Κυρά Παναγιά
H Κυρά Παναγιά ή Πελαγονήσι είναι το μεγαλύτερο από τα ερημονήσια των Βόρειων Σποράδων. Βρίσκεται βορειανατολικά της Αλοννήσου, σε απόσταση μικρότερη των τεσσάρων μιλίων, από το ακρωτήρι του Γέρακα και είναι ιδιοκτησία της Ι.Μ. Αγίας Λαύρας του Αγίου Όρους από το 963 μ.Χ. Τότε ο Άγιος Αθανάσιος αγόρασε τη νησίδα από τους Βυζαντινούς άρχοντες ως μετόχι του Αγίου Όρους, για να προμηθεύει τα εκεί μοναστήρια με τρόφιμα όπως κρέας, μέλι, λάδι και στάρι.
Επάνω στη νησίδα υπάρχει μοναστήρι του 16ου αιώνα στο οποίο οφείλει και το όνομά του το μικρό νησί. Το μοναστήρι βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του νησιού, στο νότιο άκρο ενός ανοιχτού όρμου, χτισμένο πάνω σ’ ένα μικρό λόφο με όμορφη θέα προς τα Γιούρα και το πέλαγος. Τα κτίρια του μοναστηριού, ανακαινίστηκαν μερικώς το 1992 με δωρεά της οικογένειας Ποταμιάνου, ώστε να μπορέσουν να φιλοξενήσουν και πάλι μοναχούς που θα θελήσουν να έρθουν στο μοναστήρι. Εκτός από τα κτίρια και τα κελιά υπάρχει ακόμη το παλιό λιοτρίβι και ο παλιός αλευρόμυλος. Το έδαφος της Κυρά Παναγιάς καλύπτεται από ελαιόδεντρα, πουρνάρια, μακία και φρύγανα. Το φυσικό λιμανάκι του είναι εκτεθειμένο στον καιρό και τα καΐκια μπορούν να προσεγγίσουν μόνο όταν ο καιρός είναι καλός.
Οι απάνεμοι όρμοι Πλανήτης και Άγιος Γεώργιος αποτελούν αγκυροβόλια, προφυλαγμένα από όλους τους καιρούς. Ο όρμος Πλανήτης είναι το πιο ασφαλές φυσικό λιμάνι που συναντούμε στα νησιά του Αιγαίου και ένα από τα μεγαλύτερα φυσικά λιμάνια της Μεσογείου με πλάτος 80 μέτρα. Ο όρμος του Αγίου Πέτρου είναι απόλυτα ασφαλής στους βοριάδες και είναι εκτεθειμένος μόνο σε δυτικούς και νοτιοδυτικούς ανέμους. Στον όρμο του Αγίου Πέτρου υπάρχει και ένα ναυάγιο Βυζαντινού πλοίου. ενώ στη βάση στα νότια του όρμου υπάρχουν απομεινάρια από ένα παλιό μοναστήρι. Επάνω στη νησίδα υπάρχουν ευδιάκριτα μονοπάτια που συνδέουν μεταξύ τους τα σημαντικότερα σημεία του νησιού.
Η Κυρά-Παναγιά είναι η Αλόννησος της αρχαίας εποχής, με την πόλη χτισμένη στον όρμο Πλανήτη. Η νησίδα είναι πολύ πλούσια σε αρχαία ευρήματα. Στον όρμο Πλανήτη εντοπίσθηκε η οχυρωμένη αρχαία πόλη της Αλοννήσου που υπήρξε μέλος της Αθηναϊκής συμμαχίας. Η Κυρά Παναγιά κατοικήθηκε πιθανά συνεχώς μέχρι την κλασσική εποχή. Γνωστή είναι η διένεξη, τον 4ο π.Χ. αιώνα, μεταξύ των Αθηναίων και του βασιλέα της Μακεδονίας Φιλίππου για την κυριαρχία του νησιού. Το 351 π.Χ. ο πεπαρήθιος ληστής Σώστρατος το κατέλαβε και το έκανε ορμητήριό του. Λίγο πριν το 346 π.Χ., ο Φίλιππος κατέλαβε το νησί και εξεδίωξε τον Σώστρατο. Οι Αθηναίοι όμως, στους οποίους ανήκε το νησί, παραπονέθηκαν και ο Φίλιππος δέχτηκε να το δωρίσει στους Αθηναίους.
Η νησίδα βρίσκεται μέσα στο θαλάσσιο πάρκο Αλοννήσου και είναι ένα από τα καταφύγια της Μεσογειακής φώκιας monachus monachus. Ο πιο εύκολος τρόπος να φτάσει κάποιος στη Κυρά Παναγιά είναι από το λιμάνι της Αλοννήσου το Πατητήρι με κάποιο από τα πλοία που κάνουν εκδρομές στο Πάρκο και στην Κυρά Παναγιά.
GPS Συντεταγμένες 39.33082, 24.06664