με σπουδαίους αγωνιστές όπως το Ναούμ, το Γάτσο και τον Τρούπκο, ήταν σημαντική. Κατά τα έτη 1892-1894, η Έδεσσα συνδέεται με τρένο με τη Θεσσαλονίκη, τη Βέροια, τη Φλώρινα και το Μοναστήρι. Στα τέλη του 19ου αιώνα, χρησιμοποιείται το νερό των καταρρακτών, ως δωρεάν πηγή ενέργειας για τη λειτουργία εργοστασίων κλωστοϋφαντουργίας, όπως του Τσίτση, το Κανναβουργείο, το Σεφέκο. Κάτι που συνεπάγεται την οικονομική άνθηση της πόλης, καθώς η Έδεσσα μαζί με τη Νάουσα είναι οι μεγάλες δυνάμεις της βιομηχανίας στη Μακεδονία. Έτσι στη διάρκεια του Μεσοπολέμου, αποκαλείται, "Μάντσεστερ της Ανατολής ή των Βαλκανίων".

Στις 18 Οκτωβρίου 1912, κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων, η Έδεσσα απελευθερώνεται από τον ελληνικό στρατό. Τα χρόνια της κατοχής οι Γερμανοί πυρπολούν τη μισή πόλη, καταστρέφοντας το Αρρεναγωγείο και το μητροπολιτικό ναό των Αγίων Αναργύρων, αφήνοντας πίσω τους χιλιάδες άστεγους. Μετά το τέλος του εμφυλίου, η εμφάνιση των συνθετικών υφασμάτων έφερε την παρακμή της ελληνικής κλωστοϋφαντουργίας αλλά και την παρακμή της Έδεσσας. Ακολουθεί κύμα εσωτερικής και εξωτερικής μετανάστευσης. Σήμερα η Έδεσσα γνωρίζει μεγάλη τουριστική άνοδο λόγω του Χιονοδρομικού κέντρου στο Καϊμάκτσαλαν, αλλά και των ιαματικών πηγών στο Λουτράκι Αριδαίας, ενώ η συνοικία Βαρόσι και οι καταρράκτες ασκούν πάντα γοητεία στον επισκέπτη.

Δείτε