Εθνικός Κήπος της Αθήνας

Translate English Version

Εθνικός Κήπος της Αθήνας

O Εθνικός Κήπος της Αθήνας βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, δίπλα από την Βουλή των Ελλήνων. Με συνολική έκταση 285 στρέμματων  (28,5 εκταρίων) αποτελεί σημαντικό πνεύμονα πρασίνου της πόλης και αγαπημένο τόπο περιπάτου των Αθηναίων για μία υπέροχη απόδραση από τους ρυθμούς της πόλης. Στην αρχαιότητα κομμάτι του κτήματος ήταν ο ιδιωτικός κήπος του φιλόσοφου και βοτανολόγου Θεόφραστου ενός των διαδόχων του Αριστοτέλη. Ο κήπος ήταν ένα δώρο από το Δημήτριο το Φαληρέα στο δάσκαλό του.

Η αρχική του ονομασία μέχρι το 1927 ήταν «Βασιλικός Κήπος» ή και κήπος της Αμαλίας. Ο κήπος εκτός από πλούσια βλάστηση, σπάνια είδη φυτών και πτηνών, φιλοξενεί και αρχαία ερείπια, κίονες και μωσαϊκά ρωμαϊκής έπαυλης. Το ρωμαϊκό μωσαϊκό δάπεδο βρίσκεται προς την πλευρά της Λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας. Ανακαλύφθηκε σε βάθος ενός μέτρου από το αίθριο μιας ρωμαϊκής έπαυλης κατά την περίοδο δημιουργίας του Κήπου και χρησιμοποιήθηκε από τη βασιλική οικογένεια ως εξωτερικό αίθριο περιβαλλόμενο από αναρριχώμενα φυτά. Η συνολική του επιφάνεια είναι 400μ2 και μια μαρμάρινη σκάλα οδηγεί στο χώρο. Στον κήπο υπάρχουν επίσης λίμνες με πάπιες, γλυπτά, ένα πρωτότυπο ηλιακό ρολόι, βοτανικό μουσείο, παιδική χαρά, ένα γραφικό παραδοσιακό καφενείο καθώς και προτομές προτομές όπως του Α. Βαλαωρίτη, Ι. Ευνάρδου, Ι. Καποδίστρια, Ζαν Μωρεάς (Jean Moreas), Δ. Σολωμού και Σπ. Σαμαρά.

O κήπος οριοθετήθηκε το 1836 από τον Φρίντριχ φον Γκέρτνερ (Friedrich von Gärtner), τον αρχιτέκτονα των ανακτόρων, σε μια έκταση 500 περίπου στρεμμάτων, σχέδιο που αναθεωρήθηκε το 1839 από τον Χοχ (Hoch), διευθύνοντα μηχανικό τής οικοδομής των ανακτόρων. Η διαμόρφωσή του ξεκίνησε το 1839 - 1840 με την φύτευση 15.000 καλλωπιστικών φυτών, που μεταφέρθηκαν από το Μιλάνο ενώ στη συνέχεια μεταφέρθηκαν φυτά και από άλλες χώρες της Ευρώπης και της Βορείου Αφρικής. Εκτός αυτών περιλαμβάνει και πολλά αυτοφυή φυτά από διάφορα μέρη της Ελλάδος. Τις κηποτεχνικές εργασίες ανέλαβε ο Γάλλος κηποτέχνης Λουδοβίκος Μπαρώ, με βοηθό, από το 1846, το γεωπόνο Φρειδερίκο Σμιθ. Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν το 1852.

Λέγεται ότι το ενδιαφέρον της Βασίλισσας Αμαλίας για τον Κήπο ήταν τέτοιο που λέγεται ότι περνούσε τουλάχιστον τρεις ώρες την ημέρα ασχολούμενη προσωπικά με την φροντίδα του  καθώς στην οικογένεια της Αμαλίας, η δημιουργία και η συντήρηση πάρκων και κήπων αποτελούσε παράδοση. Μάλιστα ήταν αυτή που το 1842 φύτεψε τις Ουασινγκτόνιες που υπάρχουν μέχρι σήμερα στην είσοδο της λεωφόρου Βασιλίσσης Αμαλίας. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 1981 στον Κήπο υπάρχουν 7.000 δένδρα, 40.000 θάμνοι και άλλα φυτά, που ανήκουν σε 519 είδη και ποικιλίες ενώ από αυτά, τα 102 είναι ελληνικά. Τα μονοπάτια του κήπου έχουν συνολικό μήκος 7 χιλιόμετρων.

Αρχικά ο κήπος δεν ήταν ανοικτός στο κοινό παρά μόνο όταν έλειπαν οι βασιλείς από τα ανάκτορα. Μετά την έξωση του Όθωνα δημιουργήθηκε ένας μικρός ζωολογικός κήπος, ενώ το 1927 αντικαταστάθηκε η ξύλινη περίφραξη με σιδερένια κάγκελα. Έχει επτά εισόδους: την κεντρική είσοδο στη Λεωφόρο Αμαλίας, μία από τη Λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας, τρεις εισόδους από τη οδό Ηρώδου Αττικού και από ακόμη δύο στην περιοχή του Ζαππείου πάρκου.Η είσοδος στον Εθνικό Κήπο είναι ελεύθερη. 

Είναι ανοικτός κάθε μέρα από την ανατολή του ηλίου ως την δύση. Είναι ο πρώτος οργανωμένος χώρος διακοσμητικού πρασίνου της Νεότερης Ελλάδος, ο οποίος έχει χαρακτηριστεί και ως Ιστορικός τόπος (Φ.Ε.Κ.49/Α.Α.Π./23-3-2011). Έχει επίσης χαρακτηριστεί από τη Διεθνή Επιτροπή Ιστορικών Κήπων και Πολιτιστικών Τοπίων (ICOMOS – IFLA) ως σπάνιο δείγμα αρχιτεκτονικής τοπίου του 19ου αιώνα και πολιτιστικό μνημείο της Ευρώπης

Ο Αμερικανός συγγραφέας Χένρυ Μίλλερ έγραψε για τον εθνικό κήπο, το 1939: “Το πάρκο παραμένει στην μνήμη μου όσο κανένα άλλο πάρκο που έχω επισκεφτεί στη ζωή μου. Η πεμπτουσία ενός πάρκου είναι όπως όταν κάποιος κοιτά ένα πίνακα ή ονειρεύεται, να βρίσκεται σε έναν τόπο που όμως δεν μπορεί ποτέ να πάει.”