Χρυσή ή Γαϊδουρονήσι

Translate

Χρυσή ή Γαϊδουρονήσι

Η Χρυσή, αποκαλούμενη και ως Γαϊδουρονήσι, είναι μία ακατοίκητη νησίδα του Λιβυκού πελάγους, και βρίσκεται περίπου 7,5 ναυτικά μίλια (13,8 χιλιόμετρα) νότια της Ιεράπετρας ενώ 700 περίπου μέτρα ανατολικά της, βρίσκεται η νησίδα Μικρονήσι. Διοικητικά αυτά τα νησιά εμπίπτουν στον δήμο Ιεράπετρας στο Λασίθι. Οι Γεραπετρίτες το αποκαλούν " νησί " καθώς υπάρχει μια ιδιαίτερη σχέση μεταξύ τους .

Το νησί είναι σχεδόν επίπεδο, με κύριο χαρακτηριστικό, τον τεράστιο αριθμό κοχυλιών της βόρειας παραλίας (Μπελεγρίνας). Επάνω στη νησίδα βρίσκεται το μικρό εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου του 13ου αιώνα, η παλιά αλυκή που ακόμα μαζεύει αλάτι, οι λαξευτοί τάφοι της Ρωμαϊκής περιόδου, ένας αρχαίος λιμενοβραχίονας και ένας φάρος. Αρχαιολογικές ανασκαφές έφεραν στο φως ένα μινωικό οικισμό που χρονολογείται μεταξύ του 1800 και του 1500 π.Χ. Στον οικισμό οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν εργαστήρια και πολλά αντικείμενα.Το υψηλότερο σημείο στο νησί ονομάζεται Κεφάλα ("κεφαλή") και είναι 31 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.

Η Χρυσή περιτριγυρίζεται από πολλές παραλίες με χρυσαφένια αμμουδιά, στις οποίες οφείλει άλλωστε και το σύγχρονο όνομά της. Τα νερά τους είναι κρυστάλλινα και διαυγή με τιρκουάζ απόχρωση. Λόγω των ρηχών νερών, η κολύμβηση με αναπνευστήρα και οι καταδύσεις είναι πολύ δημοφιλείς. Οι όρμοι Μπελεγρίνα, Χατσηβόλακας και Καταπρόσωπο έχουν μεγάλη ποικιλία κοχυλιών.

Την καλοκαιρινή περίοδο η νησίδα δέχεται πολλούς επισκέπτες, οι οποίοι προσεγγίζουν το νησί με τουριστικά καραβάκια από την Ιεράπετρα. Τα καραβάκια από την Ιεράπετρα φεύγουν από την αποβάθρα κάθε πρωί και επιστρέφουν το απόγευμα.

Η Χρυσή είναι νησίδα εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς και πάνω του βρίσκεται το μεγαλύτερο φυσικά διαμορφωμένο δάσος Άρκευθου (Juniperus macrocarpa) που προστατεύεται ως "περιοχή έντονης φυσικής ομορφιάς". Η Χρυσή έχει ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα προστασίας τοπίων φυσικού κάλλους (NATURA 2000) με κωδικό αναφοράς GR4320003 και τύπο SCI. Το κεδροδάσος του νησιού έχει έκταση 350 στρέμματα με μέσο όρο 14 δένδρα ανά στρέμμα και μέση ηλικία δένδρων τα 200 χρόνια.

Στη νησίδα δεν υπάρχει φρέσκο νερό. Λόγω του ότι αποτελεί προστατευόμενη περιοχή απαγορεύεται η κίνηση εκτός μονοπατιών και του αιγιαλού. Απαγορεύεται η μεταφορά κατοικίδιων, το άναμμα φωτιάς, το κόψιμο ξύλων, η συλλογή οποιουδήποτε αντικειμένου ανήκει στο φυσικό περιβάλλον του νησιού, η κάθε μορφής ρύπανση, η κατασκήνωση και οτιδήποτε άλλο θα μπορούσε να διαταράξει την ισορροπία του ευαίσθητου οικοσυστήματος.

Χλωρίδα και πανίδα

Το νησί περιλαμβάνει έναν μοναδικό συνδυασμό οικοσυστημάτων που αποτελούν φυσικό περιβάλλον για πολλά σπάνια ενδημικά είδη χλωρίδας. Η Χρυσή είναι μία από τις λίγες περιοχές στην Ελλάδα όπου βρίσκεται σε αμμοθίνες σπάνια μακκία βλάστηση με άρκευθους (Juniperus spp).

Η χλωρίδα του νησιού, σε σχέση με το μέγεθός του, μπορεί να χαρακτηριστεί πλούσια, με 277 είδη και υποείδη φυτών. Σε αυτά περιλαμβάνονται 13 ενδημικά είδη της Ελλάδας, 5 ενδημικά της Κρήτης και ένα είδος κολχικού (Colchicum cousturieri) που το συναντούμε μόνο στη Χρυσή και το Κουφονήσι. Άλλα εντυπωσιακά χλωριδικά στοιχεία είναι οι πολυάριθμοι θαλασσόκρινοι (Pancratium maritimum) σε όλες σχεδόν τις παραλίες του νησιού, οι αμμόφιλες και οι σαρκώδεις σιληνές (Silene ammophila και Silene succulenta), καθώς και η κρητική συρίδα (Crepis cretica). Το είδος Periploca laevigata subsp. angustifolia εντοπίζεται μόνο στη Χρυσή και τη Γαύδο, όσον αφορά στην Ελλάδα. Το τεύκριο (Teucrium brevifolium) είναι είδος του νοτίου Αιγαίου, που –εκτός Ελλάδος– εμφανίζεται επίσης στην Ανατολία, την Αίγυπτο και τη Λιβύη.

Η πανίδα του νησιού προέρχεται κατά κύριο λόγο από την εγγύτερη κρητική ξηρά, περιλαμβάνοντας τρωκτικά, δύο είδη σαμιαμιδιού και ένα υποείδος κρητικής σαύρας (Podarcis cretensis werneriana). Η Χρυσή αποτελεί σημαντικό τόπο ξεκούρασης για τα μεταναστευτικά πουλιά. Έχουν καταγραφεί έως τώρα 133 είδη πουλιών. Ο πληθυσμός της νησιωτικής πέρδικας (Alectoris chucar) έχει πιθανότατα εισαχθεί από τον άνθρωπο στην περιοχή, όπως και τα αγριοκούνελα και πρόσφατα οι λαγοί και οι φασιανοί. Στο παρελθόν, το νησί φιλοξενούσε τη μεσογειακή φώκια (Monachus monachus), που εμφανίζεται ακόμη σποραδικά και εξαιτίας της έχει απομείνει το τοπωνύμιο Φωκόσπηλιος στο βορειοδυτικό άκρο του νησιού, ενώ εξακολουθούν οι εμφανίσεις της θαλάσσιας χελώνας (Caretta caretta) για ωοτοκία στις νοτιοανατολικές παραλίες της.