Κοσμάς

Translate

Κοσμάς

Ο Κοσμάς είναι ένας παραδοσιακός οικισμός χτισμένος στις νοτιοανατολικές παρυφές του Πάρνωνα σε υψόμετρο 1150 μέτρων, μέσα σε ένα καταπράσινο τοπίο από πυκνά δάση με έλατα και άφθονα νερά. Η πρώτη ιστορική μνεία για το χωριό είναι από το 1592. Τότε υπαγόταν στα Ολυμποχώρια ή Ολυμπία όπως λέγονταν τότε τα χωριά της Γλυπίας και του Σελινούντα. Στην περιοχή κατά την αρχαιότητα υπήρχε η αρχαία πόλη «Σελινούς» και στο λόφο του Προφήτη Ηλία υπήρχε ναός αφιερωμένος στο θεό «Μαλεάτη Απόλλωνα». Στην περιφέρεια του χωριού, έχουν βρεθεί δύο αγαλματίδια αρχαϊκής εποχής (6ου π.Χ. αιώνα), το πρώτο το 1871 και το δεύτερο το 1949 με επιγραφές στον θεό Απόλλωνα. Τα δύο αγαλματίδια φυλάσσονται τώρα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών.

Σημαντική ήταν η συμβολή των κατοίκων του χωριού στην Ελληνική Επανάσταση το 1821 ενώ το 1944 κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το χωριό πυρπολήθηκε από τους Γερμανούς κατακτητές και από τα 505 σπίτια τα 498 κάηκαν ολοσχερώς. Η συνέχεια ήταν πιο οδυνηρή αφού τα χρόνια του εμφυλίου πολέμου το χωριό λεηλατήθηκε και εγκαταλείφθηκε.

Αυτό που άλλαξε την σύγχρονη ιστορία του, ήταν η κατασκευή του δρόμου Κοσμά - Γερακίου Λακωνίας, τον Μάρτη του 1951. Οι κάτοικοι με επικεφαλής τον απόστρατο Συνταγματάρχη Κυριάκο Τσερώνη, σε μόλις 100 ημέρες κατάφεραν να ολοκληρώσουν το εγχείρημα και έτσι έφεραν το αυτοκίνητο για πρώτη φορά στον τόπο τους. Ο δρόμος ονομάστηκε «Δρόμος των 100 ημερών» και σήμερα αποτελεί τμήμα του δρόμου Λεωνιδίου - Κοσμά - Σκάλας.

Στο κέντρο του χωριού δεσπόζει η πλατεία με τα υπεραιωνόβια πλατάνια που φυτεύτηκαν το 1883. Στο κέντρο της πλατείας βρίσκεται ο Ιερός Ναός των Αγίων Αναργύρων, πολιούχων του χωριού όπου σε περίοπτη θέση βρίσκεται ένα εικόνισμα των Αγίων Αναργύρων που σύμφωνα με τον μύθο βρήκε ένας βοσκός σε κοντινή πηγή. Ακριβώς από πίσω τρείς παραδοσιακές βρύσες, γνωστές ως «Λιοντάρια» δροσίζουν τους επισκέπτες με τρεχούμενο νερό από τις πηγές της περιοχής. 

Στο Λαογραφικό Μουσείο εκθέτονται αρχαιολογικά ευρήματα και ιστορικά έγγραφα καθώς και εργαλεία των Κοσμιτών χτενάδων, έργα ντόπιας ξυλογλυπτικής, κεραμικής, υφαντικής και κεντητικής τέχνης. Η δανειστική βιβλιοθήκη του χωριού ιδρύθηκε το 1954 στις εγκαταστάσεις του σχολείου και περιέχει 3500 περίπου τόμους βιβλίων, περιοδικών και άλλων εκδόσεων. Γύρω από το χωριό υπάρχουν αξιόλογα εκκλησάκια όπως το ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία, ο Άγιος Γεώργιος, ο Αϊ Γιάννης ο Πρόδρομος, ο Αϊ Γιάννης ο Θεολόγος, ο Αϊ Δημήτρης, ο Αϊ Νικόλας και η Αγία Μαρίνα.

Στην πλατεία του χωριού λειτουργούν παραδοσιακές ταβέρνες που σερβίρουν γίδα βραστή, ντόπια λουκάνικα και πεντανόστιμο γαλακτομπούρεκο. Μην παραλείψετε να περιπλανηθείτε στα γραφικά σοκάκια και να θαυμάσετε την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Επίσης να επισκεφθείτε την ιστορική Μονή Ελώνης και το φαράγγι του Δαφνώνα.